Hoe leeftijdsgenoten onder de huid van jongeren kruipen

De adolescentie is een gevoelige periode voor sociale ontwikkeling. Ookal
blijven ouders een belangrijke vorm van sociale steun en voor de begeleiding,
in de adolescentie gaan jongeren steeds meer tijd door brengen hun
leeftijdsgenoten en worden jongeren ook gevoeliger voor de groepsdruk van
leeftijdsgenoten. Positieve ervaringen met leeftijdsgenoten (bijvoorbeeld met
vrienden) hebben een positief effect op te verdere ontwikkeling, terwijl
negatieve ervaring met leeftijdsgenoten (bijvoorbeeld gepest worden)
schadelijke, lange-termijn effecten kan hebben op de mentale en lichamelijke
gezondheid. Deze gevolgen op de gezondheid zijn opvallen, maar er is nog niet
veel bekend over die tot stand komen, oftewel, hoe leeftijdsgenoten "onder de
huid kunnen kruipen". Een veelgehoorde hypothese is dat het immuunsysteem
gevoeliger wordt voor sociale stress als iemand regelmatig negatieve ervaringen
heeft met leeftijdsgenoten. Adolescenten die dus vaak worden afgewezen of de
dupe worden van pesten kunnen een verhoogde immuunrespons op sociale stressoren
laten zien. Dit wordt ook wel de neuroinflammatory sensitization hypothesis
genoemd. Een verhoogde gevoeligheid van het immuunsysteem op sociale stressoren
zorgt voor een verhoogd risico op systemische ontsteking van het immuunsysteem
en de gezondheidsproblemen die daarmee gepaard gaan. Het primaire doel van dit
project is om deze hypothese te testen.

Deze studie heeft drie hoofddoelen:
- Onderzoeken of een geschiedenis van ervaringen met leeftijdsgenoten op
groepsniveau (bijvoorbeeld buitengesloten worden) en op dyadisch niveau (zoals
een vriendschap) invloed hebben op acute ontstekingsbevorderende responsen van
het immuunsysteem op een gestandaardiseerde sociale stressor in adolescenten.
- Onderzoeken of ervaringen met leeftijdsgenoten gemodereerd worden door
individuele verschillen in persoonlijkheidseigenschappen (zoals
afwijzingsgevoeligheid)
- Onderzoeken of onstekingsresponsen van het immuunsysteem door een sociale
stressor samenhangen met sociaal, emotioneel functioneren op een vervolgmeting,
ongeveer zes maanden later.

Een bijkomend onderzoeksdoel is:
- Reactiviteit van het autonome zenuwstelsel (huidgeleiding en
elektrocardiografie [ECG]) en emoties op de sociale stressor.

Een studie met een laboratoriumopzet met herhaalde metingen om fysiologische en
emotionele responsen op een gestandaardiseerde stressor te onderzoeken.

Er is minimale last en risico verbonden aan deelname aan dit onderzoek en er is
geen risico op ernstige gebeurtenissen. De proefpersonen worden in een rustige
ruimte getest die bestemd is voor het onderzoek.

De proefpersonen zullen blootgesteld worden aan een gevalideerde sociale
stressor in een laboratoriumopzet (een variant van de Trier Social Stress Test
[TSST]). Deze test is al eerder gebruikt bij het testen van kinderen en
jongeren (e.g., Yim, Quas, Cahill, & Hayakawa, 2010). De TSST is een beetje
stressvol, maar geeft niet meer stress dan andere sociale ervaringen in het
dagelijks leven.

Wij zijn vooral geinteresseerd in hoe cytokineregulatie (een maat van acute
ontsteking van het immuunsysteem) verandert door de acute sociale stressor. Om
de ontstekingsveranderingen te bepalen, gebruiken we opgedroogde druppeltjes
bloed. Dit is een veelgebruikte, betrouwbarde methode om ontstekingen te
bepalen bij jongeren (McDade, 2014). Een getrainde proefleider zal twee keer
twee tot vijf druppels bloed verzamelen (ongeveer 50 µL per druppel) met behulp
van een vingerprik. Deze procedure brengt minimale risico's met zich mee voor
de adolescenten, want het is minimaal invasief, en het is een procedure die ook
veel wordt toegepast op pasgeboren baby's. Het kan zijn dat de proefpersoon een
beetje pijn in de vinger voelt tijdens het prikken.

Daarnaast willen we ook reactiviteit van het autonome zenuwstelsel meten
tijdens de sociale stress test. Daarvoor zal de huidgeleiding worden gemeten
(beide handen; m.b.v. materiaal van Movisens [edaMove] en biosemi) en en een
ECG worden gemaakt (biosemi). Dit zijn geen invasieve methodes om fysiologische
responsen te meten en de verwachting is dat deze een minimaal risico en ongemak
veroorzaken voor de proefpersoon.