Een observationele studie om de musculus puborectalis tijdens de zwangerschap en na de bevalling middels echografie beter in beeld te brengen

De bekkenbodem van vrouwen speelt een belangrijke rol in de support van de
organen in het kleine bekken en zorgt voor de preventie van symptomen zoals
incontinentie voor urine of ontlasting en prolaps. Hier is veel
wetenschappelijk onderzoek naar gedaan. Er is veel minder bekend over de rol
van de bekkenbodem in de zwangerschap, tijdens de bevalling en na de bevalling.
Gedurende de zwangerschap heeft de bekkenbodem te maken met extra krachten en
tegelijkertijd moet er tijdens de bevalling juist dilatatie plaatsvinden. Hoe
deze adaptie werkt is nog maar nauwelijks uitgezocht. Tijdens de bevalling en
indaling van het hoofd worden de spieren van de bekkenbodem uitgerekt en tegen
de bekkenzijwand gedrukt wat schade kan veroorzaken. Alleen een recente studie
keek middels echografie naar de musculus puborectalis 3 dagen na de bevalling
en daar werden hematomen en avulsies gezien (van Delft). Na een vaginale
bevalling begint het herstel van de bekkenbodem spieren, dit proces is nog niet
eerder onderzocht of vergeleken met herstel na een sectio Caesarea.
De bekkenbodem bestaat uit gestreepte spieren en bindweefsel (deels los en
deels in ligamenten). Niet alleen ondergaat de bekkenbodem veranderingen, ook
moeten de uterus, de cervix en andere bekken structuren zich aanpassen om een
bevalling mogelijk te maken. Met driedimensionale (3D) echografie is het
mogelijk om de bekkenbodemspieren in beeld te brengen, met name de musculus
puborectalis van de levator ani. Een nieuwe echoparameter om de integriteit en
compositie van de spier te beoordelen is de echogeniciteit. In een cohort
studie van primigravida in het Universitair Medisch Centrum Utrecht werd een
techniek, mogelijk gemaakt door samenwerking met de technische universiteit in
Twente, ontwikkeld die de gemiddelde echogeniciteit van de musculus
puborectalis (MEP) meet. Deze gemiddelde echogeniciteit van de musculus
puborectalis werd bestudeerd in relatie tot modus partus. Deze eerste
resultaten suggereren sterk dat er een associatie is tussen echogeniciteit van
de musculus puborectalis bij een amenorroeduur van 12 weken en modus partus. In
andere woorden, de MEP bij een amenorroeduur van 12 weken zou als een
belangrijke predictiefactor kunnen dienen voor een sectio caesarea vanwege niet
vorderende ontsluiting/uitdrijving. Het is onduidelijk of dit verschil in
echogeniciteit beperkt blijft tot de musculus puborectalis of dat dit
constitutioneel is.

1. De bevinding dat de gemiddelde echogeniciteit van de musculus puborectalis
bij een amenorroeduur van 12 weken als marker voor een normale of abnormale
bevalling gebruikt kan worden moet bevestigd worden in een nieuwe studie.

2. Het meten van de echogeniciteit van de uterus (myometrium), cervix en
musculus vastus lateralis bij een amenorroeduur van 12 weken en vergelijken met
de modus partus.

3. Het proces van herstel na een vaginale partus wordt bestudeerd. Echografie
is gemakkelijk in gebruik, goedkoop en herhaalbaar. Het proces van normaal
herstel is cruciaal voor de regeneratieve geneeskunde. De laatste tijd focussen
we erop om schade na een vaginale bevalling te minimaliseren door middel van
regeneratietechnieken. Om hier echogeniciteit voor te gebruiken lijkt
veelbelovend maar moet bestudeerd worden.

Prospectieve cohort studie.

Alle vrouwen die participeren krijgen hun routine prenatale en postnatale zorg.
De belasting van het meedoen aan deze studie is een extra echo, indien
mogelijk, tijdens de 12 weken echo (range 8-14 weken). De groep die we
intensief volgen postpartum krijgen 8 extra echo's. 20 vrouwen die per primaire
sectio bevallen, krijgen 3 echo*s (1 voor en 2 na de bevalling). Onverwachte
bevindingen worden besproken.