Het optimaliseren van de detectie van circulerende tumorcellen in het bloed door middel van leukaferese

Vrouwen met hormoonreceptor-positieve borstkanker krijgen in de meeste gevallen
vijf jaar hormoontherapie. In 15 tot 30% van deze patiënten keert de
borstkanker na beëindigen van deze hormoontherapie echter toch terug. Verlengde
hormoontherapie, langer dan 5 jaar, kan het risico op deze *late terugkeer*
verkleinen. Momenteel is het niet goed te voorspellen voor welke patiënten deze
verlengde behandeling zinvol is of misschien zelfs geïntensifieerd zou moeten
worden, en voor welke patiënten de behandeling veilig gestopt kan worden omdat
verlengde behandeling niet zinvol is.
Circulerende tumorcellen (CTC*s) zijn kankercellen detecteerbaar in bloed van
patiënten. Recent werd aangetoond dat aanwezigheid van deze CTC*s na 5 jaar
hormoontherapie voorspellend is voor terugkeer van borstkanker. De huidige
methode om CTC*s te tellen bleek echter niet gevoelig genoeg om alle patiënten
met een verhoogd risico te identificeren. We hebben daarom grote behoefte aan
een meer gevoelige manier om CTC*s te detecteren in het bloed.We verwachten dat
een nieuwe methode, CTC-bepaling na diagnostische leukaferese (DLA), een
gevoeliger manier is om CTC*s aan te tonen dan de traditionele telling in 7,5mL
bloed. Deze nieuwe methode is gebaseerd op de aferese techniek: hierbij wordt
bloed bij de patiënt afgenomen, gefilterd en weer teruggegeven. Door middel van
filtering is het mogelijk een bepaalde soort cellen voor onderzoek of andere
doeleinden uit het bloed te verzamelen. Doordat CTC*s qua grootte lijken op
leukocyten (witte bloedcellen) kunnen deze uit het bloed worden verkregen door
middel van een leukocyten-filtering. Omdat het grootste gedeelte van het bloed
weer wordt teruggegeven aan de patiënt is het mogelijk om een grootvolume van
5L bloed te bekijken - een volume dat meer dan >600x zo groot is als bij de
traditionele telling. Hierdoor wordt de kans veel groter dat we de zeldzame
CTC*s in het bloed kunnen detecteren, indien ze bij een patiënt aanwezig zijn.

Het doel van deze studie is het valideren van DLA als gevoeligere
detectiemethode voor CTC*s. Het uiteindelijke doel van deze gevoeliger methode
is het ontwikkelen van een diagnostische tool waarmee patiënten met een
verhoogd risico op terugkeer van de borstkanker geselecteerd kunnen worden door
CTC*s in het bloed aan te tonen.

Observationele biomarkerstudie, gebruik makend van een Simon twee-bij-twee
design.

Klein risico op pijn/ hematoom op de punctieplaats (1-5%), flauwvallen als
gevolg van venapunctie (1-5%). In 20-50% treedt een citraatreactie op bij DLA,
voor de patiënt te merken door tintelingen rond de mond of in de vingers
(20-50%). Om dit te voorkomen wordt bij iedere patiënt calcium toegediend, dit
reduceert deze symptomen in 65%. Het risico op het ontwikkelen van lymfoedeem
als gevolg van de procedure wordt zeer laag ingeschat.