Analyse van immunologische en genetische factoren bij inflammatoire darmziekten

VEO-IBD (very early onset inflammatory bowel disease) is een chronische
darmaandoedning die per definitie voor het zesde levensjaar wordt
gediagnosticeerd.
In tegenstelling tot oudere kinderen met een IBD, reageert dit subtype IBD
slechter op de huidige medicijnen. Dit komt vanwege het feit dat deze kinderen
een ander feno- en genotype hebben. Er is dus daarom vaak een onderliggend
immunologisch of genetisch probleem die ten grondslag ligt aan de VEO-IBD. In
de afgelopen

IBD is een chronische aandoening gekarakteriseerd door opvlammingen en
asymptomatische perioden, met daarbij ook een aantal complicaties, waaronder
groeiachterstand, vertraagde puberteitsontwikkeling en abcessen, fistels en
stenosering, waarvoor chirurgie vaak noodzakelijk is. De laatste jaren wordt
een stijging van de incidentie gezien en een daling van de leeftijd waarop de
diagnose wordt gesteld; in 25% van de gevallen wordt de diagnose op de
kinderleeftijd gesteld. Binnen deze kinderpopulatie bestaat er een subpopulatie
met een zeer zeldzame variant van IBD, namelijk VEO-IBD (very early onset IBD).
Per definitie is dit een IBD gediagnosticeerd voor de leeftijd van 6 jaar en
ook hiervan weten we dat er in de afgelopen decennia een sterke wereldwijde
stijging van de incidentie is geweest. Kinderen met VEO-IBD presenteren zich
verontrustend met een ander, meer ernstig fenotype; ze reageren slechter op
medicijnen of chirurgische behandeling met daarbij soms een fatale afloop.
Gedacht wordt dat het pathofysiologisch mechanisme van IBD multifactorieel is
dat via een genetisch predispositie, immunologische factoren en
omgevingsfactoren ervoor zorgen dat er een dysbalans in het microbioom ontstaat
met als gevolg chronische inflammatie. Omdat VEO-IBD op jongere leeftijd
gediagnosticeerd wordt, het vaker voorkomt binnen één familie en zich uit in
een ander fenotype, denken we dat genetische en immunologische factoren een nog
grotere rol spelen bij het ontstaan van deze vorm van IBD. Genetisch en
immunologisch onderzoek wordt daarom reeds routinematig, als onderdeel van de
standaard zorg, gedaan bij deze kinderen en hun familie

Het doel is om een internationale cohort studie uit te voeren naar
onderliggende immunologische en genetische factoren die een rol spelen bij het
ontstaan van VEO-IBD. Hiervoor wordt lichaamsmateriaal van VEO-IBD patiënten
(bloed, urine, speeksel, ontlasting en mucosa biopten) en hun ouders (bloed,
urine, speeksel en ontlasting) gecentraliseerd in het dr von Hauner
kinderziekenhuis in München (Duitsland). Dit ziekenhuis en het daarbij horende
laboratorium is een internationaal gerenommeerd expertisecentrum op het gebied
van VEO-IBD. Aldaar wordt gestreefd naar ontwikkeling van een groot cohort voor
genetische en immunologische analyse. Door lichaamsmateriaal van VEO-IBD
patiënten vanuit de hele wereld te clusteren in één laboratorium, denken we dat
we op den duur beter inzicht zullen krijgen in de rol van genetische en
immunologische factoren bij het ontstaan van chronische darmziekten.
Uiteindelijk denken we dat we betere behandeling op maat kunnen bieden aan
kinderen met VEO-IBD, kinderen die vaak een onderliggend immunologisch probleem
hebben. Herkenning hiervan leidt tot betere en meer doelgerichte behandeling op
jonge leeftijd, zodat er mindere complicaties optreden op latere leeftijd. Deze
hypothese zal getoetst worden door genetisch onderzoek te doen naar eventuele
(nog niet bekende) mutaties. Daarnaast zal het immuunsysteem geanalyseerd
worden, zal er microbioom onderzoek gedaan worden en zullen omgevingsfactoren
bestudeerd worden.

Een internationale cohort studie. De samples die voor de reguliere zorg worden
afgenomen en geanalyseerd worden nu niet alleen geanalyseerd voor de
persoonlijke zorg van de specifieke patiënt, maar deze resultaten zullen
vergeleken worden met uitkomsten van samples van andere kinderen met de ziekte
en hun ouders en zo gebruikt worden voor dit wetenschappelijke onderzoek.

Alle VEO-IBD patiënten en hun biologische ouders zullen worden gevraagd om
bloed, speeksel, urine en ontlasting in te leveren. Daarnaast zullen wij
tijdens een diagnostische endoscopie (in het kader van de eigen reguliere zorg)
extra mucosa biopten afenemen bij VEO-IBD patiënten. Al deze monsters zullen
worden opgestuurd naar het Dr. von Hauner Children's Hospital laboratory in
München, Duitsland

Deelname aan deze studie kan als een kleine psychologische belasting ervaren
worden wanneer iemand erachter komt dat er een bepaalde mutatie in de familie
bestaat. Daarnaast is er in het geval van deelname een kleine, verwaarloosbare
kans op een hematoom of infectie (tijdens het doen van een venapunctie). Ten
slotte is er een minimale overschrijding van een verwaarloosbaar risico bij het
nemen van extra mucosa biopten tijdens reguliere scopie in het kader van de
eigen zorg.

Deelnemers kunnen echter ook baat hebben bij deelname aan deze studie, immers
genetische en immunologische analyses zijn reeds onderdeel van de reguliere
zorg bij VEO-IBD