Eierstokkanker beter zichtbaar maken met [18F]fluoro-PEG-folaat PET/CT scan

Eierstokkanker is de meest voorkomende doodsoorzaak onder de gynaecologische
kankersoorten in ontwikkelde landen. De belangrijkste factor voor de prognose
van gevorderd stadium eierstokkanker is de volledigheid van de
debulkingsoperatie. Hierbij geldt: hoe completer de kanker wordt verwijderd,
hoe beter de overleving.
De kans op een succesvolle debulkingsoperatie is sterk afhankelijk van de
uitgebreidheid van de ziekte. Een CT-scan is de standaardprocedure om de
uitgebreidheid van de ziekte te bepalen. Helaas geeft een CT-scan vaak een
onderschatting, waardoor 33-39% van de patiënten een zinloze operatie
ondergaat.

Dit project richt zich op het specifiek zichtbaar maken van eierstokkanker door
de toepassing van gelabeld vitamine B9/B11, oftewel folaat. Folaat bindt na
toediening in de bloedbaan aan de folaat receptor (FR). FR is in hoge mate
aanwezig op eierstokkankercellen en meestal afwezig op het omliggende gezonde
weefsel. Ons eerdere onderzoek liet zien dat door het gebruik van een
fluorescente folaat analoog en een speciaal ontwikkelde camera tijdens een
debulkingsoperatie 29% meer kwaadaardige laesies konden worden gezien.

Dit onderzoek heeft uiteindelijk tot doel om na te gaan of we met een
folaat-PET/CT scan, waarbij folaat gekoppeld is aan een radioactief isotoop
(18F), de uitgebreidheid van de ziekte voorafgaande aan de operatie beter
kunnen inschatten. Een eerste stap in deze richting is om de veiligheid,
tolerantie, biodistributie, sensitiviteit en specificiteit van de folaat-PET
tracer voor de detectie van uitzaaiingen van eierstokkanker te bepalen.

1. Om de veiligheid, tolerantie en farmacokinetiek van de
[18F]fluoro-PEG-folaat PET tracer na te gaan
2. Om de sensitiviteit en specificiteit van een [18F]fluoro-PEG-folaat PET/CT
scan voor de preoperatieve detectie van intra-abdominale metastasen te bepalen
bij patiënten met gevorderd stadium eierstokkanker

Er zal een fase I studie worden verricht. Een exacte steekproefgrootte is niet
van toepassing op deze studie. In totaal zullen 15 patiënten met gevorderd
stadium eierstokkanker die een debulkingsoperatie ondergaan worden
geïncludeerd. Dit aantal is haalbaar, aangezien jaarlijks twaalf tot vijftien
patiënten met een gevorderd stadium eierstokkanker een debulkingsoperatie
ondergaan.

Na inclusie zal 185 MBq [18F]fluoro-PEG-folaat intraveneus worden toegediend.
Direct na toediening zal een folaat-PET/CT scan worden gemaakt. Tijdens de
PET/CT scan zullen negentien arteriële bloedafnamen (totaal 97 mL) worden
afgenomen voor farmacokinetische analyse. Vitale functies zullen worden
gemeten. PET afbeeldingen zullen onafhankelijk worden gescoord door twee
nucleair geneeskundigen aan de hand van de Peritoneal Cancer Index (PCIPET/CT).
De PCI duidt de aanwezigheid van grote (> 5 cm), gematigde (0.5-5 cm), kleine
(<0.5 cm) of geen betrokkenheid aan in 13 abdominale regio*s. De beoordeling
van paraaortale en pelviene lymfeklieren is niet opgenomen in de PCI, maar zal
worden toegevoegd aan het case report form (CRF). De conventionele CT scan die
tijdens het diagnostisch proces is verricht zal onafhankelijk worden gescoord
door twee radiologen, die eveneens de PCI (PCICT) zullen hanteren. Binnen drie
weken na het maken van de folaat-PET/CT zullen patiënten een debulkingsoperatie
ondergaan. Tijdens de operatie zullen de gynaecoloog-oncologen de PCI
(PCIchirurgie) bepalen zonder kennis van de bevindingen op de folaat-PET/CT
scan. De resultaten van de PET/CT zullen worden gepresenteerd na inspectie bij
de laparotomie, maar voordat wordt aangevangen met de debulkingsoperatie om de
mogelijkheid voor een *tweede inspectie* te waarborgen. De verdachte laesies op
de folaat-PET/CT zullen worden geïdentificeerd en aangegeven op de CRF. De
PET-positieve laesies die noch worden gedetecteerd op de conventionele CT scan
noch na inspectie bij de laparotomie zullen in situ blijven. Deze
niet-verwijderde PET-positieve laesies zullen op de CRF worden aangeduid als
klinisch verdacht voor maligniteit (ja/nee). Alle laesies die op basis van de
conventionele CT-scan en tijdens de debulkingsoperatie verdacht lijken voor
maligniteit, worden verwijderd, indien haalbaar (standaard zorg). Deze
uitgenomen verdachte laesies worden op de CRF aangeduid als PET positief
(ja/nee). De verwijderde laesies worden vervolgens beoordeeld op tumor status
door een patholoog gespecialiseerd in gynaecologische oncologie.
Immunohistochemische kleuringen zullen worden verricht om de expressie van FR
te bepalen. Folaat-PET/CT resultaten zullen worden vergeleken met
postoperatieve histopathologische bevindingen (gouden standaard; indien van
toepassing) en de vooraf routinematig verkregen conventionele CT scan.

• Een medische keuring inclusief ECG voorafgaande aan de folaat-PET/CT scan • Toediening van het onderzoeksmiddel [18F]fluoro-PEG-folaat via een infuus vlak voor de folaat-PET/CT scan • Eventueel een ascitesdrainage, indien sprake is van teveel buikvocht • De uitvoering van de folaat-PET scan • Een extra infuus voor bloedafnames (in totaal maximaal 108 mL) plus een ECG na het verrichten van de folaat-PET/CT scan • Een kort (telefoon)gesprek twee en zes weken na de folaat-PET/CT scan

Patiënten die deelnamen aan dit onderzoek zullen een PET/CT scan ondergaan en
dus worden blootgesteld aan radioactieve straling. Hoewel de te onderzoeken
tracer al is toegepast bij mensen is het mogelijk dat nog onbekende
bijwerkingen zullen optreden. Voor een complete farmacokinetische analyse zal
een arteriële bloedafname (97 mL) worden verricht. De belasting voor dit
onderzoek is acceptabel, aangezien deze uit één bezoek, tweemaal een
electrocardiogram (ECG) en extra bloedafname (totaal maximaal 108 mL) bestaat.
Het risico dat met deelname aan dit onderzoek gepaard gaat, wordt als relatief
laag ingeschat.