De rol van inflammatie in de pathogenese van tinnitus

Tinnitus is de perceptie van geluid zonder de aanwezigheid van een externe
bron. Chronische tinnitus komt voor bij 5 tot 15% van de algemene bevolking en
beïnvloedt de kwaliteit van leven negatief in 20% van de gevallen (Eggermont en
Roberts, 2004). Er is geen curatieve behandeling beschikbaar. Hierdoor is
tinnitus zowel een substantieel medisch als sociaal-economisch probleem.
De exacte pathofysiologie van tinnitus is nog niet bekend. Men denkt dat
tinnitus wordt gegenereerd in de hersenen als gevolg van schade aan de
auditieve zenuwbanen. Cochleaire schade door een lawaaitrauma is de
belangrijkste oorzaak van het ontstaan van tinnitus ( Agrawal et al., 2009,
2008). In het afgelopen decennium hebben onderzoeken aangetoond dat inflammatie
een rol speelt in verscheidene traumatische mechanismen welke tinnitus
veroorzaken, waaronder het lawaaitrauma. In diermodellen van tinnitus was de
expressie van de proinflammatoire cytokines Tumor Necrose Factor-α (TNF-α) en
interleukine-1β (IL-1β) verhoogd in de gehele auditieve zenuwbaan (Mennink et
al., 2022). In mensen waren resultaten over totaal bloedbeeld (mean platelet
volume, platelet distribution width, het aantal bloedplaatjes en
neutrofiel-tot-lymfocyt ratio) en cytokine expressie tegenstrijdig (Mennink et
al., 2022). Szczepek et al. (2014) vond een correlatie tussen serumniveaus
TNF-α en tinnitus luidheid. Slechts twee studies hebben cytokine expressie
vergeleken tussen tinnitus patiënten en controles. Weber et al. (2002) vond een
toename van IL-6 bij tinnituspatiënten, en Haider et al. (2020) vond een afname
in IL-10. Echter, geen van beide studies includeerde tinnitus patiënten
gebaseerd op de mate van gehoorverlies, of corrigeerde voor gehoorverlies in de
analyse, ondanks dat inflammatie ook betrokken is bij gehoorverlies (Frye et
al., 2019; Fuentes -Santamaría et al., 2017). Anderzijds hebben studies over
inflammatie in gehoorverlies mensen met tinnitus ook niet (altijd)
geëxcludeerd. Het is daardoor onduidelijk of de gewijzigde
cytokineconcentraties in Weber et al. (2002) en Haider et al. (2020) specifiek
zijn voor tinnitus, of dat een potentieel effect niet significant was, omdat de
aanwezigheid van gehoorverlies een confounder is. Daarom is het doel van deze
studie om de aanwezigheid van inflammatie in bloedmonsters van
tinnituspatiënten met een normaal gehoor te evalueren.

Primaire doelstelling: Het evalueren van cytokine levels in bloedmonsters van
mensen met tinnitus en normaal gehoor, vergeleken met gezonde controles.

Secundaire doelstelling: Het evalueren van totaal bloedbeeld bepalingen (het
aantal neutrofiele granulocyten, aantal trombocyten etc) in bloedmonsters van
mensen met tinnitus en een normaal gehoor, vergeleken met gezonde controles, en
het onderzoeken van de relatie tussen tinnitus karakteristieken en
concentraties van inflammatoire markers in serum.

Dit onderzoeksprotocol beschrijft een cross-sectionele studie die plaatsvindt
in het Universitair Medisch Centrum in Groningen op de afdeling KNO &
Audiologie. In dit onderzoek willen we onderzoeken of inflammatie aanwezig is
in tinnitus patiënten zonder gehoorverlies. Inclusie is gepland van maart 2022
tot september 2022, of tot het beoogde aantal inclusies is behaald. Patiënten
die zijn doorverwezen naar het tinnitusspreekuur zullen gevraagd worden om deel
te nemen aan deze studie. Als een patiënt in aanmerking komt voor de studie,
zal de hoofdbehandelaar hem/haar mondeling en op papier informeren. Normaal
gesproken vullen patiënten die verwezen zijn naar het tinnitus spreekuur een
vragenlijst in, en wordt er audiometrie afgenomen. Voor deze studie vragen we
toegang tot deze data en additioneel zal de patiënt twee buizen bloed laten
afnemen bij de prikpoli van het UMCG. In deze samples zullen cytokine
concentraties bepaald worden, evenals een compleet bloedbeeld.
Daarnaast heeft de afdeling ook een database met tinnitus patiënten die het
tinnitus spreekuur eerder al hebben bezocht. Zij worden gebeld door de
audioloog (hoofdbehandelaar) om te vragen of ze geïnteresseerd zijn in
deelnemen aan dit onderzoek. Indien zij dit zijn, zullen ze benaderd worden
door de onderzoeker, en mondeling en op papier geïnformeerd worden over deze
studie. Patiënten die <= 5 jaar geleden op het tinnitus spreekuur geweest zijn
en nog steeds tinnitus hebben zijn geschikt om deel te nemen, mits zij voldoen
aan alle inclusie en exclusie criteria. Aan deze patiënten wordt gevraagd een
korte versie van de tinnitus vragenlijst in te vullen, en eenmalig twee buisjes
bloed af te laten nemen op de prikpoli. Daarnaast vragen we inzage in hun
audiogram wanneer deze jonger is dan 1 jaar. Wanneer hij ouder is dan een jaar
wordt er een nieuw audiogram gemaakt.
Als controles zullen gezonde vrijwilligers worden geworven met flyers. Wanneer
iemand contact opneemt met de onderzoeker, zal de onderzoeker bekijken of de
persoon voldoet aan de in- en exclusiecriteria. Als dit het geval is, wordt er
een bezoek aan het UMCG gepland. Tijdens dit bezoek zal er eerst een audiogram
gemaakt worden, in verband met het inclusiecriterium over het gehoor. Wanneer
deze bevestigt dat de persoon inderdaad geschikt is, zal deze ook een
vragenlijst invullen en twee buizen bloed laten afnemen middels venapunctie.

Er zijn geen voordelen voor patiënten aan het deelnemen aan deze studie. Er
zijn slechts weinig complicaties van venapunctie (blauwe plekken of hematoom,
diaforese, hypotensie, syncope, cellulitis en flebitis). Behalve blauwe plekken
en hematomen, zijn de andere complicaties zeldzaam. Als ze zich echter
voordoen, kunnen ze goed behandeld worden (Galena, 1992). Daarom zijn mogelijke
risico's minimaal.