Een instrumentale muziek training op basis van improvisatie (GAME) voor cochleair implantaat gebruikers, specifiek ontwikkeld door audiomotorisch leren.

Onderzoek heeft aangetoond dat het horen van zowel muziek als spraak verbetert
bij praktiserende musici (Fujioka, Trainor et al. 2004, Lee, Skoe et al. 2009).
Muzikale training heeft dus niet alleen een gunstig effect op de perceptie van
geluid maar ook in het domein van spraakverstaan (Kraus and Chandrasekaran
2010). Bovendien zijn musici beter in staat vervormde muziek te herkennen dan
niet-musici (Fuller, Galvin et al. 2014) Dit laat zien dat er een gunstig
effect is van muziektraining op geluidsperceptie. De hiervoor beschreven
studies zijn uitgevoerd met musici die getraind zijn om muziek te maken met
behulp van bladmuziek, niet door middel van improvisatie. De musici hebben
geleerd muziek te reproduceren met behulp van het notenschrift, genaamd *score-
dependence*. Naast de klassieke training, op basis van het notenschrift is er
ook training op basis van improvisatie.

Muzikale training is niet alleen effectief gebleken voor normaal horenden, maar
ook voor cochleaire implantaat (CI) gebruikers: muzikale training had een
gunstig effect op het spraakperceptie en emotieherkenning. Lo, McMahon et al.
(2015) hebben aangetoond in een studie dat melodische contour training een
positief effect had op spraakperceptie. Fuller, Galvin III et al. (2018)
toonden een klein verband aan tussen emotieherkenning en muziektherapie.
In tegenstelling tot de voorgenoemde studies, zullen we geen klassieke
muzikale training geven maar op basis van improvisatie. Onderzoek laat zien
dat er meer neurale activiteit is bij het bespelen van een instrument op basis
van improvisatie (Woody 2010, Vuust, Brattico et al. 2012, Bianco, Novembre et
al. 2018). Bijvoorbeeld, er is meer activiteit van de auditieve cortex bij het
luisteren naar zowel bekende als onbekende muziek bij musici die improviseren
dan bij musici die van bladmuziek spelen (Harris and de Jong 2015). Het bestaan
van een specifieke dorsale route (Milner et al. 2006), die sensomotorische
integratie faciliteert, laat zien dat er een grotere activatie is van de
auditieve cortex bij musici die improviseren. Dit wordt waarschijnlijk
veroorzaakt door top-down effecten van een verbeterde audiomotorische
integratie door het gefocust luisteren tijdens het spelen. Niet alleen is er
dus sprake van een verandering van de auditieve cortex, ook is het vermogen van
musici beter om CI-gesimuleerde melodieën en spraak te kunnen waarnemen
(Fuller, Galvin et al. 2014). Dit suggereert dat CI-gebruikers misschien wel
baat hebben bij muziektraining. Dat de verbetering van auditieve perceptie
verbetert na een vorm van muziektherapie, suggereert met bovenstaande
observatie tussen klassieke en improviserende musici dat het type training
daadwerkelijk een verschil kan maken.

In deze studie willen we inventariseren of op basis van onze improvisatie
methode genaamd Geleide AudioMotor exploratie (GAME) muziektraining een
aanvulling is voor CI-gebruikers. Het doel van dit project is om
wetenschappelijk meerwaarde aan te tonen voor een muziek trainingsprogramma die
daarnaast ook leuk en aantrekkelijk is voor de CI-gebruiker. Uiteindelijk is
ons lange termijn doel om systematisch muziektraining toe te passen bij
CI-gebruikers zodat de auditieve perceptie, het werkgeheugen en de kwaliteit
van leven verbetert. Daarnaast, elk voordeel dat kan worden geboden aan huidige
en toekomstige CI-gebruikers zal leiden tot een verbetering van de algehele
tevredenheid en het geluk van deze patiënten populatie.

De studie zal een gerandomiseerde gecontroleerde trial in drie groepen zijn. De
doelgroep zal onze GAME muziektraining krijgen. De tweede groep een
niet-muzikale training (typecursus) krijgen. Daarnaast hebben we nog een
controle groep die alleen herhaaldelijk getest zal worden. De trainingseffecten
zullen onderzocht worden over de gehele duur van de studie. Potentiele
voordelen van de training zullen onderling van elke groep met elkaar vergeleken
worden en daarna geëvalueerd op auditieve perceptie en cognitieve functies. Er
zullen vragenlijsten afgenomen worden op kwaliteit van leven, maatschappelijke
participatie en zal de algehele gemoedstoestand geëvalueerd worden. Ook de
haalbaarheid van deze training zal geëvalueerd worden.
De GAME muziek training zal door gecertificeerde pianodocenten gegeven worden.
De woonplaats van CI-gebruikers zullen niet altijd in de omgeving van Groningen
zijn, daarom zullen we docenten vragen in de omgeving van de woonplaats van de
CI-gebruikers les te geven. Vanuit een praktisch oogpunt zullen we
pianodocenten vragen die dichtbij de centra zijn met de grootste aantallen
MED-EL CI-gebruikers. De docenten zullen getraind worden in de GAME methode en
zullen over de gehele duur van de studie gecoacht worden. Het onderwijzen en de
progressie van de CI-gebruikers zal gedocumenteerd worden.
We zullen alleen CI-gebruikers van MED-EL in Nederland includeren die verdeeld
worden in één van de groepen. Van iedere groep zal de helft van de deelnemers
direct starten met de training, en de tweede helft van de deelnemersgroep zal
twee maanden nadien starten. In de tussentijd, indien noodzakelijk, zullen we
aanpassingen doen bij eventuele knelpunten.
De GAME muziek groep zal 45 minuten pianoles per week krijgen over een periode
van 6 maand. Aanvullend wordt er van de CI-gebruikers verwacht dat ze een
aantal keer per week oefenen. Als de CI-gebruiker zelf geen piano thuis heeft
zal er naar een praktische oplossing gekeken worden zoals een lokale
muziekschool, bij iemand thuis of eventueel een piano huren. Als er extra
kosten aan verbonden zijn zullen wij die financieren. Groep 2 zal een
trainingsinterventie krijgen dat ook leuk en motiverend is waar motorische
vaardigheden aan te pas komen, maar zal geen muzikaal aspect hebben. Groep 3
krijgt geen actieve training ontvangen maar training van herhaaldelijk getest
worden. Het verschil van groep 1 (GAME muziek training) of groep 2 (de
niet-muzikale training) zal naar onze verwachting voordelen opleveren van
actief training met instructies ten opzichte van passief alleen herhaaldelijk
testen.
Bij een goed effect van de GAME muziek therapie zullen we de CI gebruikers van
groep 2 en 3 na de studie de mogelijkheid geven om de GAME muziek therapie te
kunnen volgen. Dit zal wel een kortere trainingsduur zijn dan die van de studie
(2 maand i.p.v. 6 maand). Deze optie zal ook pas aan het einde van de studie
gegeven worden om eventuele bias te voorkomen.
Het testen van de CI-gebruikers zal 4 keer plaatsvinden in de gehele studie met
recent ontwikkelde testen genaamd PICKA (Perception of Indexical Cues in Kids
and Adults) (Fuller et al. 2014, Baskent and Gaudrain, 2016). We testen hierbij
op spraakperceptie, vocale emotie identificatie, stem perceptie
(F0/VTL/gender), melodische contouridentificatie, en werkgeheugen. De duur van
de testen zijn onder de 3 uur inclusief pauzes. Aanvullend zullen er
vragenlijsten afgenomen worden voor subjectieve ervaringen van de
CI-gebruikers. CI-gebruikers die dicht bij het Universitair Medisch Centrum
Groningen (UMCG) wonen kunnen naar het UMCG komen. De testen zullen dan in een
stille ruimte worden afgenomen op de afdeling Keel- Neus en Oorheelkunde. Als
de CI-gebruikers te ver van het UMCG af wonen zullen wij hen bezoeken met een
draagbare meetopstelling en, als mogelijk bij hun thuis testen dan wel in een
stille ruimte bij hun in de buurt.

GAME therapie

Bij deelname van dit onderzoek zijn geen risico*s verbonden. De testen duren
totaal 2 tot 3 uur. Na elke test zal de patiënt een pauze krijgen van 15
minuten of meer als dat noodzakelijk is.