De dynamische netwerkbenadering van chronische stress.

Continue activatie van ons stress-systeem door prikkels, spanningen en
onophoudelijke druk in ons werk en in ons privéleven, kan leiden tot een
chronische staat van stress. Het promotieonderzoek richt zich vooral op hoe die
chronische stress tot stand komt en op welke wijze en op welk moment er een
omslag plaatsvindt naar ziekte. Ziekte ontstaat wanneer het menselijk lichaam
lang genoeg in een staat van chronische stress verkeert. In het onderzoek wordt
er gekeken naar hoe zo*n omslag tot stand komt bij behandeling van chronische
stress gerelateerde problematiek en vooral welke signalen aangeven dat deze
omslag, die plotseling in de tijd plaatsvindt, er aan zit te komen. Door het
onderzoek kunnen er beter preventieve signaleringsinstrumenten ontwikkeld
worden. In de studie kijken we naar patiënten die ten gevolge van langdurige,
chronische stress gezondheidsproblemen hebben ontwikkeld en die daarom verwezen
zijn naar een centrum voor multidisciplinaire revalidatie.
Als onderzoeksmethode wordt de dynamische netwerkbenadering gehanteerd. De
dynamical network approach is afkomstig uit de complexity benadering van
wetenschap. In de complexity benadering wordt het gedrag van een systeem of
model (complex systeem) bestudeerd, waarin de componenten elkaar onderling
beïnvloeden langs meerdere wegen en op verschillende wijzen, waarbij lokale
regels het gedrag van de componenten bepalen, hetgeen betekent dat er geen
centraal geregelde instructies bestaan op grond waarvan het systeem reageert.
Alle samengestelde interacties van de onderdelen van het systeem bepalen het
gedrag van het gehele systeem. Dit fenomeen wordt emergence genoemd.
In onze studie kijken we dus naar het stresssysteem (alertheidssysteem) als een
complex systeem, waarin de samenstellende onderdelen invloed op elkaar
uitoefenen en veranderingen ondergaan. Het complexe systeem wordt beschreven in
termen van een netwerk (network theory is een onderdeel van complexity theory),
waarvan de onderdelen voortdurend onder invloed van de omstandigheden (de
omgeving) met elkaar in interactie zijn en veranderen in de tijd. Vandaar de
dynamical network approach van (chronische) stress.

Nieuwe methoden van onderzoek die voortkomen uit een nieuwe wijze van
wetenschappelijk denken en kijken moeten in dit onderzoek gaan leiden tot
betere preventieve signaleringsinstrumenten. We willen beter vast kunnen
stellen wanneer stress chronisch wordt en daarmee het daarmee samenhangende
risico op stress gerelateerde aandoeningen verhoogd wordt. De resultaten van
het onderzoek gaan zorgen voor een beter begrip van het fenomeen chronische
stress en de er mee samenhangende gezondheidsklachten. Daardoor kunnen in de
toekomst gepersonaliseerde preventieve aanpakken worden ontwikkeld.

Primaire doelstelling
Identificeren van het stress systeem als dynamisch netwerk of complex adaptief
systeem waarin de samenstellende onderdelen voortdurend met elkaar in
interactie zijn en waarin kritische fase overgangen plaats vinden van de zieke
situatie naar de fase met chronische stress naar de normale gezonde fase.

Subvraag 1
Zijn kritische fasen en kritische fase overgangen detecteerbaar en zijn ze
meetbaar?

Subvraag 2
Zijn er specifieke patronen herkenbaar en detecteerbaar in het dynamische
netwerk van het stress systeem, die karakteristiek zijn voor chronische stress
en stressgebonden aandoeningen?

De studie betreft een observationeel, niet gerandomiseerd onderzoek tussen een
groep patiënten die chronische stress hebben en / of daardoor ziek zijn en de
gebruikelijke zorg krijgen, en een groep gezonde vrijwilligers. Daarbij gaat
het om de vraag of chronische stress beschouwd kan worden als een proces
waarbij het aanpassingssysteem (stress systeem) kritieke fase transities
vertoont van de ziekte fase via een of meer kritieke fases naar een gezonde,
normale fase.

Blauwe plekken na venapunctie en mogelijk flauwvallen tijdens bloedafname.