Effecten van radiofrequente thermoCOagulatie op hersenNeTwerk ACTiviteit bij epilepsie patiënten (CONTACT-studie)

Epilepsie, de vierde meest voorkomende chronische hersenaandoening, wordt
gekenmerkt door herhaaldelijk optreden van epileptische aanvallen. Bij focale
epilepsie beginnen de aanvallen op een specifieke plaats in de hersenen: de
epilepsie-bron. Door een hersenoperatie, waarbij de epilepsie-bron wordt
verwijderd, kunnen bij geselecteerde patiënten, die met antiepileptische
medicatie niet geholpen zijn, de aanvallen verdwijnen of verminderen. Om de
plaats van de epilepsie-bron vast te stellen, zijn verschillende niet-invasieve
onderzoeken nodig. Als deze de epilepsie-bron onvoldoende zeker aantonen, kan
een invasief hersenonderzoek, zoals stereo-elektroencefalografie (SEEG),
uitkomst bieden. Bij dit SEEG-onderzoek worden meerdere diepte-elektroden in de
hersenen geïmplanteerd, waarna een aanvalsregistratie volgt om de
epilepsie-bron te bepalen.

Naast het verwijderen van deze epilepsie-bron door een hersenoperatie, zijn
recent ook minimaal-invasieve behandelmethodes beschikbaar gekomen. Eén daarvan
is SEEG-gekoppelde radiofrequente thermocoagulatie (RFTC), waardoor het
onderzoek voor het vaststellen van aanvallen (SEEG) verandert in een techniek
om deze aanvallen tijdens hetzelfde onderzoek te behandelen. De epilepsie-bron
wordt daarbij lokaal door een kortdurende stroomtoediening via de
geïmplanteerde SEEG-elektroden verhit en uitgeschakeld. RFTC is een
behandelmethode met een kans op genezing bij patiënten die óf niet in
aanmerking komen voor een hersenoperatie (neurochirurgisch onbereikbare
hersengebieden) óf als voorloper op een latere hersenoperatie indien de
epilepsie-bron nog niet helemaal duidelijk is. Bij (tijdelijke)
aanvalsvermindering na RFTC kan na uiteindelijke epilepsiechirurgie een goede
uitkomst verwacht worden. RFTC biedt dus genezingskansen bij patiënten die met
niet-curatieve behandelingen slechts verlichting van aanvallen kunnen
verwachten.

De laatste jaren wordt steeds meer aangenomen dat focale epilepsie niet beperkt
is tot een enkele epilepsie-bron, maar dat er eerder sprake is van een
wijdverspreid epilepsie-netwerk: een groep van hersengebieden waarvan
activiteit op één plek ook activiteit op alle andere zal beïnvloeden. Deze
nieuwe denkwijze over focale epilepsie heeft gevolgen voor de operatieve
benadering. Het onderbreken van een kritisch netwerkknooppunt zal invloed
hebben op de epileptische aanvallen.
Onderwerp van hedendaags onderzoek is om kritische hersenknooppunten binnen het
epilepsie-netwerk te bepalen.

Het onderzoeksdoel is een gerichtere RFTC-behandelstrategie te bekomen door
meer inzicht te verwerven in de organisatie van epilepsie-netwerken. We zullen
bestuderen hoe RFTC bij focale epilepsie grootschalige hersennetwerken
beïnvloedt en of deze netwerkveranderingen relateren aan behandeleffect en/of
neuro(psycho)logische uitkomst. Ook wordt onderzocht of electrofysiologische en
neuroradiologische netwerk-biomarkers voorafgaand aan RFTC de behandeluitkomst
kunnen voorspellen. Hiermee willen we het optimale doelwit voor RFTC beter
kunnen identificeren.
Doelstelling is behandelopties verbeteren met aanvalsvrijheid zonder
neuro(psycho)logisch functieverlies.

Studie opzet: prospectieve, longitudinale, observationele studie.
Studie duur: De totale duur van de studie is 4 jaar. De studie duur bestaat uit
1) een inclusie fase met data collectie (duur 2,75 jaar) met ten minste 1 jaar
opvolging per patiënt en 2) een analyse fase met daarin data analyse en
verslaglegging (duur 4 jaar), startend parallel met de inclusie fase.
Het onderzoek wordt uitgevoerd volgens alle GCP standaarden.

- Bij deelname aan deze studie worden er gedurende de studie bij de patiënt
extra MRI-sequenties van de hersenen uitgevoerd. Dit gebeurt tijdens twee
poliklinische MRI onderzoeken (zonder SEEG-elektroden) die worden ingepland als
onderdeel van de reguliere behandeling. De patiënt zal hierdoor tweemaal circa
30 minuten langer in de MRI scanner moeten blijven liggen (elk MRI onderzoek
zal hierbij niet langer dan 60 minuten duren).
- Er is geen sprake van extra (dag)opname of toediening van middelen specifiek
voor dit onderzoek.
Tijdens de onderzoeksperiode vinden - volledig in het kader van de reguliere
zorg - opnames plaats in het Academisch Centrum voor Epileptologie Kempenhaeghe
en Maastricht UMC+ voor 1/ chirurgische implantatie van de SEEG-elektroden
(opname MUMC+), 2/ SEEG-aanvalsregistratie en radiofrequente thermocoagulatie
(opname Kempenhaeghe OF MUMC+) en 3/ chirurgische explantatie van de
SEEG-elektroden (opname MUMC+).
- De patiënt hoeft thuis geen opdrachten specifiek voor de studie uit te voeren.
- Er worden geen middelen specifiek voor dit onderzoek toegediend.