Geen bestraling na borstsparende operatie bij ouderen met vroeg stadium borstkanker

De standaardbehandeling na een borstsparende operatie is bestraling. Echter,
uit onderzoek is gebleken dat de winst van deze standaard bestraling bij oudere
patiënten met een laag risico borstkanker zeer beperkt is. Daarbij zorgt
bestraling voor een hoge belasting voor de patiënt (bijvoorbeeld meerdere keren
naar het ziekenhuis voor behandeling) en hebben patiënten kans op bijwerkingen.
Daarom is het bij deze patiëntengroep extra belangrijk teveel aan behandeling
te voorkomen. Zo kunnen onnodige bijwerkingen en kosten worden vermeden en zal
waarschijnlijk de kwaliteit van het leven toenemen. Om te onderzoeken hoe we
dit teveel aan behandeling van de oudere patiënt kunnen tegengegaan, is
Tailored treatment in Older Patients (TOP) consortium opgezet. TOP richt zich
op gespecialiseerde en geïndividualiseerde zorg voor ouderen.
Dit is het eerste onderzoek binnen het TOP-consortium. Bij dit onderzoek wordt
gekeken naar het effect van het achterwege laten van de standaard bestraling
bij oudere vrouwen die een borstsparende operatie hebben ondergaan. Het gaat
alleen om de groep patiënten met een zeer laag risico hebben op plaatselijke
terugkeer (lokaal recidief) van de borstkanker. Bij deze vrouwen wordt géén
bestraling toegepast. Dit leidt direct tot minder belasting én minder
bijwerkingen voor deze vrouwen. Daar staat tegenover dat zonder de bestraling
het risico op lokaal recidief iets zal toenemen. Deze recidieven zijn over het
algemeen te verwijderen met een operatie. Eerder onderzoek heeft uitgewezen dat
het geen invloed heeft op de kans op overlijden bij oudere vrouwen. Gezien het
grote voordeel voor deze patiëntengroep (minder belasting, geen bijwerkingen),
is dit risico acceptabel. Op basis van onderzoek van afgelopen jaren zijn de
behandelaars in Nederland van mening dat het weglaten van bestraling de nieuwe
standaard moet zijn. Dit nieuwe beleid zal echter nog in de praktijk moeten
worden getoetst. Daarvoor is dit TOP-1 onderzoek.

Met dit onderzoek willen we kijken wat het effect is van het achterwege laten
van bestraling bij oudere vrouwen met vroeg stadium borstkanker die een
borstsparende operatie hebben ondergaan.

Dit is een fase 4 studie. Een prospectieve cohort studie. Er zal geen loting
plaatsvinden bij dit onderzoek. Er is in deze studie sprake van één
behandelarm. Deelnemende patiënten aan de TOP-1 studie krijgen geen bestraling
na een borstsparende operatie. Er zal een zogenoemde geriatrische assessment
worden afgenomen bij de patiënten. Dit houdt in dat zij vragenlijsten krijgen,
gericht op ouderen, naar het geestelijk en lichamelijk functioneren. Daarnaast
krijgen de deelnemende patiënten direct na de operatie een vragenlijst. Verder
zullen zij op 12, 24, 36, 48 en 60 maanden na de operatie opnieuw een
vragenlijst thuis krijgen gestuurd met het verzoek deze ingevuld retour te
sturen.
De poliklinische controles bij chirurg/oncoloog zullen niet anders zijn dan
zonder deelname aan deze studie.

Deze patiënten zullen geen radiotherapie ontvangen na borstsparende operatie.

Het voordeel van deze studie is dat de patiënt geen bestraling krijgt na de
operatie. Mogelijke bijwerkingen van de bestraling zijn dus ook niet aan de
orde. Huidige data van de Nederlandse Kanker Registratie (NKR) laat bij
soortgelijke patiënten met bestraling een lokaal recief zien van 1.3% na 5
jaar. Het nadeel van deze studie is het verhoogde risico op een lokaal
recidief. De verhoging van dit risico wordt geschat op een stijging van 1.3%
(met bestraling) naar 3.9% (zonder bestraling) na de eerste vijf jaar na
behandeling. Deze recidieven zijn over het algemeen goed te behandelen met een
operatie. Eerder onderzoek heeft laten zien dat het geen invloed heeft op de
overleving van oudere vrouwen. Derhalve zijn de behandelaars in Nederland van
mening dat het weglaten van bestraling de nieuwe standaard moet zijn.