Screening voor problematisch alcoholgebruik op de Spoedeisende Hulp; PEth marker versus AUDIT vragenlijst.

Risicovol alcoholgebruik is een groot probleem in Nederland. Het Trimbos
instituut heeft in 2015 laten zien dat maar liefst 10% van de Nederlandse
bevolking voldoet aan de criteria van overmatig alcoholgebruik. De potentieel
schadelijke effecten van overdadig alcoholgebruik zijn wijd uiteenlopend. De
prevalentie van alcohol gerelateerde problematiek op de Spoedeisende Hulp is
hoog; 12-15%. De SEH wordt als belangrijke plek gezien voor de vroege
identificatie van personen met risicovol alcoholgebruik.
Door de jaren heen zijn er meerdere screeningsstudies gedaan met verschillende
screeningsmethoden met wisselende resultaten. Het grote probleem met deze
screeningsmethoden is dat zij weinig specifiek zijn, een momentopname betreffen
of mogelijk onderhevig zijn aan bias vanuit de patiënt. Phospatidylethanol
(PEth) is een directe marker voor chronisch alcoholgebruik, meetbaar in bloed.
Deze marker is geschikt om zware drinkers te onderscheiden van sociale drinkers
/ geheelonthouders. Deze PEth marker is nog niet eerder in de algemene SEH
populatie onderzocht.
Voorgaande studies naar problematisch alcoholgebruik screenen voornamelijk met
behulp van vragenlijsten zoals de Alcohol Use and Identification Test (AUDIT),
welke onderhevig zijn aan het risico van response bias. Phosphatidylethanol
(PEth) is een directe marker in het bloed voor chronisch overmatig alcohol
gebruik/misbruik en kan gebruikt worden om op objectieve wijze problematisch
alcohol gebruik te identificeren.
Literatuur laat voordelen zijn van deze PEth marker in vergelijking tot de
AUDIT vragenlijst in verschillende populaties buiten de Spoedeisende Hulp. Tot
op dit moment zijn er nog geen studies die de PEth marker hebben onderzocht ten
opzichte van de AUDIT vragenlijst in de algemene SEH populatie.

Het primaire doel van de studie is de betrouwbaarheid van de AUDIT vragenlijst
te onderzoeken in vergelijking met de PEth marker waarde voor de screening op
problematisch alcoholgebruik op de Spoedeisende Hulp.
Het secundaire doel van de studie is het onderzoeken van de correlatie tussen
de PEth marker waarde en de scores op de AUDIT vragenlijst, de twee-weekse
Timeline Followback vragenlijst en de 24-uurs Timeline Followback vragenlijst.

Dit is een vergelijkende studie in 1 groep. Alle volwassen patiënten die zich
presenteren op de Spoedeisende Hulp en waar bloed wordt afgenomen komen voor de
studie in aanmerking en worden gevraagd om te participeren in deze studie.
Nadat informed consent verkregen is zullen zij een tweetal vragenlijsten
invullen over hun alcoholgebruik en zal er tijdens de venapunctie (die
plaatsvindt vanwege hun medische conditie; in opdracht van hun behandeld arts
en dus niet in het kader van deze studie) een extra buisje bloed a 4 ml worden
afgenomen waaruit de PEth marker bepaald wordt.

De risico's van deze studie zijn laag. Er wordt 1 buisje extra bloed (4ml)
afgenomen bij patiënten waar reeds besloten was (vanwege hun medische conditie;
door hun behandeld arts) dat bloed afgenomen zou worden. Het extra buisje bloed
wordt tijdens dezelfde venapunctie afgenomen als het bloed dat reeds geprikt
zou worden.
Nadat informed consent is verkregen, krijgen patiënten een studienummer. Het
bloed wordt geanonimiseerd bewaard en getest. De uitslagen worden niet vermeld
in het medisch dossier van de patiënt en worden niet verschaft aan hun
behandelend arts(-en).
De belasting van deze studie is laag. Het invullen van de vragenlijsten kost
4-6 minuten. Het extra buisje bloed betreft een geringe hoeveelheid (4 ml) en
de afname daarvan kost ongeveer 15 seconden.