Drie maanden gesuperviseerd oefenprogramma voor mannen met prostaatkanker onder behandeling met androgeen deprivatie therapie

De afgelopen decennia is de prevalentie van prostaatkanker meer dan
verdrievoudigd. De 10 jaarsprevalentie steeg van 31.500 mannen in 1999 naar
86.000 in 2019. In 2019 werd bij 13.557 mannen de diagnose *prostaatkanker*
vastgesteld. Vijftien procent wordt primair gediagnosticeerd met
gemetastaseerde prostaatkanker, voornamelijk ossaal. Uitgezaaide prostaatkanker
is helaas niet te genezen maar tegenwoordig wel goed te behandelen. Dit is de
patiëntencategorie waar we ons op willen richten met deze studie.

Het klinisch beloop van patiënten met uitgezaaide prostaatkanker is relatief
lang met een vijfjaarsoverleving van 30-46%. Androgeendeprivatietherapie (ADT)
ofwel medicamenteuze castratie, is de standaard systemische behandeling bij
patiënten met gemetastaseerde of agressievere prostaatkanker, al dan niet
gecombineerd met chemotherapie en/of lokale bestraling. De ADT stelt patiënten
echter bloot aan een groot aantal belangrijke nadelige effecten welke het
gevolg zijn van blokkade van kun testosteron-productie, zoals verlies van
fysieke fitheid (zowel kracht als conditie), afname van spier- en botmassa,
opvliegers, libidoverlies, impotentie en emotionele instabiliteit. Daarmee
genereert ADT-behandeling een forse nadelige impact op kwaliteit van leven.
Naast de bijwerkingen van ADT zijn er vaak ook directe gevolgen van
ziekteprogressie en uitzaaiingen (pathologische fracturen, compressie van het
ruggenmerg, hypercalciëmie) van invloed op lichamelijke conditie en (daarmee)
kwaliteit van leven. Met onze Supermen-Partner studie worden de eventuele
effecten van een individueel trainingsprogramma gesuperviseerd door
fysiotherapeuten op levenskwaliteit en op zorgconsumptie geëvalueerd.

Er is momenteel gebrek aan wetenschappelijk studies naar de eventuele effecten
van een begeleid trainingsprogramma bij patiënten met nieuw gediagnosticeerd
gemetastaseerde prostaatkanker. Toename van prevalentie van mannen met
gemetastaseerd prostaatcarcinoom, de hoge ziektelast en de daarmee veelal
gepaard gaande zorgconsumptie maken in onze optiek ons pilot-onderzoek
uitermate relevant voor het CWZ. Hierbij zal worden gekeken naar de invloed van
dit begeleidingsprogramma op de kwaliteit van leven en cardiopulmonale fitheid.
We verwachten dat het zal helpen de spiermassa te behouden, de fysieke fitheid
en de kwaliteit van leven te verbeteren.

Door middel van een gesuperviseerd trainingsprogramma de kwaliteit van leven en
cardiopulmonaire fitheid verbeteren bij patiënten met nieuw gediagnosticeerd
gemetastaseerde prostaatkanker.

Patiënten worden geworven op uitnodiging van hun kankerspecialist (uroloog) die
klinisch in aanmerking komende patiënten een onderzoeksinformatieblad zal
verstrekken en deze patiënten zal doorverwijzen naar een onderzoekscoördinator
(sportarts).

In een enkelblinde (onderzoekers blind voor groepstoewijzing) gerandomiseerde
gecontroleerde pilot, uitgevoerd in het CWZ, worden 20 patiënten met gevorderde
prostaatkanker gerandomiseerd over: 1) begeleid trainingsprogramma gedurende
twaalf weken + gebruikelijke zorg, of 2) gebruikelijke zorg.

Begeleid trainingsprogramma: Het trainen zal plaatsvinden in het ziekenhuis onder begeleiding van een fysiotherapeut. De interventie zal bestaan uit een gecombineerde aerobe- en krachttraining tweemaal per week gedurende 3 maanden (12 weken). Daarnaast wordt patiënten geadviseerd om minimaal een half uur per dag te lopen of te fietsen.

Het zal met name een belasting zijn qua tijd. Patiënten moeten 2x per week naar
het ziekenhuis komen om begeleid te sporten. Er is al aangetoond in de
literatuur dat deze patiënten populatie veilig kan deelnemen aan fysiotherapie.