Diagnostische accuratesse van contrast-versterkte en diffusie-gewogen MRI voor lever uitzaaiingen bij alvleesklierkanker: verbeterde stadiering en follow-up van alvleesklierkanker

Gezien de slechte prognose van alvleesklierkanker is het vroegtijdig
vaststellen van uitzaaiingen naar de lever van belang om te voorkomen dat niet
de juiste therapie ingesteld wordt, met de hieraan verbonden risico's,
langdurige ziekenhuisopnamen en hoge kosten, zonder dat dit voordeel voor de
overleving oplevert. De huidige standaard voor de diagnostiek voor het
vaststellen van de diagnose alvleesklierkanker is een met
contrastmiddel-versterkte CT (CECT). De CT heeft echter een lage sensititviteit
(38-76%) voor het vaststellen van uitzaaiingen naar de lever.
Nu er steeds meer geavanceerde en dure behandelings mogelijkheden beschikbaar
zijn, is het noodzakelijk het stadium van de alvleesklierkanker nauwkeuriger te
bepalen om onnodige procedures te voorkomen en de meest geschikte behandeling
te selecteren. Nieuwe afbeeldingstechnieken zijn wel beschikbaar, maar hun
toegevoegde waarde in het stadieren van alvleesklierkanker is nog niet
geëvalueerd. Daarom zijn er prospectieve afbeeldingsstudies nodig.

Het bepalen van de diagnostische accuratesse van contrastmiddel-versterkte en
diffusie-gewogen MRI voor het vaststellen van lever uitzaaiingen bij
alvleesklierkanker met als goud standaard histopathologie en afbeeldingen
tijdens het opvolgen van de ziekte.

Een prospectieve cohort studie (inclusie van patiënten tot er 138 patiënten met
uitzaaiingen zijn geïncludeerd, met een maximum van totaal 465 patiënten).
Patienten met verdenking op alvleesklierkanker krijgen een
contrastmiddel-versterkte en diffusie-gewogen MRI binnen twee weken na de
diagnose met een contrastmiddel-versterkte CT. De CT en MRI worden
onafhankelijk door 2 radiologen beoordeeld. Verdachte lever afwijkingen worden
gebiopteerd voor het verkrijgen van histopathologie, zijnde de goud standaard.
Lever laesies zonder histopathologisch bewijs van metastasen worden in de tijd
vervolgd met zowel een CT als MRI, die dienen als een samengestelde referentie
standaard. Patienten zonder aantoonbare lever uitzaaiingen of uitzaaiingen op
afstand krijgen een in opzet curatieve resectie. Patiënten met een tumor met
lokale vaat-ingroei of uitgezaaide ziekte krijgen een palliatieve behandeling
aangeboden. De patiënten wordt na de scans bij baseline opnieuw om informed
consent gevraagd voor deelname aan deel 2 van de studie, de follow-up. De
vervolg CT en MRI vinden plaats op 3, 6 en 12 maanden na het vaststellen van de
ziekte. Wanneer rekening wordt gehouden met het ziektebeloop zullen er ongeveer
400-450 vervolg CT's en MRI's plaatsvinden.
Hiernaast zijn er een aantal substudies, waarvoor we verwijzen naar het
onderzoeksprotocol.

De belasting van het onderzoek bestaat uit:

- de extra CT en MRI scans. De eerste MRI vindt plaats binnen twee weken na de
diagnostische CT. Tevens is er, indien patiënt toestemming geeft voor deelname
aan deel 2 van de studie, een CT en MRI na 3, 6 en 12 maanden. Hiervoor komt de
patient extra naar het ziekenhuis. Een CT scan duurt ongeveer 15 min en een MRI
scan ongeveer 45 min.

- stralenbelasting van de CT:
a) wanneer de patient in het Radboudumc komt voor de diagnostiek zullen er
tijdens de routine CT scan bij baseline extra perfusie opnamen gemaakt worden
waarbij de aankleuring van de tumor beter bekeken kan worden, bij patiënten
behandeld met chemotherapie worden deze extra perfusie opnamen tevens bij het
eerste follow-up moment, na 3 maanden, gemaakt. Deze extra opnamen verlengen de
duur van het CT onderzoek niet. Wel is er sprake van een extra
stralenbelasting. Het risico van de stralenbelasting is in deze patiëntengroep
verwaarloosbaar.
b) wanneer de patient in een ander ziekenhuis dan het Radboudumc komt voor de
diagnostiek vindt er alleen de routine CT scan plaats en geen CT perfusie.

- voor de MRI is er geen stralenbelasting.

- extra bloedafnames. Bij baseline zullen er 7 buisjes bloed afgenomen worden
(2 buisjes van 3.5ml voor routine bepaling van tumormarkers, 2 buisjes van 10ml
voor exosoom onderzoek in Oslo/Lissabon en 2 buisjes van 10ml + 1 buisje van
6ml voor de Biobank in het Radboudumc). In totaal wordt er bij baseline dus 53
ml bloed afgenomen. Bij de follow up momenten, na 3, 6 en 12 maanden, zullen
er 6 buisjes bloed worden afgenomen (2 buisjes van 3.5ml voor routine bepaling
van tumormarkers, 2 buisjes van 10ml voor internationaal wetenschappelijk
onderzoek naar exosomen (Oslo University Hospital en Champalimaud Centre for
the Unknown, Lissabon) en 2 buisjes van 10ml voor de Biobank in het
Radboudumc). In totaal wordt er tijdens de follow up dus 47 ml bloed per keer
afgenomen.