Het autobiografisch geheugen bij vluchtelingen met PTSS: een multipele baseline studie naar de effectiviteit van MEST en SLEE-P als voorbereiding op Narratieve Exposure Therapie (NET)

De effectiviteit van Narrative Exposure Therapy (NET) bij de behandeling van
posttraumatische stressstoornis (PTSS) bij vluchtelingen kan mogelijk worden
beperkt door een verminderd vermogen om specifieke episodische details uit het
autobiografisch geheugen te herinneren. Verstoring van de slaap is in verband
gebracht met een verminderde specificiteit van autobiografische herinneringen
en een vermindering van slaapproblemen kan het herstel van PTSS versnellen. De
verwachting is dat de Memory Specificity Training (MEST) of een cognitief
gedragsmatige slaaptraining (SLEE-P) als voorbereidende interventies PTSS- en
angstsymptomen kunnen verlichten en de autobiografisch geheugenspecificiteit
(in het kader van MEST) of slaapkwaliteit (in het kader van SLEE-P) kunnen
verbeteren. Daarnaast wordt verwacht dat het volgen van de MEST of SLEE-P
mogelijk kan bijdragen aan de behandeleffectiviteit van daaropvolgende NET.

De primaire doelstellingen van de huidige studie zijn 1) het onderzoeken van
het effect van de MEST en SLEE-P op het aanpakken van overalgemeen
autobiografisch geheugen, slaapproblemen en posttraumatische stresssymptomen
bij vluchtelingen met PTSS, en 2) het exploreren of deze effecten mogelijk
kunnen bijdragen aan de behandeleffectiviteit van daaropvolgende NET.

De secundaire doelstellingen zijn 1) het beschrijven van veranderingen in
autobiografische geheugenspecificiteit, slaapkwaliteit en PTSS-symptomen in de
loop van de behandeling, 2) het beschrijven van veranderingen in droomkarakter
en posttraumatische nachtmerries tijdens de behandeling, en 3) het kwalitatief
beschrijven van het autobiografisch geheugen, slaapkwaliteit en
(posttraumatische) droomkarakters bij vluchtelingen met PTSS.

Het onderzoek betreft een multipele baseline studie met een dubbele
randomisatie naar a) baselineperiode (3, 4 of 5 weken) en b) één van drie
condities (MEST + NET, SLEE-P + NET, wachtlijst + NET). Deelnemers zullen de
autobiografische geheugentest (AMT), de Pittsburgh Sleep Quality Index (PSQI)
inclusief het addendum voor PTSS en de PTSD-checklist voor DSM-5 (PCL-5)
voltooien bij baseline, pre-MEST/SLEE -P, post-MEST/SLEE-P (pre-NET voor de
wachtlijstgroep) en post-NET. Wekelijkse metingen van PTSS-symptomen,
slaapkwaliteit, posttraumatische nachtmerries en dromen, autobiografische
geheugenspecificiteit en geheugenproblemen zullen worden afgenomen tijdens de
baseline-, behandelings- en follow-up fases. De baselinemeting bestaat
aanvullend uit een checklist over traumatische ervaringen (LEC-5) en een
interview over slaap- en geheugenproblemen.

Deelnemers in de MEST-conditie ontvangen 6 individuele MEST-sessies zijn gericht op het oefenen met het ophalen van specifieke autobiografische herinneringen als reactie op cue-woorden. Deelnemers in de SLEE-P conditie ontvangen 6 individuele trainingssessies die zijn gericht op psychoeducatie over slaap(problemen), het uitdagen van niet-helpende slaapgerelateerde cognities en ontspanningsoefeningen. Deelnemers in de wachtlijst-controleconditie ontvangen geen interventie voorafgaand aan de NET.

De belasting voor de deelnemer bestaat uit de aanvullende metingen die zijn
toegevoegd in het kader van het onderzoek. Een deel van de metingen is al
onderdeel van de reguliere zorg. Voor deelnemers aan het onderzoek worden
daarnaast de overige metingen die gebruikelijk herhaaldelijk worden afgenomen
tijdens de reguliere zorg in het kader van de Routine Outcome Monitoring (ROM)
geminimaliseerd om het aantal metingen te beperken. De metingen die in het
kader van het onderzoek worden toegevoegd zijn qua belasting vergelijkbaar met
de metingen voor de reguliere traumazorg.
Deelnemers binnen de MEST en SLEE-P groep volgen daarnaast een voorbereidende
interventie (MEST of SLEE-P) die bestaat uit 6 wekelijkse individuele sessies
van 1 uur. Deze interventies zijn voorbereidend en niet-intensief van aard en
er wordt verwacht dat ze positieve effecten hebben op PTSS en -gerelateerde
klachten. Verder ontvangen alle deelnemers de reguliere zorg waarvoor ze op de
wachtlijst staan: aan de reguliere zorg (traumatherapie) verandert niets door
deelname aan dit onderzoek.
Er zijn geen aanvullende risico*s verbonden aan deelname buiten de risico*s
verbonden aan de reguliere zorg waarvoor deelnemers al aangemeld staan.