Invloeden van het Perifere en Centrale Zenuwstelsel op de Subjectieve Ervaring van Emoties

Paniek aanvallen (PA) zijn onverwachte momenten van intense angst gepaard met
zowel sterke fysiologische reacties als subjectieve symptomen. Het is tot op
heden niet duidelijk of deze fysiologische reacties noodzakelijk zijn voor de
subjectieve ervaring van paniek, of dat deze symptomen een bijproduct zijn van
centrale processen. Het (nor)adrenergisch systeem is betrokken bij emotie
gerelateerde processen in het brein en het perifere zenuwstelsel (bijvoorbeeld
bij een verhoogde hartslag tijdens paniek). Bèta blokkers zijn medicijnen die
dit (nor)adrenergische systeem inhiberen. Bèta blokkers kunnen selectieve
werking hebben op bèta blokkers in het perifere zenuwstelsel, maar ze kunnen
ook werken in zowel het centrale- als perifere zenuwstelsel. Dit onderscheid in
bèta blokkers kan ingezet worden om een fundamentele, tot op heden
onbeantwoorde, vraag over de processen die betrokken zijn bij een intense
emotie zoals paniek te beantwoorden. Namelijk, wat zijn de relatieve invloeden
van het centrale- en perifere zenuwstelsel op de subjectieve ervaring van
paniek?
Paniek aanvallen worden vooral in verband gebracht met paniek stoornis, maar
spelen ook een rol in veel andere psychische stoornissen zoals posttraumatische
stress stoornis. Ook 20% van de gezonde populatie ervaart een paniekaanval
minstens een keer in het leven. Het onvoorspelbare, herhaaldelijke karakter van
deze aanvallen heeft een grote impact op de kwaliteit van leven van een patiënt
en leiden tot enorme kosten voor de gezondheidszorg.

Het primaire doel van deze studie is om de verschillende rollen van het
perifere en centrale zenuwstelsel in de subjectieve ervaring van paniek te
identificeren.

Dubbel blind, gerandomiseerd, placebo-gecontroleerd, cross-over onderzoek

Proefpersonen zullen 3 keer, verdeeld over 3 sessies een 35% CO2 inhalatie ondergaan. Voor de inhalaties zullen ze een atenolol of metoprolol tablet innemen, of een placebo. Elke proefpersoon zal elk medicijn (atenolol, metoprolol en placebo) eenmaal krijgen in een gerandomiseerde volgorde.

Atenolol en metoprolol zijn geregistreerde geneesmiddelen met een goed
veiligheids- en bijwerkingenprofiel (zoals lage kans op vermoeidheid of
duizeligheid). In de huidige studie zullen we alleen eenmalige orale doseringen
van de geneesmiddelen gebruiken, met concentraties onder de klinisch toegestane
maximale dosering. We verwachten geen of slechts lichte en kortdurende
bijwerkingen van de geneesmiddelen. CO2-inhalaties gaan gepaard met kortdurende
ongemakken en mogelijk met lichte bijwerkingen zoals hoofdpijn. Deelnemers
bezoeken het laboratorium vier keer:
1) screeningbezoek (controle op geschiktheid, inclusief lichamelijk en
psychologisch onderzoek, CO2-test met korte vragenlijsten ter beoordeling van
angst, ongemak en panieksymptomen),
2-4) testdagen: CO2-test met korte vragenlijsten ter beoordeling van mate van
angst, ongemak en panieksymptomen, voorafgegaan door orale toediening van
atenolol, metoprolol of placebo. Fysiologische parameters worden gedurende de
hele sessie geregistreerd, en met name tijdens de CO2-inhalatie. De testdagen
worden gepland met intervallen van een week, elke sessie duurt ongeveer 2,5
uur. Metingen zijn niet-invasief en brengen geen risico's met zich mee.
Aangezien de resultaten van dit onderzoek zouden kunnen leiden tot een
(verbeterde) interventie voor PA's, wordt de belasting en de risico's
gerechtvaardigd geacht.