Costimulatoire en -inhiberende moleculen op tumor-infiltrerende lymfocyten uit hepatocellulair carcinoom en cholangiocarcinoom

Leverkanker is de op-een-na meest voorkomende oorzaak van kankergerelateerd
overlijden in de wereld. The meest voorkomende leverkanker is hepatocellulair
carcinoom (HCC), gevolgd door cholangiocarcinoom (CCA). De huidige
behandelingsopties voor HCC en CCA zijn beperkt. Wanneer patiënten in een vroeg
stadium gediagnosticeerd worden, is curatieve behandeling mogelijk. Helaas komt
de meerderheid van de HCC en CCA patiënten niet in aanmerking voor curatieve
behandeling, vanwege diagnose in een gevorderd stadium. Dit verklaart de
slechte prognose voor de meeste HCC en CCA patiënten.
Immunotherapie is een aantrekkelijk alternatief. Met deze vorm van behandelen
wordt gestreefd naar het genereren van een langdurige ('memory') afweerreactie
die tumor-specifiek is en waarmee ook recidieven kunnen worden voorkomen. Het
is ons uiteindelijk doel om een effectieve immunotherapie voor patiënten met
een HCC of CCA te ontwikkelen. In de huidige studie, waarbij we gebruikmaken
van cellen die worden geïsoleerd uit humaan tumorweefsel, proberen we doelen te
identificeren voor deze immunotherapie.
Hypothese: co-stimulatoire en co-inhiberende moleculen op tumor-infiltrerende
lymfocyten (TIL) in een HCC of CCA kunnen als doel voor immunotherapie worden
gebruikt. Door deze moleculen met agonistische/antagonistische antilichamen te
behandelen, kan de functie van lymfocyten (o.a. T cel) worden gemoduleerd.

Het doel van dit onderzoek is om te bepalen welke co-stimulatoire en
co-inhiberende moleculen op het oppervlak van lymfocyten in een HCC of CCA tot
expressie komen en om het effect van behandeling met agonistische en/of
antagonistische antilichamen tegen deze moleculen op de lymfocyt functie ex
vivo te bestuderen.

Het betreft een cohortstudie waarin HCC of CCA patiënten worden geïncludeerd
die hiervoor in het AMC een operatie ondergaan. TIL worden geïsoleerd uit
restmateriaal dat overblijft na operatie. Het fenotype van deze TIL en
lymfocyten uit aangrenzend *normaal* weefsel (ook uit restmateriaal) wordt met
flow cytometrie getypeerd. De functie van T cellen wordt in celkweek
experimenten geanalyseerd in de af- en aanwezigheid van antilichamen tegen
co-stimulatoire en co-inhiberende moleculen.
Er worden cellen uit het bloed gebruikt om de functie van de TIL met T cellen
uit het bloed te vergelijken en om antigen-presenterende cellen te isoleren die
nodig zijn voor bovengenoemde celkweek experimenten. Tevens wordt een deel van
de leukocyten uit de tumor evenals tumorweefsel opgeslagen in een biobank voor
toekomstig vergelijkbaar onderzoek.

Interventie: 80 mL bloed wordt eenmalig afgenomen tijdens de operatie. Er is
geen direct voordeel voor de patiënt en een verwaarloosbaar risico van deze
interventie. Het is de verwachting dat de populatie HCC en CCA patiënten in de
nabije toekomst voordeel heeft van deze studie.