Muziektherapie na een beroerte: de rol van motivatie en neuroplasticiteit in het herstel van arm-handfunctie en aandachtsproblemen na behandeling met muziektherapie

Een beroerte is een zeer beperkende aandoening, waarvoor regelmatig
muziektherapie wordt toegepast bij revalidatie. Voorgestelde mogelijke
mechanismen van de effecten van muziektherapie richten zich op 1) motiverende
aspecten van muziek, en 2) verhoogde neuroplasticiteit als gevolg van
multisensorische stimulatie. In deze studie zullen veranderingen in motivatie
gerelateerd aan neurologische muziektherapie (NMT) bij revalidatie na een
beroerte worden onderzocht in de subacute en chronische fasen na een beroerte
en zullen hersenmechanismen van motorische verbeteringen na NMT worden
onderzocht voor de chronische fase-patiënten. De resultaten zullen implicaties
hebben voor het begrip van de onderliggende mechanismen van muziektherapie bij
herstel na een beroerte, specifiek met betrekking tot de relevantie van
motiverende aspecten van muziek en neuroplasticiteit bij neurorevalidatie.

De primaire doelstellingen van de studie zijn het onderzoeken van de
onderliggende mechanismen van muziektherapie voor patiënten met een beroerte
die een stoornis in arm-handfunctie en/of cognitieve stoornissen ervaren, door
de effecten van NMT op motivatie in de subacute fase, en (met behulp van MRI)
neurale correlaten van veranderingen in motorische functie na NMT te beoordelen
in de chronische fase van een beroerte.

Secundaire doelstellingen van de studie zijn om NMT-gerelateerde veranderingen
in motivatie in de chronische fase te onderzoeken, evenals de effecten van NMT
op gedragsmetingen van motorische functie, cognitieve uitkomsten en
zelfgerapporteerde metingen van welzijn. Secundaire doelstellingen met
betrekking tot neuroimaging in de chronische fase zijn het in kaart brengen van
veranderingen in de witte stof gerelateerd aan motivatie, rusttoestand
connectiviteit geassocieerd met motivatie en cognitieve functies,
taakgebaseerde activering gerelateerd aan cognitieve-motorische dubbeltaken, en
taakgebaseerde functionele connectiviteit van auditieve-motorische netwerken.

Exploratief zullen wij ook de relatie tussen veranderingen in motivatie en
uitkomsten van welzijn (kwaliteit van leven en stemmingsindices) onderzoeken,
beoordelen of het gebruik van NMT de therapietrouw aan andere therapieën in de
subacute fase verhoogt, en veranderingen veroorzaakt in
dubbeltaak-interferentie in de chronische fase.

De studie maakt gebruik van een longitudinaal design waarbij de deelnemers als
hun eigen controle dienen, wat de voorkeur verdient boven een vergelijking
tussen proefpersonen om rekening te houden met de aanzienlijke individuele
verschillen die worden verwacht bij patiënten met een beroerte. Alle patiënten
worden drie keer onderzocht. Degenen in de subacute fase van een beroerte
krijgen baselinemetingen (TP1) en worden dan gerandomiseerd in een cross-over
design om eerst NMT of standaardzorg te ontvangen, daarna een tweede meting
tussen de twee fases (TP2), gevolgd door de andere behandeling
(NMT/standaardzorg) en een eindmeting nadat beide condities zijn afgenomen
(TP3). Dit ontwerp maakt het mogelijk om volgorde-effecten tegen te gaan,
evenals tijdseffecten als gevolg van spontaan herstel en het niet-lineaire
traject van neuraal herstel in de subacute fase van een beroerte. Bij patiënten
in de chronische fase, bij wie het spontane herstel doorgaans een plateau heeft
bereikt, zal een interval van 5 weken tussen TP1 (baseline) en TP2 dienen als
controleperiode voor veranderingen tijdens de NMT-interventie in de 5 weken
tussen TP2 en TP3.

Deelnemers ontvangen neurologische muziektherapie, met name de volgende geprotocolleerde methoden: Therapeutic Instrument Music Performance (TIMP) en Music Attention Control Training (MACT), gericht op respectievelijk motorische en aandachtsfuncties, die in combinatie zullen worden toegepast tijdens de interventie. Patiënten zullen een streefaantal van 9 sessies ondergaan van elk 30 minuten, verspreid over ongeveer 5 weken, en aangepast aan de verblijfsduur in de subacute fasegroep.

Muziektherapie in het algemeen, en NMT in het bijzonder, wordt vaak ingezet
voor patiënten met een beroerte. Het risico van NMT is verwaarloosbaar voor de
deelnemers, maar het kan enige belasting met zich meebrengen, aangezien NMT het
bijwonen van 2-3 sessies per week gedurende gemiddeld 5 weken vereist. Voor de
subacute groep wordt dit afgestemd op hun mogelijkheden en verwachte
verblijfsduur. Het risico van de motorische en neurocognitieve beoordelingen is
minimaal, omdat dit meestal pen-en-papiertaken of puzzels zijn, aangepast aan
deze populatie. Voor de patiënten in de chronische fase is het ondergaan van
een MRI niet invasief, deelnemers zullen worden gescreend op contra-indicaties,
waaronder claustrofobie, aanwezigheid van metalen op of in het lichaam,
zwangerschap en medische geschiedenis. Elke MRI-sessie duurt ongeveer 45
minuten in de scanner, dit brengt ook enige belasting met zich mee van
woon-werkverkeer naar de onderzoekslocatie, tijdsinvestering en beperkte
beweging in een besloten ruimte voor de duur van de MRI scans. Deelnemers wordt
gevraagd dit proces drie keer te doorlopen, wat minimaal nodig is om de
onderzoeksvragen in dit onderzoek te kunnen beantwoorden. Aangezien een
onderzoeksdesign tussen losse groepen het aantal deelnemers en benodigde
scansessies aanzienlijk zal verhogen, is gekozen voor een vergelijking binnen
de proefpersonen waarin de deelnemers als hun eigen controle dienen, om de
algehele last van studiedeelname te minimaliseren. Beroertepatiënten zijn
cruciaal om de onderzoeksvragen te beantwoorden, omdat deze bevindingen niet
kunnen worden geëxtrapoleerd vanuit gezonde deelnemers vanwege het veranderde
potentieel voor neuroplasticiteit tijdens herstel in verschillende stadia na
een beroerte.