Faecestransplantatie in patiënten met colitis ulcerosa 2; verbeterde effectiviteit

Colitis ulcerosa is een chronische onstekingsziekte (IBD) van de dikke darm die
ongeveer 40.000 mensen in Nederland treft. Klachten als buikpijn, buikkrampen
en bloederige diarree starten vaak in de adolescentie en kunnen leiden tot hoge
morbiditeit. De exacte oorzaak van UC is tot nu toe onbekend. De huidige
hypothese is dat er een onevenredige immuunrespons is op de darmflora van de
gastheer. Vele observationale studies hebben een dysbiose van de darmflora in
UC aangetoond. Een aantrekkelijker manier om deze interactie te moduleren om om
de microbita radicaal te resetten door een faecestransplantatie (FMT) van een
gezond individu naar een patiënt. Onlangs hebben we een gerandomiseerde studie
afgerond waarbij FMT werd vergeleken met een gezonde donor met infusie van
autologe ontlasting bij UC-patiënten. In deze fase 2a proof-of-concept studie
was er geen statistisch significant verschil in klinische en endoscopische
remissie tussen patiënten met UC die fecale transplantaties van gezonde donoren
ontvingen (30,4%) en degenen die hun eigen fecale microbiota ontvingen (20,0%),
mogelijk als gevolg van te weinig inclusies. Echter de microbiota van
responders bleek substantieel te verschillen dan die van non-responders.
Patienten die donorfaeces ontvingen van een gezond individu rijk aan bepaalde
Clostridium-clusters IV en XIVa en met een lage hoeveelheid ruminococcus gnavus
bleken geassocieerd te zijn met een hogere kans op aanhoudende klinische
remissie.
Onze hypothese is dat we de effectiviteit van faeces transplantatie in
patiënten met colitis ulcerosa kunnen vergroten door; (i) het voorselecteren
van donoren met een gunstig microbiota profiel, (ii) het vergroten van de
engraftment door middel van rigoureuze darmreiniging en meerdere malen
toediening van >25 gram faeces.

Om de veiligheid en effectiviteit van faecestransplantatie bij patiënten met
colitis ulcerosa te bestuderen waarbij we gebruik maken van het voorselecteren
van donoren met een gunstig microbiotaprofiel, het anaeroob opvangen en
verwerken van de faeces en het vergroten van de engraftment door meerdere
toedieningen.

Daarnaast zullen we kijken naar veranderingen in microbiota samenstelling en
naar functionele en metabole veranderingen als gevolg van de
faecestransplantatie en donor dieet aanpassingen.

Dit is een dubbel blind gerandomiseerd placebo-gecontroleerd multicenter
onderzoek met open label extension possibility.

Een groep zal behandeld worden met een faeces transplantatie van een gezonde donor. De andere groep wordt behandeld met autologe faeces als placebo.

De FMT zal worden toegediend middels een nasojejunale sonde op week 0 en week 3
evenals via een klysma op week 0,1,2 en 3. De plaatsing van sonde zal
geschieden middels een Cortrak-procedure. Deze procedure is routine in alle
deelnemende centra en brengt een zeer klein risico op complicaties met zich
mee. Hetzelfde geldt voor de sigmoïdscopieen met biopsies die patiënten drie
keer moeten ondergaan. Voor de open-label groep zal dit vier keer zijn.

Uit eerdere studies in het AMC weten we dat FMT toedienging goed verdragen
wordt. In ons voorgaande studie moesten van de 100 toedieningen, twee patienten
braken. De meeste patienten klaagden over voorbijgaande borrelende geluiden van
de darmen en bij twee patienten werd koorts gemeten die vanzelf overging. In
totaal zijn er meer dan 500 nasojejunale toedieningen gedaan in het AMC waarbij
geen ernstige bijwerkingen werden gezien.

Totale follow-up is 52 weken, in deze periode zijn 11 studiebezoeken gepland.
Donoren en patienten zullen een aantal keer worden gevraagd om een (voedings)
vragenlijst in te vullen.