De invloed van een pijneducatieprogramma op pijnbeleving en psychosociaal functioneren bij patiënten met complex regionaal pijn syndroom

Complex regionaal pijnsyndroom (CRPS) is een pijnsyndroom dat kan ontstaan na
een trauma of een laesie. CRPS wordt gekarakteriseerd door ernstige,
voortdurende regionale pijn en een combinatie van sensorische, sudomotorische
en motor/trofische verschijnselen. Conform de FMS Richtlijn doen we
medicamenteuze, immuunmodulerende, paramedische (bijv. psychologie,
fysiotherapie) en uiteindelijk -bij patiënten met therapieresistentie voor meer
conventionele behandelingen- ook invasieve behandelingen (bijv. blokkades,
ruggenmergstimulatie). Ondanks de diverse en gepersonaliseerde
behandelmogelijkheden wordt nog steeds niet bij iedere CRPS patiënt een
optimaal resultaat behaald; veel patiënten blijven pijnklachten houden waardoor
de kwaliteit van leven ernstig wordt aangetast. Eerder onderzoek heeft
aangetoond dat pijneducatie in het algemeen het functioneren verbetert, de
invaliditeit en ongewenste psychosociale factoren vermindert, het bewegen
verbetert en de zorgconsumptie vermindert. Echter is er nog geen
wetenschappelijk bewijs voor de effectiviteit van pijneducatie bij patiënten
met CRPS. Explain Pain (EP), een pijneducatieprogramma opgezet door Moseley en
Butler, is gericht op het gebruikmaken van het bioplastisch zijn van het
lichaam. De hypothese is dat EP beleving en gedrag positief beïnvloedt door het
corrigeren van onjuiste cognities. Verder beïnvloedt het psychologische
stressfactoren zoals angst, depressie, en catastroferen. Indirect draagt EP bij
aan een positieve beïnvloeding van herstel van neuroplastische veranderingen
zoals centrale sensitisatie en corticale reorganisatie. Met andere woorden, EP
poogt patiënten hun eigen pijn in een ander licht te zien. Het is bekend dat
dit tijd kost en dat het optimale resultaat na ongeveer een jaar blijvend
bereikt wordt.

1. Het in kaart brengen van de effecten van pijneducatie op pijnbeleving en
psychosociaal functioneren van patiënten met CRPS.
2. De kwaliteit van zorg aan patiënten met CRPS verder optimaliseren door de
mogelijkheden van een pijneducatieprogramma verder te exploreren.

Interventieonderzoek

De interventiegroep: de mensen in deze groep worden aan het begin van het onderzoek voor twee pijneducatie-bezoeken uitgenodigd. Dit vindt plaats op twee middagen met een week ertussen. Duur: ongeveer 2 uur per bezoek Vervolgens zijn er extra controlebezoeken na 1, 3, 6, en 12 maanden, waarvan elk bezoek 1 uur duurt. Bij deze controlebezoeken krijgt de patient begeleiding en ondersteuning in datgene wat hij/zij geleerd heeft . Er wordt verzocht één naaste mee te nemen naar alle bezoeken en het is voor het onderzoek van belang dat dit steeds dezelfde persoon is. De controlegroep: de patienten in deze groep krijgen de standaard zorg zoals ze die gewend zijn bij hun bezoeken aan het centrum voor pijngeneeskunde. De deelnemers uit beide groepen worden verzocht 7 vragenlijsten thuis in te vullen bij de start van het onderzoek, en na 1, 3, 6 en 12 maanden.. De mensen in de interventiegroep vullen deze vragenlijsten in voorafgaand aan elk polibezoek. De mensen uit de controlegroep hebben alleen een controlebezoek bij de start en het eind van het onderzoek (de standaard jaarcontrole). Zij vullen de vragenlijsten ook in voordat zij op controle komen, de overige vragenlijsten worden thuis ingevuld na 1, 3 en 6 maanden zonder polibezoek. De vragen gaan over de ernst van de pijn, hoe de patient zijn of haar ziekte beleeft, kwaliteit van leven, omgaan met de pijn en angst- en somberheid. Het invullen van de vragenlijsten zal ongeveer 35 minuten per keer duren. De controlegroep krijgt -afhankelijk van de uitslag van het onderzoek-, alsnog pijneducatie zodra de studie is afgerond. Deze pijneducatie-bijeenkomsten zullen dan ook weer in twee middagen plaatsvinden en er zullen in het jaar dat volgt extra controlebezoeken zijn .

Dit onderzoek brengt geen risico*s met zich mee buiten mogelijke kortdurende
emotionele disstress bij het invullen van de vragenlijsten.