Veilig verkorten van antibiotische behandelduur voor gecompliceerde Staphylococcus aureus bacteriëmie

Bloedbaaninfecties met de Staphylococcus aureus bacterie komen relatief
frequent voor, ook in Nederland. Deze kunnen ongecompliceerd verlopen, maar
kunnen ook gepaard gaan met complicaties. Voor ernstige bloedbaaninfecties met
S. aureus bestaat er geen consensus over de optimale duur van de antibiotische
behandeling. Een bekende manifestatie van een gecompliceerde S. aureus
bloedbaaninfectie is
endocarditis (hartklepontsteking). In de klinische praktijk in de meeste landen
wordt dit ziektebeeld met 6 weken intraveneuze antibiotica behandeld.
Internationale richtlijnen zijn echter niet eenduidig: zo wordt in de Verenigde
Staten 6 weken therapie aangehouden, terwijl de Britse richtlijnen 4 weken
aanraden. Er zijn geen gerandomiseerde studies waarop deze richtlijnen zich
kunnen baseren. Het onnodig lang gebruiken
van antibiotica kan leiden tot vermijdbare bijwerkingen, toename van
gezondheidszorgkosten en antimicrobiële resistentie.

De afgelopen jaren zijn er verscheidene studies verricht waaruit is gebleken
dat het verkorten van therapieduur voor een heel aantal lokale maar ook
bloedbaaninfecties mogelijk is. Hierdoor neemt onnodig antibioticagebruik af en
kunnen bijwerkingen, zoals nier- of leverschade, of secundaire infecties,
worden voorkomen. Ook hoeft de patiënt minder lang (intraveneuze) antibiotica
te krijgen waardoor de kwaliteit van leven toeneemt.

Deze studie is overgegaan naar CTIS onder nummer 2024-515398-90-01 raadpleeg het CTIS register voor de actuele gegevens.

Het doel van deze studie is om vast te stellen of we de duur van antibiotica
voor een gecompliceerde S. aureus bacteriemie (SAB) veilig kunnen verkorten van
6 naar 4 weken.

De SAFE-trial is een prospectieve, multicenter, gerandomiseerde non-inferiority
trial van 4 versus 6 weken intraveneuze antibiotica.

Proefpersonen zullen worden gerandomiseerd om te stoppen met antibiotische behandeling na 4 weken (28 dagen) of 6 weken (42 dagen).

Alle proefpersonen zullen standaard zorg ontvangen voor een gecompliceerde S.
aureus bacteriemie. Aan proefpersonen zal worden gevraagd om op 3 momenten
vragenlijsten in te vullen (mogelijk per telefoon) en om extra bloed af te
staan (circa 10 ml).

Het potentiele risico van de studie is dat de behandeling van 4 weken inferieur
is dan die van 6 weken, met andere woorden dat de sterfte hoger is in de groep
die kort behandeld wordt. Gezien het feit dat nationale richtlijnen in Engeland
en België al standaard 4 weken therapie aanraden, achten we dit risico niet
heel groot. Het risico wordt verkleind door veiligheidsmarges die in acht
genomen worden: alleen patiënten met een goede respons op initiële behandeling
en zonder significant ongedraineerd abces en permanent kunstmateriaal in situ
komen in aanmerking voor deelname aan de studie. Een DSMB zal de sterfte
evalueren als 50% van inclusies en 25% van follow-up heeft plaatsgevonden.