Groepsschematherapie gecombineerd met individuele sessies bij senioren met een cluster B en/of C persoonlijkheidsstoornis

Schematherapie (ST) is een bewezen effectieve therapie voor het behandelen van
persoonlijkheidsstoornissen(PS) bij volwassenen. Het meeste onderzoek heeft
zich tot nu toe gericht op jongere volwassenen, maar er is toenemend bewijs dat
ST ook toepasbaar is op oudere volwassenen (60 jaar en ouder), met name cluster
C PS. Het bleek echter dat de effectiviteit van ST bij ouderen lager is dan ST
bij jongere volwassenen. Suggesties werden gedaan om de effectiviteit te
verhogen, waaronder het maken van een compacte versie van de casus
conceptualisatie, het gebruik maken van de 'wijsheid' van ouderen waarbij ze
hun problemen in een levensloop perspectief plaatsen en bekijken hoe ze eerder
succesvol met problemen om gingen en tenslotte het heractiveren van positieve
schema's. Er is bij (jongere) volwassenen ook onderzoek gedaan naar het effect
van een gecombineerd protocol (groepsschematherapie gecombineerd met
individuele sessies). Dit gaf positief effect. Bij oudere volwassenen is het
effect van een gecombineerd protocol nog onbekend.

Clienten volgen wekelijks schematherapie in een groep en krijgen om de week een
individuele sessie met hun behandelaar. Het doel is dat er na 12-15 maanden er
sprake is van een verbetering van psychische klachten,
persoonlijkheidsfunctioneren. Daarnaast is het doel dat er een afname is van de
invloed van de onaangepaste schema*s en ongewenste copingmodi.

Een multiple baseline design zal worden ingezet met negatieve kernopvattingen
(EMS) als primaire uitkomstmaat. De studie zal bestaan uit een gerandomiseerde
variabele baseline fase waarin participanten geen behandeling ontvangen. In de
tweede fase krijgen cliënten 12-15 maanden schematherapie in een groep
aangevuld met om de week een individuele sessie. Tenslotte volgt een fase van 6
maanden waarin participanten maandelijks een individuele booster sessie
ontvangen.

De studie zal bestaan uit een gerandomiseerde variabele baseline fase waarin participanten geen behandeling ontvangen. In de tweede fase krijgen cliënten 12-15 maanden wekelijks schematherapie therapie in een groep gecombineerd met om de week een individuele sessie met hun behandelaar. Tenslotte volgt een fase van zes maanden waarin participanten maandelijks een individuele booster sessie ontvangen.

Er worden geen risico's van het onderzoek verwacht. In dit onderzoek worden
ouderen met een persoonlijkheidsstoornis behandeld met schematherapie, wat een
goed onderzochte behandeling is en het bewijs voor de effectiviteit neemt toe.

Enkele aanpassingen, gebaseerd op verkennend onderzoek over hoe schematherapie
aan te passen voor betere effectiviteit bij ouderen, zijn gemaakt.
Schematherapie is een van de behandelingen van voorkeur bij
persoonlijkheidsstoornissen.

Alle deelnemers krijgen informatie over de studie in een patiënt informatie
brief en worden enkel opgenomen in de studie wanneer deze brief is ondertekend.
De SCID-5-P en PID-5 (verkorte versie) worden standaard gebruikt bij de
diagnostiek van persoonlijkheidsstoornissen bij ouderen en zijn daarom geen
extra belasting. De YSQ en SMI zijn standaard in schematherapie en daarom ook
geen extra belasting.

De extra meting aan het einde van de groep (SCID-5-P) zal ongeveer 90 minuten
in beslag nemen. De Iroc, SQ48, MHQoL-7 en SIPP-SF worden halfjaarlijks
ingevuld. De verwachting is dat dit niet meer dan 30 minuten in beslag neemt.
DE YPSQ wordt bij de eerste kennismaking en aan het einde van de groep ingevuld
en zal per keer ongeveer 15 minuten invultijd kosten.
De geloofwaardigheid van de negatieve kernopvattingen worden wekelijks ingevuld
op een 100puntsVASschaal, dit zal niet langer dan een minuut in beslag nemen.

De randomisatie in baseline fase (4-8 weken) is korter dan de wachtlijst voor
schematherapie bij ouderen, waardoor er geen nadeel is voor deelnemers. De
extra belasting voor deelnemers is laag in verhouding tot de behandeling die ze
ontvangen (12-15 maanden wekelijks schematherapie in een groep (90 minuten) en
om de week een individuele sessie (45 minuten) en vervolgens zes maandelijkse
individuele booster sessie van 45 minuten).