Effectiviteitsstudie van een nieuw ontwikkelde gecombineerde on- en ofline training voor patiënten die herstellende zijn van een depressie (STAIRS): een mixed methods RCT

Bij de behandeling van depressie ligt in de reguliere GGZ een grote nadruk op
symptomatisch herstel. Onderzoek toont echter aan dat symptomatisch herstel
niet gelijk op gaat met persoonlijk herstel (herstel van identiteit, dagelijks-
en sociaal functioneren). Hierdoor ervaren veel patiënten moeilijkheden bij het
weer krijgen van grip op hun leven na een depressie. Om in deze lacune te
voorzien is STAIRS ontwikkeld, een nieuw programma dat expliciet gebruik maakt
van ervaringsdeskundigheid en (online) oefeningen gericht op het vergroten van
de benodigde vaardigheden. Als blijkt dat deze training effectief is kan deze
breder beschikbaar gesteld worden.

Dit onderzoek beoogd het effect van de nieuw ontwikkelde STAIRS-training vast
te stellen en inzicht te krijgen in wat op welke manier heeft bijgedragen aan
de gevonden effecten. Daarnaast wordt de bruikbaarheid en uitvoerbaarheid
onderzocht.

Het onderzoek bestaat uit een mixed methods randomized controlled trial met 140
deelnemers. Deelnemers worden random toegewezen aan een experimentele groep
(N=70) die reguliere zorg krijgt aangevuld met de STAIRS-training (duur 8
weken) of een controlegroep (N=70) die reguliere zorg krijgt. Meetmomenten zijn
bij de start (T0), aan het einde van de training (T1) en 6 maanden na de start
van de training (T2). Op elk meetmoment vullen deelnemers een aantal online
vragenlijsten in gericht op de mate van persoonlijk herstel,
depressiesymptomen, ervaren grip, vaardigheden en kosten die samenhangen met
psychosociale problemen.
Het verbonden kwalitatieve onderzoek bestaat uit semi-gestructureerde
interviews met random geselecteerde deelnemers uit de experimentele groep aan
het einde van de training (T1).

STAIRS is een 8 weken durende training waarin 8 thema's worden behandeld welke allemaal samenhangen met persoonlijk herstel. Elk thema start met een groepsbijeenkomst (face to face of online) onder leiding van een klinisch professional en een ervaringsdeskundige. In deze bijeenkomsten worden verschillende oefeningen gedaan, ervarginen uitgewisseld en informatie gegeven. Tussen de bijeenkomst kunnen deelnemers uit verschillende opdrachten kiezen waarmee verder geoefend kan worden met gewenste vaardigheden in de thuissituatie. Aanvullend worden deelnemers uitgenodigd om tussen de bijeenkomsten hun ervaringen onderling uit te wisselen in een besloten online omgeving.

Deelnemers besteden ongeveer 16 uur in groepsbijeenkomsten en 8 uur aan
thuisopdrachten voor de STAIRS training. Het invullen van de vragenlijsten
duurt in totaal circa 3 uur (verdeeld over 3 meetmomenten). Geselecteerde
deelnemers nemen daarnaast deel aan een interview van circa 1 tot 1,5 uur.
Er zijn geen verwachte risico's verbonden aan deelname. Deelnemers kunnen
voordeel hebben bij de training door een hogere mate van persoonlijk herstel.
Daarnaast kan de mate van depressieklachten (verder) verlagen of kan een
stijging van depressieklachten op de langere termijn voorkomen worden.