Getrainde immuniteit ter verbetering van de werking van myeloïde cellen en hun voorlopercellen in schildklierkanker, dikkedarmkanker en melanoom

Niet-medullair schildkliercarcinoom is de meest voorkomende endocriene
maligniteit met een sterk toenemende incidentie. Voor veel patiënten met
schildklíerkanker in een gevorderd stadium en slecht gedifferentieerde tumoren
zijn de behandelingsmogelijkheden beperkt en de prognose van patiënten met
tumoren in gevorderd stadium en gemetastaseerde ziekte blijft slecht. Ook de
incidentie van dikkedarmkanker is in de laatste decennia toegenomen. In 2020
werden meer dan 8400 patiënten met dikkedarmkanker gediagnosticeerd. Hoewel de
overleving in de laatste jaren verbeterd is, is de 5-jaar overleving nog steeds
maar 67%. In 2021 werden meer dan 7500 patiënten gediagnosticeerd met melanoom.
Voor patiënten met uitgebreide ziekte (stadium IV) is de 5-jaarsoverleving
slechts 30%.
Tumor-gerelateerde ontsteking is een van de kenmerken van kanker in het
algemeen. Het aangeboren immuunsysteem is in het specifiek betrokken bij de
pathogenese van zowel schildklierkanker als dikkedarmkanker. In een eerdere
studie (NL62671.091.17) hebben we veranderingen in de programmering van
myeloïde cellen en een mogelijke rol van hun voorlopercellen in het beenmerg in
patiënten met schildklierkanker kunnen identificeren. Om de patiëntuitkomsten
te verbeteren en nieuwe therapeutische doelwitten te identificeren is het
noodzakelijk om de door de tumor geïnduceerde veranderingen in de myeloïde
voorlopercellen in het beenmerg beter te begrijpen. Daarnaast kan behandeling
van deze cellen met nanodeeltjes of andere stoffen die een programma van
'getrainde immuniteit' kunnen induceren mogelijk een nieuwe manier zijn om
myeloïde cellen en hun voorlopercellen in schildklierkankerpatiënten weer te
herprogrammeren. We verwachten dat deze aanpak ook in andere soorten kanker
effectief kan zijn en stellen hier daarom dikkedarmkanker en melanoom als
additioneel model voor.
Hypothese:
Onze hypothese is dat blootstelling van myeloïde cellen of hun voorlopercellen
uit het beenmerg aan stoffen die getrainde immuniteit induceren (bv. HLD-MDP
nanodeeltjes, recombinante en synthetische cytokines) zal leiden tot een
functionele herprogrammering van deze cellen, waardoor ze een tumor-suppressief
fenotype krijgen. In de toekomst zou dit verder onderzocht kunnen worden als
een nieuwe immunotherapie voor tumoren die niet meer op conventionele therapie
reageren.

Het bepalen van transcriptionele, epigenetische en functionele herprogrammering
van circulerende monocyten en myelïde voorlopercellen uit het beenmerg in
patiënten met schildkliercarcinoom, dikkedarmkanker of melanoom door in vitro
blootstelling aan stoffen die getrainde immuniteit induceren.

door onderzoeker gestart, monocenter exploratief cross-sectioneel ondezoek dat
in het Radboudumc Nijmegen uitgevoerd wordt

Er zijn geen risico's verbonden aan deze studie. Bij de patiënten zal eenmalig
bloed worden afgenomen uit een ader in de onderarm. Het gaat om ongeveer 60 ml
bloed. Daarnaast zal toestemming gevraagd worden voor het afstaan van een
klein stukje weefsel dat verwijderd zal worden bij de operatie. Verder zal ook
toestemming gevraagd worden voor het verrichten van een beenmergpunctie. Dit
onderzoek wordt tijdens de operatie uitgevoerd als de patiënt onder algehele
narcose is. De patiënten zullen daar niets van merken. Hierbij zijn geen
negatieve effecten te
verwachten. Voor de bloedafname gelden geen andere risico's dan bij een normale
bloedafname. De hoeveelheid bloed die wordt afgenomen (60 ml) zorgt in principe
niet voor problemen.