Prospectieve follow-up van het natuurlijk beloop van Inflammatoire Darmziekten tijdens de zwangerschap

De ziekte van Crohn en colitis ulerosa, ook wel Inflammatoire Darmziekten
genoemd, zijn chronische darmziekten en komen vaak voor in de jonge vruchtbare
leeftijd. De exacte oorzaak van deze ziekte is onbekend, maar het wordt gedacht
een complex samenspel te zijn tussen genetica, een afwijkend immuunsysteem,
omgevingsfactoren en ook de bacteriën in de darm (darmflora). Omdat IBD op
jonge leeftijd voorkomt, zullen veel vrouwen zwanger willen worden wanneer ze
de ziekte hebben. Vaak hebben deze patienten veel vragen over hun ziekte in
combinatie met een eventuele zwangerschap, maar het onderzoek wat gedaan is
naar dit onderwerp is schaars. Veel ingewikkelde vragen over IBD en
zwangerschap moeten daarom beantwoord worden op basis van minimale gegevens uit
de literatuur. Daarnaast bevatten de beschreven, voornamelijk retrospectieve
cohorten, veelal gedateerde gegevens die nieuwe therapieën zoals anti-TNF
buiten beschouwing laten. De wetenschap wacht op een goed uitgevoerd,
prospectief onderzoek met contemporaire medicatie naar zwangere vrouwen met
IBD. Het is ons voorstel om een prospectieve cohort studie te starten, waarbij
we vrouwen volgen vanaf de zwangerschapswens tot na de bevalling. Daarbij
willen we in de eerste plaats onderzoeken wat het effect van (activiteit van)
IBD op de zwangerschap en diens uitkomsten zijn. Omdat recent onderzoek heeft
aangetoond dat de darmflora tijdens de zwangerschap drastisch verandert, willen
wij met deze studie ontlastings monsters verzamelen van proefpersonen om te
kijken of deze verandering ook bij IBD vrouwen plaatsvind en wat de mogelijke
klinische implicaties hiervan zijn.
Voor het follow up gedeelte van de studie zal bij 46 vrouwen en hun kinderen,
die eerder deelnamen aan het onderzoek opnieuw de samenstelling van de
darmflora onderzocht worden, minimaal 3 maanden na de bevalling om te zien of
veranderingen in de darmflora blijvend zijn van aard.

- De darmflora van de darm in kaart brengen vóór de zwangerschap, tijdens
ieder trimester en minimaal drie maanden na bevalling en dit mogelijk koppelen
aan de klinische data (ziekteactiviteit).

Een prospectieve cohort studie zal worden uitgevoerd aan het Erasmus Medisch
Centrum, Maastricht Universitair Medisch Centrum en Leids Universitair Medisch
Centrum.
In het Erasmus MC bestaat sinds 2008 op de polikliniek van de Maag,- Darm,- en
Leverziekten een zogenaamde preconceptie-poli speciaal voor vrouwen met IBD.
Hier krijgen vrouwen, naast de gebruikelijke gezondheidsadviezen over
zwangerschap, advies over hun darmziekte en medicijngebruik ten aanzien van een
(toekomstige) zwangerschap. Gewoonlijk worden vrouwen tijdens de zwangerschap
om de 2 maanden teruggezien, en in het geval van een opvlamming van de ziekte
zelfs om de 2 weken.
Het is ons voorstel om vrouwen met IBD die aangeven zwanger te willen worden en
dus nog niet zwanger zijn, vragen om deel te nemen aan deze studie. Zij zullen
dan voordat ze zwanger zijn ontlasting en een extra buisje bloed afstaan en een
gestandaardiseerde vragenlijst over voeding en leeftstijl invullen. Vervolgens
zien we de vrouwen iedere 3 maanden terug op het spreekuur, totdat ze zwanger
zijn, dan vragen we ze iedere 2 maanden terug te komen. Vervolgens verzamelen
we in ieder trimester en drie maanden na bevalling ontlasting en een buisje
bloed, houden we de klinische activiteitsscores bij en vullen zij de
vragenlijst over voeding en leefstijl in.
Voor het follow up gedeelte van de studie zal bij vrouwen en hun kinderen, die
eerder deelnamen aan het onderzoek opnieuw de samenstelling van de darmflora in
hun ontlasting onderzocht worden, minimaal 3 maanden na de bevalling om te zien
of veranderingen in de darmflora blijvend zijn van aard. Ook zal gevraagd
worden een vragenlijst van moeder en kind op dat moment in te vullen. Er vinden
in het follow up gedeelte van de studie geen bloedafnames meer plaats.Gezonde
vrouwen met gezonde kinderen van de zelfde leeftijd als de studie populatie
zullen dienen als controle groep. Deze vrouwen en hun kinderen zullen geworven
worden onder ziekenhuispersoneel en op een kinderdagverblijf met behulp van een
wervingsposter die opgehangen zal worden in een openbare ruimte.

Deelname aan deze studie levert geen directe voordelen op.
De belasting per patiënt voor deelname aan deze studie is viermaal naar het
Erasmus MC Rotterdam komen ter controle en het doneren van ontlastingsmonsters,
viermaal bloedprikken en 20 ml bloed afstaan en het tweemaal invullen van een
vragenlijst over voeding en leefstijl (15 minuten).
Voor het follow up gedeelte van de studie zal gevraagd worden om eenmalig een
vragenlijst voor moeder en kind in te vullen over voeding en leefstijl (15
minuten) en eenmalig een ontlastingsmonster te doneren van moeder en van kind.
Gezonde vrouwen met gezonde kinderen van de zelfde leeftijd als de studie
populatie zullen dienen als controle groep. Deze vrouwen en hun kinderen zullen
geworven worden onder ziekenhuispersoneel en op een kinderdagverblijf met
behulp van een wervingsposter die opgehangen zal worden in een openbare ruimte.
Aan hen wordt eveneens gevraagd om eenmalig een ontlastingsmonster te doneren
van moeder en van kind en dezelfde vragenlijst in te vullen. Geen extra
risico's worden verwacht ten aanzien van deze handelingen.