De effectiviteit van een cognitief gedragstherapeutisch groepsprogramma-plus voor vrouwen met dyspareunie: een gerandomiseerde gecontroleerde wachtlijst-controle multicenter onderzoek

Ongeveer een op de vijf vrouwen heeft regelmatig last van pijn bij het vrijen.
Meestal gaat het om pijn bij de gemeenschap: het binnengaan van de penis in de
vagina. De meeste vrouwen voelen de pijn bij de ingang van de vagina, en
omschrijven het als een schurende, brandende pijn. Ook de huid rond de ingang
van de vagina is vaak pijnlijk bij aanraking. Soms zijn er rode plekjes of
kloofjes te zien bij de ingang van de vagina en houdt de pijn na het vrijen nog
aan, vooral bij het plassen. Soms treedt de pijn ook op bij het inbrengen van
een tampon, bij fietsen of het dragen van een strakke broek. Wat precies de
oorzaak van deze pijn is, is onbekend.
Er zijn aanwijzingen dat een cognitief gedragstherapeutische behandeling de
klachten kan verminderen. Deze behandeling wordt meestal in groepsverband
uitgevoerd. Verder zijn er steeds meer aanwijzingen dat het belangrijk is om
ook de partner te betrekken bij de behandeling. Daarom zullen er naast de
groepsbehandeling voor de vrouwen ook enkele gesprekken met de vrouw samen met
haar partner plaatsvinden, buiten het groepsprogramma om. Daarom wordt deze
behandeling de groepsbehandeling-plus genoemd.
In deze studie willen wij de werkzaamheid van deze groepsbehandeling-plus
vergelijken met vrouwen (en hun partner) die op een wachtlijst voor behandeling
staan. Hiermee kan worden aangetoond of deze behandelvorm daadwerkelijk
effectiever is dan geen behandeling.

In deze studie willen wij de werkzaamheid van deze groepsbehandeling-plus
vergelijken met vrouwen (en hun partner) die op een wachtlijst voor behandeling
staan. Hiermee kan worden aangetoond of deze behandelvorm daadwerkelijk
effectiever is dan geen behandeling.

De helft van de proefpersonen krijgt de groepsbehandeling-plus zo snel
mogelijk, de andere helft wordt op de wachtlijst voor de groepsbehandeling-plus
geplaatst. De wachtperiode duurt 6 maanden, vergelijkbaar met de duur van de
groepsbehandeling-plus. Loting bepaalt of de proefpersoon direct de behandeling
krijgt of dat zij op de wachtlijst wordt geplaatst.

Behandeling bestaat uit een groepsprogramma gecombineerd met 3 gesprekken voor de vrouw en haar partner. Het groepsprogramma bestaat uit 10 zittingen van 2 uur verspreid over een periode van 6 maanden. Per groep kunnen 6-8 vrouwen deelnemen. Naast het groepsprogramma komt de vrouw samen met haar partner 3 keer naar het ziekenhuis voor een gesprek met haar behandelaar. Deze gesprekken vinden plaats voorafgaande, halverwege en na afloop van het groepsprogramma. Na afloop van deze 6 maanden komt zij nog 2 keer terug naar het ziekenhuis: een keer voor een follow-up zitting van de groep en een keer samen met haar partner voor een follow-up gesprek met de behandelaar.

Voor zover bekend zijn er geen risico's of bijwerkingen te verwachten van de
onderzochte behandeling of onderzoeksmethoden

Aan alle participanten wordt gevraagd om 1 x 1 uur, 3 x 30 min 5 x 10 min een
vragenlijst in te vullen. De vrouwen die de behandeling krijgen wordt wekelijks
(26x 5 min) gevraagd enkele vragen in te vullen. Aan de partners wordt in het
totaal 4 keer gevraagd een vragenlijst in te vullen. Het invullen van vragen
rond het seksueel functioneren kan als belastend worden ervaren. Verder krijgt
de vrouw een seksueel en psychologisch interview (tijdens de screening voord
studie) en 2 x een gynaecologisch onderzoek. Naast de mogelijke winst van deze
behandeling (effect) zijn er verder geen voordelen voor de participant en haar
partner aan deze studie.