De invloed van farmacologische conditionering met S-ketamine op pijn sensitiviteit bij patiënten met Fibromyalgie

Patiënten met Fibromyalgie ervaren chronische wijdverspreide pijnklachten en
een toegenomen pijn sensitiviteit. Alhoewel het exacte mechanisme niet is
opgehelderd, is er sufficiënt bewijs dat het centrale zenuwstelsel een
belangrijke rol lijkt te spelen in de pijnovergevoeligheid. Dit is met name
door centrale sensitizatie (CS). Bij CS is sprake van een overprikkeling van
het centrale zenuwstelsel door de werking van glutamaat op de NMDA receptor.
S(+)-ketamine, een NMDA receptor antagonist, is een bewezen effectieve
behandeling voor CS, maar gebruik hiervan wordt benadeeld door serieuze
bijwerkingen. Hiervoor zou farmacologisch conditioneren mogelijk een oplossing
zijn. Het aangeleerde lichamelijke effect van S(+)-ketamine kan zorgen voor
dezelfde mate van pijnstilling met een lagere benodigde dosering. Hierdoor
wordt mogelijk de kans op bijwerkingen van S(+)-ketamine-toediening verlaagd.
Farmacologisch conditioneren met S(+)-ketamine is echter nog nooit in patiënten
met Fibromyalgie onderzocht.

Het primaire doel is om te onderzoeken of farmacologisch conditioneren met
S(+)-ketamine in vergelijking met farmacologisch conditioneren met
placebomedicatie zorgt voor een afname van pijnsensitiviteit in patiënten met
Fibromyalgie.

De huidige randomized controlled trial bestaat uit een 3-armige opzet met een
S(+)-ketamine conditioneer groep, een actieve placebo (midazolam) conditioneer
groep, en een passieve placebo (fysiologisch zout) conditioneer groep.
Deelnemers zullen door een acquisitie- en evocatiefase gaan. In de
acquisitiefase ontvangen deelnemers eenmaal per week voor drie weken ofwel
S(+)-ketamine ofwel midazolam ofwel fysiologisch zout. In de evocatiefase
ontvangen alle deelnemers fysiologisch zout. De uitkomstmetingen vinden plaats
in de acquisitie- en evocatiefase. Een afgenomen score voor pijnsensitiviteit
in de evocatiefase in de S(+)-ketamine groep in vergelijking met de
placebogroepen wordt als bewijs voor farmacologisch conditioneren beschouwd.

De S(+)-ketamine conditioneer groep ontvangt eenmaal per week, gedurende drie weken, een 1 uur durende toediening van intraveneuze S(+)-ketamine met een stapsgewijs doseerschema (0,1 - 0,2 - 0,3mg/kg/h) in de acquisitiefase. De actieve placebo groep ontvangt eenmaal per week, gedurende drie weken, een 1 uur durende toediening van intraveneuze midazolam met een gelijkend stapsgewijs doseerschema (0,017 - 0,033 - 0,05mg/kg/h). De passieve placebogroep ontvangt eenmaal per week, gedurende drie weken een 1 uur durende administratie van 50ml intraveneus fysiologisch zout. In de evocatiefase ontvangen proefpersonen van alle groepen een 1 uur durende administratie van 50ml intraveneus fysiologisch zout.

De studie duurt vijf weken waarbij deelnemers vier ziekenhuisbezoeken om de
week afleggen. Elke ziekenhuisbezoek duurt 5 uur en beslaat: controles en
nulmetingen (2 uur), administratie van medicatie (1 uur), en nametingen (2
uur). De doses S(+)-ketamine en midazolam zijn laag en hierbij worden minimale
bijwerkingen verwacht. Kwantitatieve sensore testen (QST's) worden uitgevoerd
met een manuele drukmeter en geïmplementeerd volgens gestandaardiseerde,
goed-gevalideerde, en eerder gepubliceerde protocollen. De algometer of manuele
drukmeter (Force Dial; Wagner Instruments, Greenwhich, CT) is ook gebruikt in
eerdere studies bij patiënten met Fibromyalgie. De respiratoire volumemonitor
(ExSpiron, Respiratory Motion, Walthan, MA) maakt gebruik van een plakkende,
niet-invasieve elektrode op de borstkas die veranderingen in ademfrequentie en
teugvolume meet. Patiënten hebben mogelijk voordeel van de S(+)-ketamine of
placebo toediening door pijnstillende effecten, ofwel door de medicatie ofwel
door de placebo-effecten. Daarnaast ontvangen deelnemers een vergoeding van
¤120,- voor deze studie.