Actiegrafie als nieuwe objectieve maat voor apathie in schizofrenie

Apathie betreft een kwantitatieve vermindering van het vrijwillig, doelgericht
gedrag dat het dagelijks functioneren belemmert. Het is een prominent en
ernstig invaliderend symptoom van diverse psychiatrische stoornissen, met name
schizofrenie. Echter, het meten van apathie blijft een uitdaging (Clarke et
al., 2011). Er zijn een aantal betrouwbare en valide klinische instrumenten,
voornamelijk vragenlijsten, beschikbaar om apathie te kwantificeren, inclusief
een gebrek aan initiatief en vermindering van motivatie en doelgericht gedrag
(Clarke et al., 2011). Echter, om de aanwezigheid van apathie te kwantificeren
moet een clinicus/informant kennis hebben over het functioneren van de patiënt,
of de patiënt moet hier zelf inzicht in hebben. Dit belemmert de objectiviteit
van een meting. Bovendien wordt het oordeel van de clinicus over de ernst van
apathie mogelijk beïnvloed door het gemiddelde niveau van apathie in zijn/haar
patiënten, wat zou kunnen leiden tot een onderschatting van apathie.
Concluderend, objectievere metingen van apathie zijn gewenst (Clarke et al.,
2011). Aangezien apathie is geassocieerd met verminderd initiatief en
doelgericht gedrag, kan het meten van fysieke activiteit informatief zijn over
de aanwezigheid of de ernst van apathie (Konig et al., 2014).

De belangrijkste doelstelling is om de activiteit te meten met behulp van een
accelerometer in i) gezonde deelnemers, ii) patiënten met schizofrenie die laag
of gemiddeld scoren op apathie (<27 op de apathie items van de Apathie
Evaluation Scale (clinicus gewaardeerd; AES-C, Morch-Johnsen et al ., 2015) en
iii) patiënten met schizofrenie die hoog scoren op apathie (* 27 op de AES-C)
om te onderzoeken of actigrafie gebruikt kan worden als een objectieve maat om
de aanwezigheid of de ernst van apathie te bepalen in patiënten met
schizofrenie. Activiteitenniveaus zijn al gemeten in een schizofrenie groep die
hoog scoort op apathie, als onderdeel van het Apathie onderzoek
(Gerandomniseerd, gecontroleerd onderzoek naar neurostimulatie behandeling van
apathie bij schizofrenie, METC2013.137). De twee referentiegroepen (gezonde
groep en de schizofrenie groep die laag of gemiddeld scoort op apathie) worden
toegevoegd in deze add-on studie om twee vragen te beantwoorden: 1) is er een
verschil in activiteit tussen gezonde individuen en schizofrenie patiënten, 2)
kan actigrafie worden gebruikt om schizofrenie patiënten die laag/gemiddeld
scoren op apathie te onderscheiden van patiënten die hoog op apathie scoren?

Activiteitsniveaus worden gedurende twee achtereenvolgende weekenddagen, waarin
deelnemers vrij zijn van werk, gemeten met behulp van een accelerometer die
continu wordt gedragen om de pols. Vooraf aan het dragen van de accelerometer,
zal de schizofrenie groep worden geïnterviewd om de diagnose te bevestigen en
de aanwezigheid en de ernst van apathie en andere aan schizofrenie gerelateerde
symptomen te evalueren met behulp van de MINI, AES, TEPS, SANS, PANSS en CDSS.
Apathie en anhedonie zal worden geëvalueerd in de gezonde groep met behulp van
een self-rated vragenlijst (AES-S) en TEPS. Daarnaast zal de SCL-90 worden
afgenomen in de gezonde groep om de mate van psychopathologie te meten.

Actigrafie is een goed getolereerde, ecologisch valide en niet-invasieve maat,
die zeer gering van risico is voor de deelnemers (Walther et al., 2015). De
schizofrenie referentiegroep ontvangt ¤ 15, - als een compensatie voor het
ondergaan van de interviews. De gezonde referentiegroep ontvangt ¤ 10, - (het
bedrag is lager omdat er minder tijd wordt besteed aan klinische evaluatie).
Ook de interviews en het invullen van de vragenlijsten zijn naar verwachting
niet hoog belastend voor de deelnemer.