De diagnostische accuratesse van anamnese en lichamelijk onderzoek bij draaiduizeligheid in de huisartsenpraktijk: het VERDI onderzoek

Draaiduizeligheid is een klacht die veel voorkomt, toeneemt met de leeftijd en
veel impact heeft op het dagelijks functioneren. Vier van de vijf patiënten met
draaiduizeligheid ervaren ernstige beperkingen door hun klachten, zoals niet
meer naar buiten durven of niet meer kunnen werken. Bij oudere patiënten gaat
de klacht regelmatig gepaard met angst, depressie, sociale isolatie en/of
vallen. Naast de persoonlijke impact zorgt de klacht draaiduizeligheid ook voor
hoge zorgkosten, onder andere door overdiagnostiek, werkverzuim, spoedeisende
hulp bezoek en ziekenhuisopnames.

Meer dan 80% van alle patiënten met draaiduizeligheid worden alleen behandeld
door de huisarts en nooit verwezen naar een medisch specialist. Ondanks deze
grote therapeutische verantwoordelijkheid is de diagnostische gereedschapskist
van de huisarts bij draaiduizeligheid erg beperkt: er is nog nooit onderzoek
gedaan naar het onderscheidend vermogen van de aanbevolen tests (*hoe
betrouwbaar kan ik met test X ziekte Y aantonen dan wel uitsluiten?*). Deze
kennislacune werd herkend door het Nederlands Huisartsengenootschap en
vervolgens hoog geprioriteerd op de Nationale Onderzoeksagenda
Huisartsgeneeskunde (prioriteit 3/10; ID 549/554).

Uit onderzoek komt naar voren dat de huisarts bij 35-40% van de oudere
patiënten met draaiduizeligheid geen diagnose stelt, terwijl een panel van
experts slechts bij 8% geen diagnose stelt. Al met al lijkt er veel ruimte te
zijn voor (diagnostische) verbetering. Dit beeld wordt krachtig bevestigd
door de input van patiënten (via patiëntenvereniging Stichting Hoormij/NVVS).
Patiënten ervaren een gebrek aan diagnostische kennis op het gebied van
draaiduizeligheid bij huisartsen en geven aan dat dit regelmatig leidt tot
diagnostische vertraging, suboptimale behandeling, onnodig lang werkverzuim en
psychosociale klachten.

Met het VERtigo DIagnose onderzoek (VERDI, een Italiaanse componist bij wie
sprake was van terugkerende duizeligheid en die overleed aan de gevolgen van
een beroerte) willen we bovengenoemde kennislacune oplossen. We gaan een
diagnostische beslisregel waarmee de huisarts sneller en beter vast kan stellen
wat de oorzaak van de draaiduizeligheid is. Dit kan leiden tot snellere en
gerichtere behandeling van draaiduizeligheid, minder overdiagnostiek, minder
voorschrijven van ineffectieve antivertigo medicatie en uiteindelijk een betere
uitkomst voor patiënten met draaiduizeligheid in de huisartsenpraktijk.

Met het VERDI onderzoek willen we inzicht krijgen in het onderscheidend
vermogen van anamnese en lichamelijk onderzoek bij het vinden van oorzaken van
draaiduizeligheid in de huisartsenpraktijk. Beoogd eindresultaat is een
eenvoudige, diagnostische beslisboom die de huisarts helpt bij het vinden van
oorzaken van draaiduizeligheid.

Voorafgaand aan het onderzoek hebben we uitgebreid literatuuronderzoek gedaan
naar beschikbare diagnostische tests bij de klacht draaiduizeligheid. De
opbrengst hiervoor hebben we vervolgens aangeboden aan een panel van
internationale experts tijdens een zogenaamde Delphi procedure. Zij kwamen tot
de conclusie dat alle door de NHG-Standaard Duizeligheid aanbevolen tests
zouden moeten worden onderzocht, aangevuld met drie eenvoudige 'bedside tests'
die vooral in de 2e lijn worden toegepast.

Tijdens het huidige onderzoek gaan we alle door de NHG-Standaard Duizeligheid
aanbevolen diagnostische tests - aangevuld met de door het expertpanel
aanbevolen drie tests - onderzoeken tijdens een diagnostische accuratesse
studie. Hierbij wordt het onderscheidend vermogen van iedere test en
combinaties van tests vergeleken met de desbetreffende referentiestandaard als
geformuleerd in de richtlijnen van de Bárány Society. Tijdens het onderzoek
richten we ons op vijf aandoeningen die verantwoordelijk zijn voor meer dan 95%
van de draaiduizeligheid in de huisartsenpraktijk: 1.benigne paroxysmale
positieduizeligheid, 2.neuritis vestibularis, 3.de ziekte van Ménière,
4.vestibulaire migraine en 5.centrale oorzaken van draaiduizeligheid. Met
behulp van de uitkomsten construeren we vervolgens per aandoening een eenvoudig
toepasbare beslisregel.

Er zijn geen risico's verbonden aan deelname aan het onderzoek. Tijdens de
uitvoering van het lichamelijk onderzoek kan een kortdurend, voorbijgaand
gevoel van duizeligheid ontstaan. Dit is vergelijkbaar met het ongemak dat kan
optreden als een patiënt door de eigen huisarts wordt onderzocht voor de klacht
draaiduizeligheid. Het aanvullende evenwichtsonderzoek
(videoelectronystagmografie, VNG) - een onderzoek dat tijdens het VERDI
onderzoek alleen op indicatie wordt uitgevoerd en in de 2e lijn gebruikelijke
zorg betreft - kan er voor zorgen dat een patiënt kortdurend (meer) duizelig
wordt. In een enkel geval duurt deze duizeligheid iets langer.