Het beoordelen van het effect van elexacaftor (ELX)/tezacaftor (TEZ)/ivacaftor (OVA) op glucosetolerantie bij proefpersonen met CF met verminderde glucosetolerantie (impaired glucose tolerance, IGT) of CF-gerelateerde diabetes (CFRD)
ID
Bron
Verkorte titel
Aandoening
- Respiratoire aandoeningen, congenitaal
Synoniemen aandoening
Betreft onderzoek met
Ondersteuning
Onderzoeksproduct en/of interventie
Uitkomstmaten
Primaire uitkomstmaten
Verandering ten opzichte van de uitgangswaarde in de bloedsuikerspiegel 2 uur
na een orale glucosetolerantietest (OGTT) aan het gemiddelde van week 36 en
week 48
Secundaire uitkomstmaten
• Percentage proefpersonen met verbetering van dysglycemie categorisatie (CFRD,
IGT, normale glucosetolerantie [NGT]) in week 48
• Veiligheid en verdraagbaarheid van ELX/TEZ/IVA op basis van bijwerkingen
(AE's), klinische laboratoriumwaarden, ECG's, vitale parameters en
pulsoximetrie
Achtergrond van het onderzoek
Cystische fibrose (CF) is een autosomaal recessieve chronische ziekte met
ernstige morbiditeit en frequente vroegtijdige sterfte.
CF treft meer dan 70.000 mensen wereldwijd1 (ongeveer 31.000 in de VS2 en
48.000 in de EU). Op basis van de prevalentie
ervan kwalificeert CF zich als een weesziekte. CF wordt veroorzaakt door
verminderde hoeveelheid en/of werking van het CFTReiwit
door mutaties in het CFTR gen. CFTR is een ionkanaal dat de stroom van chloride
en andere ionen regelt in epithelia in
verschillende weefsels, inclusief de longen, alvleesklier en andere
gastro-intestinale organen en zweetklieren. Verminderde CFTRhoeveelheid
of -functie resulteert in het falen van het reguleren van chloridetransport in
deze weefsels wat leidt tot de
multisysteem pathologie geassocieerd met CF. In de longen wordt vermoed dat
obstructie van de luchtwegen met dik slijm,
ontstaan van een chronische bacteriële infectie in de luchtwegen en
beschadigende ontstekingsreacties allemaal een rol spelen bij
het ontstaan van onomkeerbare structurele veranderingen in de longen, wat leidt
tot respiratoir falen. Progressief verlies van
longfunctie is de belangrijkste doodsoorzaak. De meest voorkomende
ziekteveroorzakende CFTR-mutatie is F508del. Ongeveer
85% heeft ten minste 1F508del allel. Op basis van het begrip van de moleculaire
defecten veroorzaakt door CFTR-mutaties, zijn
er 2 complementaire benaderingen ontwikkeld om de afgenomen hoeveelheid en/of
functie van CFTR aan te pakken om het
chloridetransport bij patiënten met CF te verbeteren. Correctoren
vergemakkelijken de cellulaire verwerking en het transport om de
hoeveelheid CFTR op het celoppervlak te vergroten. Potentiatoren verhogen de
open-kanaal-waarschijnlijkheid (kanaalgating
activiteit) van het CFTR-eiwit dat aan het celoppervlak wordt afgeleverd om
ionentransport te verbeteren. Met verschillende
werkingsmechanismen, verhoogt een combinatie van correctors en potentiatoren
F508del CFTR-gemedieerde chloridetransport
meer dan elk type modulator alleen.
Doel van het onderzoek
Het beoordelen van het effect van elexacaftor (ELX)/tezacaftor (TEZ)/ivacaftor
(OVA) op glucosetolerantie bij proefpersonen met CF met verminderde
glucosetolerantie (impaired glucose tolerance, IGT) of CF-gerelateerde diabetes
(CFRD)
Onderzoeksopzet
Dit is een fase 3b-openlabelonderzoek ter beoordeling van het effect van
Elexacaftor/Tezacaftor/Ivacaftor op glucosetolerantie bij proefpersonen met
cystische fibrose met een abnormaal glucosemetabolisme
De studie bestaat uit 3 periodes:
- Screeningsperiode
- Behandelingsperiode
- Opvolgingsperiode
Screeningsperiode: De screeningsperiode kan tot 5 weken duren
Behandelingsperiode: De behandelingsperiode kan tot 48 weken duren
Opvolgingsperiode: De opvolgingsperiode kan tot 4 weken duren. Dit bezoek zal
ongeveer 28 (±7) dagen na de laatste dosis
onderzoeksmiddel plaatsvinden
Onderzoeksproduct en/of interventie
Actief bestanddeel: ELX (VX 445)/TEZ (VX 661)/IVA (VX 770) Activiteit: CFTR-correctoren (ELX en TEZ) en potentiator (IVA) Sterkte en toedieningsweg: ELX 100 mg/TEZ 50 mg/IVA 75 mg vaste dosiscombinatie (fixed-dose combination, FDC) tabletten, oraal Actief bestanddeel: IVA (VX 770) Activiteit: CFTR-potentiator Sterkte en toedieningsweg: 150 mg tabletten, oraal
Inschatting van belasting en risico
Tot op heden is ELX/TEZ/IVA in klinische onderzoeken toegediend aan meer dan
600 deelnemers met CF van 6 jaar of ouder. Daarnaast is ELX alleen of in
combinatie met TEZ/IVA toegediend aan ongeveer 200 gezonde vrijwilligers.
De bijwerkingen geassocieerd met ELX/TEZ/IVA worden vermeld of beschreven in de
onderstaande tekst. Voor de vermelde bijwerkingen worden de percentages
weergegeven van mensen met CF die deze bijwerkingen in een groot onderzoek
hebben ervaren.
• Hoofdpijn (17%)
• Diarree (13%)
• Infecties van de bovenste luchtwegen (verkoudheid) (12%)
• Verhoging van leverenzymen in het bloed (kan een teken zijn van een
leverprobleem) (11%)
• Uitslag (11%)
• Buikpijn (10%)
• Neusverstopping (9%)
• Verhoging van bloedenzym met de naam creatinefosfokinase (kan een teken zijn
van een spierprobleem) (9%)
• Loopneus (8%)
Veiligheidscontrole in dit onderzoek:
Bij sommige onderzoeksdeelnemers die werden behandeld met de drievoudige
combinatietherapie ELX/TEZ/IVA, werden hoge leverenzymen in het bloed gevonden.
Verhoogde leverenzymen kunnen wijzen op leverletsel. Deze abnormale
leverenzymen kunnen mogelijk verbeteren nadat gebruik van het onderzoeksmiddel
is gestopt.
Behalve veranderingen in bloedtesten zijn de symptomen van leverbeschadiging
niet specifiek en kunnen verminderde eetlust, maagklachten, vermoeidheid, pijn
in de rechterbovenbuik, braken, donkere urine en/of geel worden van de ogen of
huid zijn.
In ernstige gevallen kan een aanzienlijk leverletsel permanent of zelfs
levensbedreigend worden. Patiënten met gevorderde leverziekte (bv. cirrose
en/of portale hypertensie) lopen meer risico op verslechtering van de
leverfunctie. Verslechtering van de leverfunctie kan leiden tot een
noodzakelijke levertransplantatie.
Bij sommige kinderen of adolescenten die werden behandeld met IVA-bevattende
middelen, werd een afwijking van de ooglens (cataract) opgemerkt. Een verband
tussen deze geneesmiddelen en cataracten is onduidelijk, maar kan niet worden
uitgesloten.
Bij sommige onderzoeksdeelnemers die werden behandeld met de drievoudige
combinatietherapie ELX/TEZ/IVA werd een stijging van de bloeddruk waargenomen.
Bij sommige onderzoeksdeelnemers die werden behandeld met de drievoudige
combinatietherapie ELX/TEZ/IVA werd huiduitslag waargenomen. Bij
onderzoeksdeelnemers die werden behandeld met ELX/TEZ/IVA, kwam huiduitslag
vaker voor bij vrouwen, vooral bij diegene die hormonen gebruikten om niet
zwanger te worden. In sommige gevallen was de huiduitslag ernstig, was
behandeling nodig of leidde tot stopzetting van ELX/TEZ/IVA. De uitslag werd
beter nadat gebruik van het onderzoeksmiddel was gestopt.
Het onderzoeksmiddel kan een zeer kleine hoeveelheid lactose bevatten, een
suiker dat in zuivelproducten wordt aangetroffen. De hoeveelheid lactose in een
enkele pil is ongeveer hetzelfde als de hoeveelheid in één theelepel melk. Het
is onwaarschijnlijk dat deze hoeveelheid lactose symptomen veroorzaakt bij
mensen die een lactose-intolerantie hebben.
Publiek
Van Swietenlaan 6
Groningen 9728 NZ
NL
Wetenschappelijk
Van Swietenlaan 6
Groningen 9728 NZ
NL
Landen waar het onderzoek wordt uitgevoerd
Leeftijd
Belangrijkste voorwaarden om deel te mogen nemen (Inclusiecriteria)
1. Proefpersoon (of zijn of haar wettelijk benoemde en bevoegde
vertegenwoordiger) zal een informatie- en toestemmingsformulier (ICF)
ondertekenen en dateren en, waar van toepassing, een instemmingsformulier.
2. Bereid en in staat zich te houden aan de geplande bezoeken, het
behandelingsplan, beperkingen van het onderzoek, laboratoriumtests, richtlijnen
voor anticonceptie en andere onderzoeksprocedures.
3. Proefpersonen (mannen en vrouwen) van 12 jaar of ouder op het moment van het
tekenen van de geïnformeerde toestemming.
4. Proefpersonen heterozygoot voor F508del en een MF-mutatie.
a. Genotype dient te worden bevestigd bij het screeningsbezoek.
b. Als de screeningsresultaten voor het CFTR-genotype niet zijn ontvangen vóór
de eerste dosis van het onderzoeksmiddel, kan een eerder laboratoriumverslag
van het CFTR-genotype worden gebruikt om het in aanmerking komen vast te
stellen.
c. Proefpersonen die zijn ingeschreven en waarvan het genotype bij de screening
de geschiktheid voor het onderzoek niet bevestigt, moeten stoppen met het
onderzoek.
5. Geforceerd uitademingsvolume in 1 seconde (FEV1) >= 30% van de voorspelde
waarde voor leeftijd, geslacht, en lengte (vergelijkingen van de Global Lung
Function Initiative [GLI]) bij het screeningsbezoek (spirometrie metingen
moeten voldoen aan de American Thoracic Society/European Respiratory Society
criteria voor aanvaardbaarheid en herhaalbaarheid) en stabiele CF ziekte naar
het oordeel van de onderzoeker.
6. Bereid om op een stabiel CF-behandelingsregime te blijven (anders dan CFTR
modulatoren) tot en met het einde van de deelname aan het onderzoek.
7. Abnormale glucosetolerantie zoals bepaald door een OGTT, geclassificeerd als
IGT (gedefinieerd als 2 uur post OGTT bloedglucosespiegel >=140 tot <200 mg/dL
[>=7.77 tot <11.10 mmol/L]) of CFRD (gedefinieerd als nuchtere hyperglykemie
[bloedglucosespiegel >= 126 mg/dl (>=7.00 mmol/L) na 8 uur vasten] of 2-uur post
OGTT bloedglucosespiegel >=200 mg/dL [>=11.10 mmol/L]).
Belangrijkste redenen om niet deel te kunnen nemen (Exclusiecriteria)
1. Voorgeschiedenis van een ziekte of een klinische aandoening die, naar de
mening van de onderzoeksarts, de resultaten van het onderzoek kunnen verwarren
of een extra risico kunnen vormen bij het toedienen van onderzoeksmiddel(en)
aan de proefpersoon. Dit omvat o.a. het volgende:
• Klinisch significante levercirrose met of zonder portale hypertensie
• Transplantatie van een vast orgaan of hematologische transplantatie
• Alcohol- of drugsmisbruik in het voorgaande jaar, waaronder o.a. cannabis,
cocaïne en opiaten, naar het oordeel van de onderzoeksarts
• Kanker, behalve plaveiselcelcarcinoom, basale celhuidkanker en stadium 0
cervixcarcinoom in situ (alle 3 zonder recidief gedurende de laatste 5 jaar)
2. Diabetes type 1 of type 2
3. Duur van CFRD >= 5 jaar.
4. Klinisch significante afwijkende laboratoriumwaarden bij het
screeningsbezoek die zouden interfereren met de onderzoeksbeoordelingen of een
risico vormen voor de patiënt (naar het oordeel van de onderzoeker).
5. Eender welk van de volgende afwijkende laboratoriumwaarden bij de screening:
• Hemoglobine < 10 g/dl
• Totaal bilirubine >=2 × bovengrens van normaal (upper limit of normal, ULN)
• Aspartaattransaminase (AST), alaninetransaminase (ALT),
gammaglutamyltransferase (GGT) of alkalinefosfatase (ALP) >=3 × ULN
• Abnormale nierfunctie, gedefinieerd als een glomerulaire filtratiesnelheid
<=50*ml/min/1,73*m2 (berekend met de Modification of Diet in Renal Disease Study
vergelijking) voor proefpersonen van >=18 jaar en <=45 mL/min/1.73 m2 (berekend
met de Counahan-Barratt vergelijking) voor proefpersonen <18 jaar
6. Een acute infectie van de bovenste of onderste luchtwegen, pulmonale
exacerbatie of veranderingen in de behandeling (waaronder antibiotica) voor
pulmonale ziekte binnen 28 dagen vóór dag 1 (eerste dosis van het
onderzoeksgeneesmiddel).
7. Longinfectie met organismen geassocieerd met een snellere afname van de
longstatus (waaronder o.a. Burkholderia cenocepacia, Burkholderia dolosa en
Mycobacterium abscessus). Bij proefpersonen met een voorgeschiedenis van een
positieve kweek zal de onderzoeksarts de volgende criteria toepassen om vast te
stellen of de proefpersoon vrij is van infectie met dergelijke organismen:
• De proefpersoon heeft geen kweek van de ademhalingswegen gehad die positief
was voor deze organismen in de 12 maanden voorafgaand aan de datum van
geïnformeerde toestemming.
• De proefpersoon heeft binnen de 12 maanden voorafgaand aan de datum van
geïnformeerde toestemming ten minste 2 kweken van de ademhalingswegen gehad die
negatief waren voor dergelijke organismen, waarbij de eerste en de laatste van
deze organismen ten minste 3 maanden uit elkaar liggen, en de meest recente
binnen 6 maanden vóór de datum van geïnformeerde toestemming.
8. Een acute ziekte die geen verband houdt met CF (bijv. gastro-enteritis)
binnen 14 dagen vóór de eerste dosis van het onderzoeksgeneesmiddel (dag 1).
9. Lopende of eerdere deelname aan een onderzoek met een onderzoeksmiddel
(inclusief onderzoeken naar ELX met of zonder gelijktijdige toediening van
andere onderzoeksmiddelen) binnen 28 dagen van het screeningsbezoek.
• Een uitwasperiode van 5 terminale halfwaardetijden van het vorige
onderzoeksgeneesmiddel, of 28 dagen, afhankelijk van welke langer is, moet vóór
het screeningsbezoek verlopen.
• De duur van de verstreken tijd kan langer zijn indien vereist door lokale
voorschriften.
10. Gebruik van verboden geneesmiddelen (waaronder antidiabetische medicatie
naast insuline, wat een dosis moet zijn die niet hoger is dan 0,3
eenheden/kg/dag) binnen de opgegeven periode vóór de eerste dosis van het
onderzoeksgeneesmiddel.
11. BMI >= 30 kg/m2 bij het screeningsbezoek.
12. Zwangere vrouwen en vrouwen die borstvoeding geven. Alle vrouwelijke
proefpersonen, ongeacht hun vruchtbaarheid, moeten een negatieve
zwangerschapstest hebben bij het screeningsbezoek en het bezoek op dag 1.
13. De proefpersoon of een naast familielid van de proefpersoon is de
onderzoeksarts of een subonderzoeker, onderzoeksassistent, apotheker,
onderzoekscoördinator of ander personeelslid dat direct betrokken is bij het
uitvoeren van het onderzoek in dat centrum. Een volwassene (van 18 jaar of
ouder) die een familielid is van een onderzoeksmedewerker kan echter worden
ingeschreven op voorwaarde dat
• de volwassene zelfstandig woont en niet verblijft bij de
onderzoeksmedewerker, en
• de volwassene aan het onderzoek deelneemt in een ander centrum dan waar het
familieli werkt.
Opzet
Deelname
In onderzoek gebruikte producten en hulpmiddelen
Opgevolgd door onderstaande (mogelijk meer actuele) registratie
Geen registraties gevonden.
Andere (mogelijk minder actuele) registraties in dit register
Geen registraties gevonden.
In overige registers
Register | ID |
---|---|
EudraCT | EUCTR2020-003170-44-NL |
CCMO | NL75107.041.20 |