De perceptie van uitingen van emotie in sociale angst en autisme

Patiënten met een sociale angst stoornis en patienten met autisme hebben vaak
moeite om anderen te vertrouwen. Vertrouwen hangt nauw samen met het herkennen
van emoties, iets wat patiënten ook lastig vinden. In dit project wordt
onderzocht of een verstoring in het spiegelen van emoties onderliggend is aan
beide problemen.

Het verkrijgen van meer theoretisch inzicht in de verwerking van emoties en het
ontstaan van vertrouwen en wantrouwen in patienten met autisme en patienten met
een sociale angststoornis. Deze kunnen uiteindelijk leiden tot toepassingen in
de klinische praktijk (bijvoorbeeld d.m.v. trainingen met uitingen van emoties
in virtual reality). De toepassingskant wordt aan het einde van het project
geevalueerd.

In dit onderzoeksproject wordt een combinatie van technieken gebruikt met als
eerste doel inzicht te krijgen in (i) de perceptie van uitingen van emotie,
(ii) het spiegelen ervan en (iii) het gebruik van emoties bij het maken van
sociale beslissingen zoals de beslissing om iemand te vertrouwen. Wat ik
ontzettend belangrijk vind is om dit inzicht te gebruiken in de klinische
praktijk. Ik denk hier specifiek aan de diagnostiek maar ook aan toepassingen
in de therapieën zelf. Op dit moment is er naar mijn mening te weinig fundament
voor een directe toepassing en is dit een doel dat tegen het einde van het
project geëvalueerd zal worden. Ik zal hieronder kort ingaan op de methodiek en
de inzichten die ik daarmee hoop te verkrijgen.

Het onderzoek bestaat uit een reeks korte experimenten waar uitingen van
emoties en sociale beslissingen centraal staan (Figuur 2). Bij sommige taken
zitten patiënten achter de computer, bij andere staan ze tegenover een
controleproefpersoon en bij weer andere bevinden ze zich in een virtuele
omgeving. Gezichtsexpressies, fysiologische reacties (hartslag, pupilgrootte)
en oogbewegingen (Kret et al., 2017) worden geanalyseerd in de patiënt zelf en
worden tevens gemanipuleerd in de persoon die ze observeren of waar ze mee
interacteren. Door twee patiëntengroepen met elkaar en met een controlegroep te
vergelijken kunnen we achterhalen waar de gevoeligheden liggen als het gaat om
hoe emoties in al hun complexiteit, ambiguïteit en subtiliteit herkend en
ervaren, gespiegeld, en gebruikt worden voor een passende reactie.

Voor details, zie de Engelse beschrijving.

Het onderzoek zal in totaal ongeveer vijf uur bedragen, wat uiteraard een
belasting is qua tijd (compensatie in de vorm van reiskosten en een financiele
vergoeding). Ook kan milde vermoeidheid optreden. Het onderzoek is al gepilot
in een gezonde studentenpopulatie, welke de onderzoekstaken niet als belastend
ervoeren. Daarnaast heeft Kret in het verleden vergelijkbare taken uitgevoerd
in patienten met een sociale angststoornis bij de Macquary Univeristy Anxiety
Research Unit (onder begeleiding van Prof. Ron Rapee.
Door regelmatige pauzes in te brengen tussen de verschillende taken in zal
geprobeerd worden de belasting zo laag mogelijk te houden.