Maastricht IBS Cohort: Fenotypische en genotypische kenmerken van patiënten met Prikkelbare Darm Syndroom

Het Prikkelbare Darm Syndroom (IBS), ook wel spastische dikke darm of
spastische colon genoemd, is een van de meest voorkomende functionele
buikklachten. De meest kenmerkende verschijnselen van IBS zijn zeurende,
krampende of stekende pijn in de buik, al dan niet samengaand met aandrang om
naar het toilet te gaan, waarbij geen aanwijzingen voor een organische oorzaak
gevonden worden.

Er bestaat momenteel nog geen goede verklaring voor de klachten van het
prikkelbare darm syndroom. Soms lijken de klachten te ontstaan na een eerdere
darminfectie of bij een periode van grote spanning. Daarnaast zijn er
aanwijzingen dat bepaalde factoren samenhangen met IBS waaronder: erfelijke
factoren, bewegingsstoornissen in het maagdarmkanaal, voeding, psychosociale
factoren, een verhoogde permeabiliteit van de darm, een verhoogde
darmgevoeligheid en een veranderde darmflora. De darmflora speelt een
belangrijke rol bij het stimuleren van het afweersysteem en de doorlaatbaarheid
van de darm. Daarnaast hebben mensen met IBS vaak last van een verhoogde
gevoeligheid van de darm. De sensitiviteitsmeting van het rectum middels
barostatmeting is een veelbelovende test voor de diagnose van IBS, die andere
aanvullende onderzoeken overbodig kan maken.

Identificatie van erfelijke factoren en andere kenmerken die een rol spelen in
de ontwikkeling van dit syndroom kan bijdrage tot een betere inzicht in de
pathofysiologie van IBS en de ontwikkeling van preventieve maatregelen en
nieuwe therapeutische strategieën.

Middels dit onderzoek willen we een cohort van IBS patiënten opzetten om
mogelijke erfelijke factoren en andere kenmerken die een rol spelen in de
ontwikkeling van dit syndroom te identificeren. Hiertoe zullen verschillende
fenotypische en genotypische markers worden bestudeerd. Hiervoor willen we
bloed- en ontlastingmonsters onderzoeken, de gevoeligheid en permeabiliteit van
de darm testen, en vragenlijsten over symptomen en algemeen welbevinden
afnemen.
Hiervoor willen we een biobank opzetten voor toekomstige translationele studies
naar pathofysiologie en ziekte kenmerken van IBS, in het bijzonder
biochemische, microbiele en genetische factoren. In de biobank zullen
vragenlijsten, serum, DNA, ontlasting, VOCs en eventuele darmbiopten worden
opgeslagen.

De studie is onderverdeeld in baseline-metingen, extra metingen en follow-up
metingen 3 en 5 jaar na inclusie, en een eenmalige follow-up meting in 2020:

Baselinemetingen:

1. Vragenlijsten
2. Dagboek symptomen (2 weken)
3. Faeces verzamelen
4. Bloedafname
5. Verzamelen van uitademingslucht voor VOCs
6. Kort mobiliteitsonderzoek

Extra metingen:
7. Darmpermeabiliteit (1 dag)
8. Rectale barostat
9. ESM (digitale vragenlijst)

10. Indien op medische gronden een coloscopie/sigmoidoscopie en/of een
gastroduodenoscopie worden verricht:
Biopten uit colon en/of duodenum

11. Side Study: 7 dagen verzamelen van faecesmonster voor microbiota analyse
(alleen voor 30 patienten)

Na 3 en 5 jaar zullen de vragenlijsten opnieuw worden voorgelegd, tevens worden
IBS-patiënten en gezonde vrijwilligers dan opnieuw gevraagd om bloed, feces en
uitademingslucht te doneren.

Eenmalige follow-up meting 2020:
IBS-patiënten en gezonde vrijwilligers, die toestemming hebben gegeven om
benaderd te worden in de toekomst, worden gevraagd om eenmalig een aantal
digitale vragenlijsten in te vullen.

Het risico bij bloedafname is beperkt: een kleine blauwe plek tijdens/na de
bloedafname.

Barostat-onderzoek wordt reeds jarenlang en wereldwijd toegepast en eerder door
METC (MEC 06-3-020) goedgekeurd. Indien de barostat meting 's ochtends
plaatsvindt, moet de proefpersoon nuchter komen. Het inbrengen van het klysma
kan wat ongemaak geven. Het inbrengen van de barostat ballon kan vervelend zijn
en tijdens de meting zal de proefpersoon aandrang en mogelijk ook pijn ervaren.
Op het moment dat de proefpersoon aangeeft dat dit ondraaglijk is zal het
ballonnetje direct gedesuffleerd worden.

De in de permeabiliteitstest te gebruiken suikers (lactulose, rhamnose en
sucralose) worden allen voor verschillende toepassingen in voeding gebruikt
(onder andere als zoetstoffen). Hier is geen schadelijk effect van bekend of te
verwachten. De toepassing van lactulose, rhamnose en sucralose is reeds door de
METC goedgekeurd (MEC 04-168).

Het risico op complicaties bij darmbiopsie is zeer klein: 0.13% kans op
nabloeding en 0.03% kans op perforatie.

Het invullen van de vragenlijsten duurt ongeveer 60 minuten. Het
mobiliteitsonderzoek duurt maximaal 5 minuten en wordt gecombineerd met
bloedafname en afname van uitademingslucht.