Effectiviteit van een multimodaal prehabilitatieprogramma bij patiënten met blaaskanker die een cystectomie ondergaan. De ENHANCE gerandomiseerde gecontroleerde studie.

In Nederland krijgen ongeveer 6500 patiënten per jaar de diagnose blaaskanker.
In 20-30% van de gevallen gaat het om spierinvasief blaaskanker waarvoor
radicale cystectomie (RC; verwijdering van de blaas), een effectieve
behandeling is. RC is ook een effectieve behandeling bij hoog-risico tumor en
in intravesicale chemotherapie refractaire blaaskanker. RC leidt bij 50-65% van
de patiënten tot complicaties en bij 10-20% tot ernstige complicaties.
Patiënten met blaaskanker hebben veel comorbiditeiten en een slechte
cardiorespiratoire fitheid (conditie) die in sommige patiënten nog verder
verslechtert doordat zij neoadjuvante chemotherapie krijgen. Daarnaast is een
deel ondervoed bij diagnose, rookt een deel van de patiënten, en hebben
sommigen forse angst en/of depressieklachten voor de operatie. Tegelijkertijd
is bekend dat een slechtere conditie, ondervoeding, roken en angst en/of
depressie bij deze patiënten geassocieerd zijn met het optreden van meer
complicaties en een langer ziekenhuisverblijf.

Met dit onderzoek willen we onderzoeken of een leefstijlprogramma voorafgaand
aan operatieve blaasverwijdering het aantal en ernst van de complicaties van de
operatie kan verminderen, de duur van ziekenhuisopname kan verkorten en het
aantal heropnames kan verkleinen. Daarnaast zijn we geïnteresseerd in de
effecten van het programma op conditie, spierkracht, lichamelijke functioneren,
voedingstoestand, rookgedrag, angst en depressie, vermoeidheid, kwaliteit van
leven, beweeggedrag, weefselkenmerken van de tumor, en zorgkosten.

De ENHANCE studie is een multicenter, gerandomiseerde, gecontroleerde studie.

Patiënten zullen willekeurig worden toegewezen aan de interventiegroep waarin patiënten een gestructureerd multimodaal prehabilitatieprogramma krijgen aangeboden, of aan een controlegroep, waarin patiënten gebruikelijke zorg ontvangen en een eenmalig beweeg-, voedings- en stoppen met roken advies. Het prehabilitatieprogramma bestaat uit fysieke training, voedingsondersteuning en indien relevant, professionele begeleiding voor het stoppen met roken en het verminderen van angst en depressie. Het trainingsprogramma bestaat uit driemaal per week gesuperviseerd en gepersonaliseerd (op basis van fitnessniveau en comorbide condities) aerobe (interval) training (3x/week), kracht training (2x/week) en ontspanningsoefeningen (1x/week), gedurende 3-6 weken. Voor de patiënten die neo-adjuvante chemotherapie krijgen bestaat het trainingsprogramma tijdens deze behandeling uit een tweemaal per week gesuperviseerd aerobe training gecombineerd met krachtsoefeningen. Van vergelijkbare programma's is aangetoond dat ze haalbaar en effectief zijn in oudere en kwetsbare patiëntenpopulaties inclusief oncologische patiënten. De trainingen zullen onder begeleiding van een oncologisch geschoolde fysiotherapeut worden aangeboden in een praktijk dichtbij huis of in het ziekenhuis. Aanvullende instructies zullen worden gegeven om thuis actief te zijn en ontspanningsoefeningen te doen. Het voedingsadvies wordt gegeven door een diëtist, inclusief een dieetadvies op maat gericht op een totale eiwitinname van 1,9 (tot maximaal 2,3) g/kg vetvrije massa per dag en een minimum van 25-30 g eiwit per maaltijd. Bovendien krijgen patiënten onmiddellijk na de krachttraining en dagelijks bij opstaan of voor het slapen gaan (keuze is aan de patiënt) een supplement met 30 g wei-eiwit, 20 microgram vitamine D and 250 mg calcium. Begeleiding bij stoppen met roken wordt geboden door intensieve persoonlijke begeleiding en telefonische follow-up en nicotinevervangende therapie. Patiënten met een hoog risico op angst en/of depressie krijgen een verwijzing naar een psycholoog aangeboden die 1 of meer consulten zal aanbieden.

Mogelijk nadeel van deelname aan het onderzoek is de tijdsinvestering voor de
metingen (alle patiënten) en voor de trainingen en begeleiding m.b.t. voeding
en eventueel stoppen met roken en/of psychologisch consult (patiënten in
interventiegroep). Tevens kunnen patiënten die gaan trainen de normale effecten
van bewegen ervaren zoals tijdelijke vermoeidheid of spierpijn.