Detectie van hypovolemie bij de oudere patiënt rondom een operatieve ingreep

Oudere patiënten zijn kwetsbaar voor hypovolemie; zij hebben een verminderde
vochtinname door een verminderd dorstgevoel, diastolische dysfunctie van het
linker ventrikel, en een verminderde catecholamine respons. Dit gaat bovendien
vaak samen met polyfarmacie en diverse comorbiditeiten, zoals
atriumfibrilleren, waardoor de vulling van het hart verder wordt bemoeilijkt.
Hierdoor zijn oudere patiënten sterk afhankelijk van de preload wanneer er een
toename van hun cardiac output nodig is. Hypovolaemie leidt tot een verminderde
preload, waardoor de cardiac output te laag kan worden. Hypovolemie kan leiden
tot inadequate orgaanperfusie met risico op postoperatieve complicaties zoals
het ontwikkelen van een delier, nierinsufficiëntie en wondinfecties. Een
hypovolemische status kan eenvoudig worden behandeld door middel van het
optimaliseren van het circulerend volume.

Op dit moment is er weinig bekend over de perioperatieve hypovolemie bij de
oudere patiënt, en of dit gerelateerd is aan postoperatieve complicaties. Meer
informatie hieromtrent is nuttig om het aantal complicaties in deze kwetsbare
groep te reduceren. Complicaties leiden tot toename van morbiditeit op de lange
termijn, verminderen de kwaliteit van leven, doen kosten stijgen en zijn de
belangrijkste voorspeller voor overleving.

Het doel van de studie is om de incidentie van de peri-operatieve hypovolemie
vast te stellen bij de oudere patiënt rondom een operatieve ingreep in het
VUmc, en wat de relatie is tot postoperatieve complicaties.

Op vier momenten (preoperatief, postoperatief, na 24 uur en na 48 uur) de
volemische status worden onderzocht op de aanwezigheid van hypovolemie.

Hypovolemie is hierbij gedefinieerd als de aanwezigheid van fluid
responsiveness (gemeten als een toename in slagvolume van meer dan 10% na een
passive leg raise door de Nexfin non-invasive cardiac output meting).

Een passive leg raise is een maneuver waarbij de bloeddruk meting eerst in
zittende positie (in bed) wordt gemeten, en vervolgens 1-5 minuten na het
elektrisch verstellen van het bed tot een horizontale houding van het
bovenlichaam, en het 30 graden heffen van de benen.

De Nexfin is een veelgebruikte non invasieve methode om door middel van een
counterpulsaties in een bloeddrukbandje om de vinger de bloeddruk,
hartfrequentie en het slagvolume weer te geven.

Een van de onderzoekers bezoekt de patiënt op de afdeling en plaatst het
bloeddrukbandje om de wijsvinger van de rechter hand. De meting vindt eerst 5
minuten in zittende positie plaats, gevolgd door het verlagen van het
hoofdeinde en het heffen van de benen met 30 graden voor 1-5 minuten (door het
elektrisch verstelbare bed, dus passief zonder inspanning). Er is hierbij
slechts een geringe belasting, met minimaal discomfort.