De effectiviteit van Visual Schema Displacement Therapy in de behandeling van patiënten met PTSS.

Eye Movement Desensitization and Reprocessing (EMDR) is een evidence based
therapie die vaak wordt toepast bij patiënten die last hebben van een
posttraumatische stressstoornis (PTSS). Een nieuwe therapie die veel weg heeft
van EMDR therapie is Visual Schema Displacement Therapy (VSDT). Resultaten van
twee recente studies met gezonde proefpersonen waarin de twee therapieën met
elkaar werden vergeleken lieten zien dat VSDT effectiever was in het
verminderen van de emotionele lading bij emotioneel beladen herinneringen. De
vraag is of en in hoeverre VSDT effectief is in het verminderen van
PTSS-symptomen bij mensen waarbij PTSS is vastgesteld.

Vaststellen of VSDT effectief is in het verminderen van de PTSS-symptomen,
zowel direct als bij 1- en 3-maand follow-up. Dit wordt onderzocht met behulp
van een Randomized Controlled Trial (RCT).

Het onderzoek maakt gebruik van een mixed design met zowel within als between
subjects factoren. 57 PTSS-patiënten worden at random toegewezen aan één van de
drie condities (EMDR, VSDT, wachtlijst). Zowel de VSDT als de EMDR conditie zal
6 sessies van elk 90 minuten omvatten. De PTSS-symptomen zullen wekelijks
worden gemeten met behulp van de Psychotrauma Checklist voor de DSM-5 (PCL-5),
gedurende en na de interventie tot aan de laatste follow-up meting na drie
maanden. Bij inclusie, na een maand, en drie maanden na de behandelsessies
wordt een klinisch interview voor PTSS (Clinician-Administered PTSD Scale for
DSM-5; CAPS-5) afgenomen.

De studie kent drie condities: EMDR, VSDT en een Wachtlijstcontroleconditie (WL). Alle patiënten worden at random ingedeeld in de drie condities. Beide actieve interventies bestaan uit zesmaal een wekelijkse sessie van 90 minuten. De wachtlijstconditie bestaat uit 6 weken geen interventie. Na alle condities volgt een periode van 12 weken waarin wekelijks meetinstrumenten worden afgenomen, en volgt een follow-up meting met de CAPS-5 na vier weken en nog een na 12 weken.

Het is mogelijk dat een patiënt het ophalen van een emotioneel beladen
herinnering aan een trauma moeilijk vindt, of er door overspoeld raakt; dit
refereert immers aan de traumatische gebeurtenissen. Dit is iets wat in elke
traumabehandeling kan gebeuren. De therapeuten die in deze studie participeren
zijn gewend met deze situaties om te gaan. Men moet zich realiseren dat
patiënten met PTSS gewend zijn dat ook in het dagelijks leven de emotioneel
beladen herinneringen door allerlei triggers kunnen worden geactiveerd.
Doorgaans herstellen patiënten met PTSS snel. Er zijn weinig contra-indicaties
bekend van traumagerichte behandeling middels EMDR therapie. Het valt op basis
van theoretische overwegingen, noch praktische ervaring, niet te verwachten dat
dit met VSDT anders zal zijn. Daarom achten wij de belasting van de patiënten
met de therapie zeker gerechtvaardigd. Toch zullen we eerst Studie I afronden
met als doel de veiligheid van de therapie te testen en het effect op PTSS
klachten, alvorens we Studie II starten. De patiënten krijgen door het
onderzoek enkele maanden sneller behandeling dan patiënten die via de reguliere
wachtlijst in behandeling komen en bovendien krijgen ze na afloop van het
onderzoek traumagerichte therapie aangeboden indien zij nog restklachten
ervaren.