Bepalen van het effect van een 6 maanden durend eucalorisch zeer koolhydraatarm ketogeen dieet op IGF-I niveaus bij volwassen acromegalie patiënten.
ID
Bron
Verkorte titel
Aandoening
- Overige aandoening
Synoniemen aandoening
Aandoening
neuro-endocriene/hypofyse aandoeningen
Betreft onderzoek met
Ondersteuning
Onderzoeksproduct en/of interventie
Uitkomstmaten
Primaire uitkomstmaten
Verschil in IGF-1 (uitgedrukt als maal de bovengrens van het normale bereik
(xULN)) tussen controle- en interventiegroep gedurende 6 maanden dieet
(continu).
Secundaire uitkomstmaten
Secundaire eindpunten zijn kwaliteit van leven, dieet adherence, verandering in
lichaamsgewicht, lichaamssamenstelling, energieverbruik in rust,
handknijpkracht en plasma parameters, en monitoring van volhouden van ketogeen
dieet.
Achtergrond van het onderzoek
Acromegalie wordt veroorzaakt door een tumor aan de basis van de hersenen in de
hypofyse die te veel groeihormoon (GH) produceert. Symptomen die worden
veroorzaakt door het teveel aan GH, en bijgevolg de verhoogde insulin-like
growth factor 1 (IGF-1), zijn onevenredige groei van lichaamsdelen, het
vasthouden van vocht, snurken en overmatig transpireren. De verschillende
metabole veranderingen die optreden als gevolg van acromegalie verhogen het
risico op insulineresistentie, diabetes mellitus, arteriële hypertensie,
slaapapneu en dus een verhoogd risico op hart- en vaatziekten als ze niet
worden behandeld. Dit resulteert in klachten, verhoogde mortaliteit,
morbiditeit en sterk verminderde levenskwaliteit (QoL). Normalisatie van GH en
IGF-1 geeft een normalisatie van de mortaliteit, maar morbiditeit en QoL
normaliseren niet (volledig). Na chirurgie is een somatostatine-analoog de
primaire medische behandeling, maar normalisatie treedt slechts bij 40% van de
patiënten op.
Onlangs hebben wij in een proof-of-principle studie aangetoond dat een ketogeen
dieet (laag in koolhydraten) van 2 weken bij patiënten met
somatostatine-analogen de IGF-1-waarden aanzienlijk kan verlagen. De patiënten
voelden zich beter en hadden soms zelfs minder somatostatine-analogen nodig.
Deze pilot studie leidde tot de nieuwe hypothese dat acromegalie patiënten met
somatostatine analogen mogelijk gedurende langere tijd met een eucalorisch
ketogeen dieet moeten worden behandeld om hun biochemie, klachten en QoL te
verbeteren. Bovendien kan dit dieet een belangrijke bijdrage leveren aan de
behandeling van insulineresistentie en glucose-intolerantie die vaak bij deze
patiëntengroep voorkomen. Om deze nieuwe manier van behandelen op te nemen in
onze zorg voor mensen met acromegalie, is het uiteraard noodzakelijk om onze
positieve resultaten te repliceren in een gerandomiseerde opzet, bij een
voldoende grote groep patiënten, over een langere periode.
Doel van het onderzoek
Bepalen van het effect van een 6 maanden durend eucalorisch zeer koolhydraatarm
ketogeen dieet op IGF-I niveaus bij volwassen acromegalie patiënten.
Onderzoeksopzet
Een single-center gerandomiseerd, gecontroleerd onderzoek
Onderzoeksproduct en/of interventie
Een eucalorisch ketogeen dieet (30-40 g koolhydraten per dag) gedurende 3 maanden, gevolgd door een minder streng ketogeen dieet (50-60 g koolhydraten per dag) gedurende nog eens 3 maanden. De controlegroep krijgt een eucalorisch dieet volgens de nationale richtlijnen voor gezonde voeding/mediterraan dieet.
Inschatting van belasting en risico
De mate van belasting van onze studie wordt als laag beschouwd. Het ketogeen
dieet is in eerdere studies haalbaar en veilig gebleken. Voor deze studie
worden drie extra bloedmonsters genomen door 3 venapuncties. Er zijn geen extra
bezoeken aan het ziekenhuis of beeldvormingsonderzoeken nodig om alle voor deze
studie vereiste informatie te verkrijgen. Er wordt op 3 tijdstippen gevraagd om
3 gestandaardiseerde vragenlijsten in te vullen. Het invullen van deze
vragenlijsten duurt ongeveer 30 minuten. Er zijn geen andere risico's met
betrekking tot de dieetinterventie te verwachten.
Publiek
Dr. Molewaterplein 40
Rotterdam 3015GD
NL
Wetenschappelijk
Dr. Molewaterplein 40
Rotterdam 3015GD
NL
Landen waar het onderzoek wordt uitgevoerd
Leeftijd
Belangrijkste voorwaarden om deel te mogen nemen (Inclusiecriteria)
Hoofdonderzoekspopulatie
Patiënten (>=18 jaar) met actieve acromegalie zullen worden geworven via de
polikliniek Hypofyse Centrum Rotterdam van het Erasmus MC en via de
'Nederlandse Hypofyse Stichting', de landelijke patiëntenvereniging. Ons eigen
cohort volgt meer dan vijftig patiënten met acromegalie op
somatostatine-analoge monotherapie en de Nederlandse Hypofyse Stichting heeft
ongeveer 400 actieve leden met acromegalie, waardoor het waarschijnlijk is dat
we het geplande aantal patiënten kunnen bereiken.
Substudiepopulatie
Patiënten met ongecontroleerde acromegalie die pegvismant behandeling krijgen,
zullen starten met een ketogeen dieet gedurende drie maanden, als pilotstudie,
met dezelfde wervingsstrategie en dezelfde in- en exclusiecriteria, alleen
zonder uitsluiting van pegvisomant.
Belangrijkste redenen om niet deel te kunnen nemen (Exclusiecriteria)
- Zwangerschap of borstvoeding
- Behandeling met pegvisomant (niet voor subpopulatie)
- Heeft een hypofyseoperatie of radiotherapie ondergaan binnen 6 maanden
voorafgaand aan de studie;
- Het is te verwachten dat de patiënt tijdens het onderzoek een
hypofyseoperatie of radiotherapie zal ondergaan;
- Geschiedenis of aanwezigheid van epilepsie;
- Deelname aan een onderzoek naar een experimenteel geneesmiddel of hulpmiddel
binnen 30 dagen voorafgaand aan de screening;
- Heeft een mentale toestand waardoor de proefpersoon de aard, omvang en
mogelijke gevolgen van het onderzoek niet kan begrijpen.
- Screening HbA1c > 6,5%;
- Gebruik van systemische corticosteroïden binnen 60 dagen voorafgaand aan de
screening.
Opzet
Deelname
Opgevolgd door onderstaande (mogelijk meer actuele) registratie
Geen registraties gevonden.
Andere (mogelijk minder actuele) registraties in dit register
Geen registraties gevonden.
In overige registers
| Register | ID |
|---|---|
| CCMO | NL83841.078.23 |