Onderzoek naar het samenspel tussen ijzer(stapeling) en de productie van rode bloedcellen bij patienten met zeldzame aangeboren anemie.

De groep zeldzame erfelijke anemieen (rare hereditary anemias, RHA) omvat een
groot aantal aan verschillende defecten van de rode bloedcel en erythropoiese,
zoals hemoglobinopathieen, erythrocytaire enzymdefecten en hypoplastische
anemieen zoals Diamond-Blackfan Anemie (DBA). Hoewel deze aandoeningen veel
ziekte-specifieke manifestaties kennen, zijn er ook een aantal belangrijke
klinische, hematologische en biochemische eigenschappen die gemeenschappelijk
zijn, zoals ineffectieve erythropoiese en een gestoorde ijzerhuishouding. In
RHA is ijzerstapeling een veel voorkomende en ernstige complicatie leidend tot
ernstige orgaanschade, onder andere leverfibrose, hartfalen en endocriene
dysfunctie. Daarnaast induceert een overmaat aan ijzer zuurstofradicaal
(reactive oxygen species, ROS)-gemedieerde schade aan het beenmerg, met als
gevolg verergering van de chronische anemie. Het is opvallend dat, wetende dat
een normale ijzerhuishouding cruciaal is voor patienten met chronische anemie,
we weinig kennis hebben van de ziekte-specifieke regulatoren van de
ijzerhuishouding in relatie tot de verstoorde erythropoiese bij RHA. Mogelijke
verklaringen zijn een verschillende regulatie van ROS, of de activatie van
ferroptose; een ijzerafhankelijke vorm van apoptose, waarbij er een directe
link is met de ijzerstofwisseling.
Het lijkt aannemelijk dat het manipuleren van de hepicidine pathway (waarmee de
opname en recycling van ijzer wordt gereguleerd) en het reguleren van de mate
van ferroptose in RHA een verbetering zou kunnen geven van de balans tussen de
ijzerstatus en chronische anemie.
Om de interactie tussen ijzermetabolisme en de erythropoiese beter te begrijpen
is een nieuwe, exploratieve en ziekte-overstijgende onderzoeksopzet een
voorwaarde.

Het onderzoeken van de regulatoren van de (gestoorde) ijzerhuishouding en
analyseren van cellulaire determinanten van ijzerstapeling in RHA om daarmee
cruciale elementen te identificeren die de balans tussen de ijzerstofwisseling
en erythropoiese bepalen.

Deze studie is een longitudinale, observationele studie waarin in vitro
analyses worden verricht met perifeer bloed (en reeds opgeslagen beenmerg uit
de biobank) van proefpersonen verkregen tijdens routine controles op de
polikliniek.

Belasting: In deze studie zullen we een extra volume bloed afnemen voor in
vitro analyses tijdens standaard bloedafnames op de polikliniek. De
proefpersoon hoeft hiervoor niet extra naar het ziekenhuis te komen en wordt
niet extra geprikt. Dit betekent dat de belasting minimaal is en het risico
verwaarloosbaar.

Winst: Voor proefpersoon is er geen direct voordeel van deelname aan de studie.
Wel kan het zo zijn dat de bevindingen in deze studie bijdragen aan een
verbetering van de behandelprotocollen m.b.t. anemie en ijzerstapeling op de
langere termijn waardoor de proefpersoon er op een later moment wel voordeel
van kan hebben.