Het hoofddoel van deze studie is om het effect van een faag transplantatie op de glucose huishouding te vergelijken met het effect van een controle transplantatie. Daarnaast willen we ook kijken wat het effect van de bacteriofaag transplantatie is…
ID
Bron
Verkorte titel
Aandoening
- Glucosemetabolismestoornissen (incl. diabetes mellitus)
- Glucosemetabolismestoornissen (incl. diabetes mellitus)
Synoniemen aandoening
Betreft onderzoek met
Ondersteuning
Onderzoeksproduct en/of interventie
Uitkomstmaten
Primaire uitkomstmaten
Primaire onderzoeksuitkomst: het effect van faagtransplantatie op glucose
metabolisme vergeleken met een placebo transplantatie. Dit zal gemeten worden
voor en na de transplantatie in beide groepen mbv nuchter glucose, HbA1c en
insuline evenals orale glucose tolerantie testen en continue glucose monitoring
(Freestyle Libre).
Secundaire uitkomstmaten
Secundaire onderzoeksuitkomst: het effect van faagtransplantatie op darm
microbioom en bacteriofaag compositie vergeleken met een placebo
transplantatie. Dit zal gemeten worden mbv 16S sequencing (voor microbioom) en
MinIon sequencing (voor bacteriofaag) in fecale samples die tijdens de studie
worden afgenomen.
Achtergrond van het onderzoek
De prevalentie van overgewicht en diabetes stijgt. De pathofysiologie van deze
complexe, multifactoriale ziektes is nog niet volledig opgehelderd. Effectieve
therapeutische of preventieve behandelopties zijn hierdoor nog niet altijd
voorhanden.
De bacteriën in onze darm hebben invloed op onze gezondheid. Mensen met
overgewicht en diabetes hebben een andere bacteriële samenstelling dan mensen
zonder overgewicht en diabetes. Onderzoek in het AMC heeft aangetoond dat de
glucose huishouding van mensen die hoog risico hebben om diabetes te
ontwikkelen verbetert als ze door middel van een zogenoemde
*fecestransplantatie* gezonde bacteriën krijgen van een donor zonder diabetes.
De bacteriën van de donor blijven niet altijd goed hangen in de darm
van de ontvanger. Factoren die deze zogenaamde kolonisatie beïnvloeden zijn
grotendeels onbekend. In dit project willen we kijken naar de rol van
bacteriofagen (kortweg fagen). Fagen zijn virussen die alleen bacteriën kunnen
binnendringen en uitschakelen; fagen zijn dus onschadelijk voor mensen. We
krijgen iedere dag ontzettend veel fagen binnen via ons voedsel en drinkwater.
Ook zitten er wel een miljard fagen en evenveel bacteriën in een gram feces.
Een fecestransplantaat bevat dus veel donor fagen die allemaal worden
overgebracht naar de ontvanger. Fagen hebben de potentie om de bacteriële
samenstelling in de darm te bepalen en kunnen via die weg mogelijk glucose
metabolisme positief beïnvloeden. Toch worden fagen grotendeels vergeten in
onderzoek naar het effect van fecestransplantaties op het glucose metabolisme.
In deze studie willen we daarom het effect van een zogenaamde faag
transplantaties op glucose metabolisme vergelijken met het effect van onze
huidige fecestransplantatie. We verwachten dat fagen de bacteriële
samenstelling van ontvangers met overgewicht positief kan beïnvloeden en
daarmee glucose metabolisme kan verbeteren.
De resultaten van dit onderzoek zullen nieuwe inzichten bieden in de
rol van fagen bij bacteriële samenstelling in de darm en de ontwikkeling van
diabetes. Ook zullen de resultaten bijdragen aan de ontwikkeling van
patiëntvriendelijker en veiliger alternatieven voor de huidige
fecestransplantatie als (preventieve) behandelmethode voor diabetes.
Doel van het onderzoek
Het hoofddoel van deze studie is om het effect van een faag transplantatie op
de glucose huishouding te vergelijken met het effect van een controle
transplantatie. Daarnaast willen we ook kijken wat het effect van de
bacteriofaag transplantatie is op de bacteriële samenstelling in de darm.
Onderzoeksopzet
Dubbel blind, gerandomiseerd, gecontroleerd onderzoek in een centrum. N=24
deelnemers worden gerandomiseerd in een van de 2 armen van de study:
-Placebo transplantatie (N=12)
-Faagtransplantatie (N=12)
Er worden 12 gezonde slanke donoren gebruikt voor de faagtransplantaties.
Onderzoeksproduct en/of interventie
De deelnemers zullen eenmalig een faagtransplantatie of placebotransplantatie ondergaan. 1. Ochtendontlasting wordt verzameld van donor 2. Randomisatie van proefpersoon in placobe of faag arm van de studie 3. Plaatsing duodenumsonde. Plaatsing wordt gecontroleerd dmv buikoverzichtsfoto. 4. Darmlavage met 2-3 liter Kleanprep tot volledige darm lamage (2-3 uur) 5. Faagtransplantaat of placebotransplantaat wordt intussen voorbereid (homogenisatie en filtratie van donor feces) en toegediend (500ml)
Inschatting van belasting en risico
De total studieduur is 7weken waarbij de deelnemers 3 keer naar het AMC komen.
De total studiebelasting van de deelnemers is 12 uur en er zal zo'n 180ml bloed
worden afgenomen.
Orale glucose tolerantie test: hier is geen risico aan verbonden.
Venapuncties: patienten zullen eenmalig een venapunctie krijgen bij de
screening en tweemaal bij infuus voor bloedafname bij de orale glucose
tolerantie testen. Deze kunnen resulteren in een hematoom en in zeldzame
gevallen in een (meestal) zelflimiterende flebitis.
Buikoverzichtsfoto: patienten zullen een stralingsbelasting van 0.7mSv per foto
ondergaan waarbij er sprake is van een minimaal verhoogd risico op
maligniteiten of aangeboren afwijkingen bij het nageslacht.
Faagtransplantatie: bacteriofagen zijn ook aanwezig in de fecale
microbioomtransplantaties zoals we die nu uitvoeren. Het risico van
faagtransplantatie verwachten we daarom gelijk te zijn aan de standaard
transplantaties. Dit risico bestaat uit het overbrengen van een besmettelijke
ziekte uit feces. Door de donoren grondig te screenen is dit risico minimaal.
In de afgelopen tien jaar zijn er zo'n 600 fecestransplantaties uitgevoerd
zonder korte- of lange termijn complicaties.
Gastroscopie: een gastroscopie wordt als veilig beschouwd en de kans op maag-
of darm perforatie is klein. Bovendien kunnen zulke complicaties direct
behandeld worden. Er is een zeer kleine kans dat een operatie hiervoor
noodzakelijk is.
Oncomfortabel gevoel: plaatsen van infuus, afnemen van bloed en plaatsen van
duodenumsonde kunnen als ongemakkelijk ervaren worden.
Publiek
Meibergdreef 9
Amsterdam 1105AZ
NL
Wetenschappelijk
Meibergdreef 9
Amsterdam 1105AZ
NL
Landen waar het onderzoek wordt uitgevoerd
Leeftijd
Belangrijkste voorwaarden om deel te mogen nemen (Inclusiecriteria)
Deelnemers:
• Kaukasische man/vrouw
• Leeftijd: >=18 jaar oud
• BMI: >=25 kg/m2
• Ten minste 3 van de volgende criteria:
o Nuchter plasma glucose >=5.6 mmol/L OF HOMA-IR index >=2.5
o Buikomtrek >=102 cm
o HDL-cholesterol <=1.02 mmol/L
o Bloeddruk >=130/85 mmHg
o Triglyceriden >=1.7 mmol/L
• Deelnemers moeten in staat zijn informed consent te geven
Donoren:
• Kaukasische man/vrouw
• Leeftijd: >=18 jaar oud
• BMI: 18-25 kg/m2
• Deelnemers moeten in staat zijn informed consent te geven
Belangrijkste redenen om niet deel te kunnen nemen (Exclusiecriteria)
Deelnemers:
• Een voorgeschiedenis van een cardiovasculair event (cerebrovasculair accident
(CVA), myocard infarct (MI)) of pacemaker implantatie
• Gebruik van medicatie inclusief protonpompremmers, antibiotica en
pro-/prebiotica in de afgelopen 3 maanden of tijdens de studie
• (Verwacht) langdurige verminderde afweer (door recent cytotoxische
chemotherapie or HIV infectie met CD4-aantallen < 240/mm3)
• Aanwezigheid van type 1 diabetes mellitus (T1DM) or T2D
• Roken of illegaal drugsgebruik (MDMA/amfetamine/cocaïne/heroine/GHB) in de
afgelopen 3 maanden of tijdens de studie
• Gebruik van >5 units alcohol gemiddeld per dag in de afgelopen 3 maanden of
gebruik van >2 units alcohol tijdens de studie
• Voorgeschiedenis van cholecystectomie
Donors:
• Gebruik van medicatie inclusief protonpompremmers, antibiotica en
pro-/prebiotica in de afgelopen 3 maanden of gedurende de studie.
• Voorgeschiedenis van blootstelling aan HIV, hepatitis B/C, syfilis, History
of, or known exposure to HIV, hepatitis B (HBV) or C virus (HCV), syphilis,
Human T-lymphotropic virus (HTLV) I en II, malaria, trypanosomiase of
tuberculose
• Systemische infectie op het moment van donatie
• Roken of illegaal drugsgebruik (MDMA/amfetamine/cocaïne/heroine/GHB) in de
afgelopen 3 maanden of tijdens de studie
• Gebruik van gemiddeld >5 eenheden alcohol per dag in de afgelopen 3 maanden
of >2 eenheden alcohol per dag tijdens de studie
• Riskant sexueel gedrag (anonieme sexuele contacten; sexueel contact met
prostituees, drugsverslaafden, personen met HIV, virale hepatitis of syfilis;
werk als prostituee; voorgeschiedenis van sexueel overdraagbare aandoeningen)
• Ontvangen van een donororgaan of weefsel in het verleden
• Ontvangen van bloedproducten in de afgelopen 12 maanden
• Prikaccident in de afgelopen 6 maanden
• Plaatsing van een tattoo, piercing, oorbel of accupunctuur in de afgelopen 6
maanden.
• Medische behandeling onder slechte hygiënische omstandigheden in de afgelopen
6 maanden
• Risico op overdragen van prionziekten
• Parasitose of infectie met rotavirus, giardia lamblia of andere microben in
de afgelopen 6 maanden
• Reis naar een tropisch land of een land met een verhoogd risico op
overdraagbare ziekten/reizigers diarree in de afgelopen 6 maanden
• Vaccinatie met een levend virus, waarbij een risico op besmetting bestaat in
de afgelopen 6 maanden.
• Zorgverleners met dagelijks patiëntcontact (om het risico op besmetting met
multiresistente micro-organismen te voorkomen)
• Werken met dieren (om het risico op overdragen van zoönotische infecties te
voorkomen) Indi
• Voorgeschiedenis van IBS (volgens ROME IV criteria), inflammatoire
darmziekte, chronische obstipatie, coeliakie of andere gastrointestinale
aandoeningen
• Voorgeschiedenis van chronische systemische autoimmuun aandoeningen
• Voorgeschiedenis van of verhoogd risico op colonkanker of poliepen
• Recent verschijnen van diarree (>3 ontlastingen per dag) of hematochezie
• Voorgeschiedenis van neurologische of neurodegeneratieve aandoeningen
• Voorgeschiedenis van psychiatrische aandoeningen
• Aanwezigheid van chonische low-grade ontsteking of metabool syndroom (volgens
NCEP criteria)
• Voorgeschiedenis van type 1/2 diabetes mellitus of hypertensie
• Voorgeschiedenis van cholecystectomie
• Positieve serologische test voor HIV 1/2, hepatitis A virus, HBV, HCV,
hepatitis E virus, cytomegalovirus, Epstein-Barr virus, strongyloides of lues
• Aanwezigheid van bacteriële pathogenen in feces, waaronder Salmonella spp.,
Shigella spp., Campylobacter spp., Yersinia spp., C. difficile, H. pylori,
shigatoxine-producerende Escherichia coli (STEC), Aeromonas spp. or
Pleisiomonas Shigelloides.
• Positieve Dual Faeces Test (DFT) voor Giardia Lamblia, Dientamoeb fragilis,
Entamoeba histolytica, Microsporidium spp., Cryptosporidium spp., Cyclospora,
Isospora or Blastocystis Hominis. Positieve microscopische vaststelling van
eieren, cystes en larven.
• Aanwezigheid van extended spectrum beta-lactamase (ESBL) produceerders,
carbapenemase-producing Enterobacteriaceae (CPE), vancomycin-resistant
enterococci (VRE) or methicillin-resistant Staphylococcus aureus (MRSA) in de
ontlasting.
• Aanwezigheid van Rotavirus, Norovirus I/II, Enterovirus, Parechovirus,
Astrovirus, Sapovirus or Adenovirus in de ontlasting.
• Abnormale lever- of renale functie (creatinine >110 µmol/l, ureum >8,2
mmol/l, ASAT >40 U/L, ALAT >45 U/L, AF >120 U/L, GGT >60 U/L, bilirubin >17µmol/
L) of een verminderde afweer (CRP >5 mg/L, haemoglobin <8,5 mmol/L, MCV 80-100
fL, leukocytes 4,0-10,5 x109/L, thrombocytes 150-400 x109/L).
Opzet
Deelname
Opgevolgd door onderstaande (mogelijk meer actuele) registratie
Geen registraties gevonden.
Andere (mogelijk minder actuele) registraties in dit register
Geen registraties gevonden.
In overige registers
| Register | ID |
|---|---|
| CCMO | NL67136.018.18 |