De neurobiologische correlaten van anhedonische depressie in de ziekte van Parkinson: associaties tussen dopamine functie en functionele netwerken

Achtergrond onderzoek
De ziekte van Parkinson (ZvP) is de tweede meest voorkomende neurodegeneratieve
hersenziekte, gekenmerkt door verlies van dopaminerge neuronen. In patiënten
met de ZvP komt depressie veel voor (35%) en heeft het een hoge ziektelast.
Hoewel de etiologie van depressie bij de ZvP waarschijnlijk multifactorieel
is, zijn specifieke hersengebieden en neurotransmitters betrokken, waaronder
dopamine. Ondanks een toegenomen interesse in de zoektocht naar onderliggende
mechanismen van depressie bij de ZvP, is er nog onvoldoende inzicht hierin, dat
nodig is voor een individuele behandeling op maat. Bovendien laten onderzoeken
over depressie (zonder ZvP) zien dat het nodig is om verschillende fenotypes
van depressie te onderscheiden. Het anhedonische subtype is voor de ZvP van
bijzonder belang. Anhedonie is gedefinieerd als een verlaagde motivatie en
gevoeligheid voor belonende gebeurtenissen, en is gekoppeld met afwijkingen in
de dopaminerge neurotransmissie. Eerder klinisch onderzoek naar depressie bij
de ZvP werd belemmerd door drie beperkingen: de psychiatrische diagnostiek was
niet altijd volgens de recentste standaarden gedaan, klinische heterogeniteit
werd niet meegenomen, en de gebruikte radiotracers waren niet selectief voor de
dopamine-transporter. In dit onderzoek ligt het focus op klinisch zorgvuldig
gedefinieerde subgroepen, anhedonische versus non-anhedonische depressie, en
wordt gebruik gemaakt van een selectieve DAT tracer.

Doel
Het eerste doel is om de dopamine functie van mesolimbische/-corticale
dopmainerge trajecten (zoals gemeten met 18F-FE-PE2I Position Emission
Tomography (PET) te kwantificeren in depressie met of zonder anhedonie bij de
ZvP (versus niet-depressieve ZvP). Het tweede doel is om deze DAT bevindingen
te relateren aan verschillen in functionele connectiviteit (zoals gemeten met
functionele MRI) in deze netwerken.

Onderzoeksopzet
Dit beschrijvend cross-sectionele multimodale beeldvormingsonderzoek combineert
fMRI met een nieuwe hoog-sensitieve DAT PET tracer (18F-FE-PE2I) in een
vergelijking van 3 groepen patiënten met de ZvP.

Omschrijving en inschatting van belasting en risico
Deelnemers nemen deel aan één geschiktheidsonderzoek van ongeveer 90 minuten
bestaande uit een psychiatrisch interview. Daarna volgen 2 onderzoeksdagen van
ongeveer 5uur; bestaande uit 2x een fMRI, 1x een PET-scan, vragenlijsten en
twee korte gedragstaken. Minstens 12 uur voorafgaand aan één van de twee fMRI
sessies, moeten deelnemers hun dopaminerge medicatie voor de ZvP tijdelijk
staken, opdat ze in een toestand zonder ZvP-medicatie naar de sessie komen. Aan
het eind van de meting, mogen ze hun normale medicatieschema weer hervatten.
De last van deelnemers bestaat uit de tijd die ze moeten investeren in deze
studie, het mogelijk tijdelijk verslechteren van hun symptomen van de ZvP ten
gevolge van het tijdelijk staken van de medicatie, en de lage dosis nucleaire
straling door de PET-sessie (in mate vergelijkbaar met de jaarlijkse
achtergrondstraling in verscheidene werelddelen). Individuele deelnemers
profiteren niet rechtstreeks van deelname. We verwachten dat deze studie kan
bijdragen aan de kennis over cerebrale mechanismen onderliggend aan
(anhedonische versus niet-anhedonische) depressie bij de ZvP, wat kan leiden
tot mogelijk nieuwe behandelstrategiëen van depressie, een ziekte met zo*n hoge
lijdensdruk op zowel patiënten als hun naasten