SARSLIVA: bruikbaarheid van speeksel voor COVID-19 diagnose; een huishouden onderzoek

Bij het beperken van de SARS-CoV-2-pandemie moeten regeringen de voordelen voor
de volksgezondheid van interventies zoals sluiting van scholen, restaurants en
theaters afwegen tegen de aanzienlijke maatschappelijke en economische
ontwrichting die zij opleggen. Na het openstellen van scholen en het openbare
leven en het herstarten van de economie, is nauwgezette monitoring van de
verspreiding van het virus een cruciaal instrument voor het succesvol opsporen
van het virus en de verspreiding van SARS-CoV-2 onder de bevolking.

Onlangs is aangetoond dat de detectie van het virus in speeksel door
moleculaire diagnostiek minstens zo gevoelig is als de meest gebruikte methode
voor virale detectie in nasofaryngeale (NP) swabs. Speeksel monster afnames zou
een zeer aantrekkelijke manier zijn voor grootschalige monitoring van
SARS-CoV-2-verspreiding, vooral omdat het de mogelijkheid biedt tot
zelfbemonstering in de thuissituatie.

Speekselmonsters zijn echter nog niet gevalideerd voor asymptomatische en
presymptomatische met SARS-CoV-2 geïnfecteerde personen. Als we speeksel kunnen
gebruiken voor vroege detectie, wordt het beperken van virale verspreiding
gemakkelijker gemaakt. Speeksel is ook nog niet gevalideerd bij een lagere
virale dichtheid bij een COVID-19-infectie. Dit zou ons in staat stellen om te
zien of personen, waarvan we nu weten dat ze gedurende langere tijd (weken tot
maanden) symptomatisch kunnen blijven, nog steeds virus uitscheiden.

Naast SARS-CoV-2-detectie kan speeksel ook een goede specimen zijn voor het
detecteren van opkomende mucosale IgA-, IgM- en IgG-antilichamen tegen
SARS-CoV-2.

FUP:
FUP: Er is nog veel onbekend over de mate van (lange termijn) immuniteit na het
doormaken van milde of asymptomatische SARS-CoV-2 infectie, en de factoren die
dit beïnvloeden. Er is behoefte aan onderzoek naar vatbaarheid voor
her-infectie na het doormaken van milde of asymptomatische SARS-CoV-2 infectie.
Tevens is met het opkomen van nieuwe varianten onderzoek nodig naar
kruisreactiviteit van antilichamen.
Gegevens over de detectie van langdurige antilichaamrespons in speeksel na
milde of asymptomatische SARS-CoV-2-infectie of vaccinatie ontbreken. Aangezien
het verzamelen van speeksel gemakkelijk en niet-invasief is, zal het, wanneer
het een betrouwbare methode is voor het opsporen van antilichamen, een zeer
nuttig instrument zijn voor het bevolkingsonderzoek naar seroprevalentie van
SARS-CoV-2-infectie of het meten van de vaccinatierespons.
Langetermijn impact van SARS-CoV-2-infectie op de aanwezigheid van veel
voorkomende respiratoire bacteriële pathogenen zoals Streptococcus pneumoniae,
Haemophilus influenzae, Neisseria. meningitidis en Streptococcus pyogenes in de
bovenste luchtwegen. H. influenzae is van bijzonder belang vanwege de verhoogde
incidentie van invasieve ziekten in Nederland tijdens de COVID-19 pandemie Ten
slotte zijn de gegevens over de gevolgen van COVID-19 op de lange termijn
("Lange COVID") beperkt, vooral na lichte of asymptomatische COVID-19.


Data over de geschiktheid van speeksel om het SARS-CoV-2 virus te detecteren is
veelbelovend, maar data over speeksel om bovenstaande onderwerpen te
onderzoeken ontbreekt nog.

Substudie naar reïnfecties
Herinfecties met SARS-CoV-2 komen in toenemende mate voor vanwege afnemende
immuniteit na eerdere infectie en/of vaccinatie en het verschijnen van
virusvarianten die de bestaande immuniteit omzeilen. In de huidige fase van de
Covid-19 pandemie bestaat daarom nog steeds een risico op nieuwe corona golven,
met name tijdens de herfst en winterseizoenen. Beter begrip van de risico*s op
herinfecties, inclusief de invloed hiervan op de individuele gezondheid, maakt
het mogelijk om eventuele maatregelen gericht op beperking van de impact op
individu en samenleving, zo gericht mogelijk te kunnen nemen.

Het doel van dit onderzoek is te bepalen of in speeksel het SARS-CoV-2
(coronavirus) net zo goed gevonden kan worden dan in de standaard neus- en
keeluitstrijkjes. Daarnaast onderzoeken we of we ook in pre- of asymptomatische
huisgenoten het virus kunnen aantonen in speeksel. Ook evalueren we de
ontwikkeling van antistoffen (immuunglobuline A, G en M) in speeksel en kijken
we of dit correleert met antistoffen in het bloed. Tot slot kijken we naar de
aanwezigheid van andere virussen en bacteriele verwekkers van
(luchtweg)infecties.

FUP:
In de SARSLIVA vervolgstudie (SARSLIVA-FUP studie) willen wij deelnemers
gedurende 12 maanden vervolgen om onderstaande onderwerpen te onderzoeken.
• Factoren die antilichaam titers op de lange termijn na milde of
asymptomatische SARS-CoV-2 beïnvloeden
• Het effect van SARS-CoV-2 vaccinatie in mensen die eerder
milde/asymptomatische SARS-CoV-2 hebben doorgemaakt hebben
• De invloed van leeftijd op de antlichaam respons na het doormaken van
milde/asymptomatische SARS-CoV-2 of na vaccinatie
• Gastheerfactoren (zoals pre-existente SARS-CoV-2 antilichaam titers,
karakteristieken van het respiratoire microbioom) die re-infectie beïnvloeden
• De mate van kruisreactiviteit van SARS-CoV-2 antistoffen met nieuwe
SARS-CoV-2 varianten
• De relatie tussen virus genotype en de kans op re-infectie of infectie na
vaccinatie
• Welke SARS-CoV-2 antistoffen een goede maat zijn voor bescherming tegen
toekomstige infecties
• Lange termijn gegevens over kwaliteit van leven en resterende klachten na
doorgemaakte milde/asymptomatische SARS-CoV-2 infectie (in het licht van het
verschijnen van publicaties over het zogenaamde *long COVID*syndroom)

Substudie naar reïnfecties:
- Het bepalen van de incidentie van reïnfectie met SARS-CoV-2
- Het bepalen van risicofactoren voor SARS-CoV-2 reïnfecties
- Het bepalen van determinanten die invloed hebben op immuniteit tegen
SARS-CoV-2
- Het bepalen van de impact van SARS-CoV-2 reïnfecties op gezondheid en
kwaliteit van leven
- Het bepalen van de incidentie van coinfecties met influenza en RSV.

Een prospectieve cohortstudie met positief geteste SARS-COV-2 patienten en hun
huishoudens.

De belasting van deelname aan dit onderzoek is minimaal. Bloedafname vindt
slechts één keer plaats en wordt uitgevoerd met een vingerprik. NP- en OP-swabs
worden ook maar één keer verzameld. NP-uitstrijkjes geven licht ongemak, kunnen
niezen veroorzaken en kunnen in zeldzame gevallen een bloedneus veroorzaken. OP
swabbing geeft ook licht ongemak en kan een kokhalsreflex veroorzaken.
Speekselverzameling houdt geen risico in. Speekselmonsters worden in totaal 10
keer herhaald voor SARS-CoV-2-positieve proefpersonen en leden van het
huishouden, maar vormen ook geen belasting bij herhaling. Deelnemers moeten ook
in totaal 10 vragenlijsten invullen, wat naar verwachting maximaal 10x20
minuten per huishouden zal duren. Er zijn geen aanvullende bezoeken aan het
ziekenhuis vereist. Het onderzoekspersoneel zal het benodigde
bemonsteringsmateriaal afgeven en speekselmonsters ophalen bij de deelnemers
thuis.
Echter zullen deelnemers ondanks deelname aan dit onderzoek zich bij klachten
nog steeds via de reguliere wegen moeten laten testen. Dit ivm met
contactonderzoek conform de richtlijnen van het RIVM.

De onderzoeker zal deelnemers direct per telefoon informeren over de
testresultaten van de keel en neus swabs die op dag 7 worden afgenomen.

Reïnfectie substudie
Deelnemers zullen in deze substudie worden onderworpen aan 4 bloedafnames. Bij
kinderen jonger dan 12 jaar zal dit 4 keer een vingerprik zijn. Deelnemers van
12 jaar en ouder zullen op Month0 en Month6 bij voorkeur bloed afgeven middels
een venapunctie (met EMLA) (en een vingerprik indien dit niet gewenst is bij
deze kinderen). Dit kan tijdelijke discomfort of lokale pijnklachten
veroorzaken, en enkel zelden infectie. Pijnklachten zullen worden verminderd
door kinderen door het gebruik van een EMLA-pleister in het geval van een
venapunctie bij kinderen. Tevens zullen deelnemers bij klachten passen bij een
besmetting met SARS-CoV-2 een keel- en neuswat afnemen. Dit kan ook tijdelijke
discomfort veroorzaken. Op de 4 tijdspunten én in het geval van symptomen
zullen deelnemers vragenlijsten invullen. Dit zal naar verwachting 20 minuten
tijd per persoon per tijdspunt kosten.
Deelnemers aan de verlening van de herinfectie substudie zullen één extra
vingerprik ondergaan. Daarnaast zullen zij gedurende 6 extra maanden een neus-
en keelswab afnemen in het geval van verkoudheidsklachten, en dan een
symptoomvragenlijst invullen. Verder zullen zij één extra vragenlijst invullen
aan het einde van de studie (april 2024).