Profylactisch antibiotica voor kinderen met recidiverende luchtweginfecties

Luchtweginfecties zijn een van de meest voorkomende redenen voor contact met
een zorgverlener bij kinderen. Recidiverende luchtweginfecties komen voor bij
15-20% van de kinderen tussen 0-10 jaar en zijn reden voor frequent
artsenbezoek. Van recidiverende luchtweginfecties wordt gesproken indien een
kind jaarlijks meer episodes doormaakt dan gemiddeld. Dit is afhankelijk van de
leeftijd: >11 episodes bij kinderen <2 jaar, >8 episodes bij kinderen 2-5 jaar,
>6 episodes bij kinderen 5-10 jaar en >4 episodes bij kinderen >10 jaar. Vaak
leidt dit tot groeiachterstand of verminderde deelname op het kinderdagverblijf
danwel school, hetgeen de gezonde ontwikkeling van het kind in gevaar brengt.
Met de hypothese dat antibiotica het aantal infectie-episodes reduceert, worden
deze kinderen vaak pragmatisch behandeld met orale profylactische antibiotica.
In Nederland is dit vrijwel altijd trimethoprim/sulfamethaxazol
(co-trimoxazol). Ondanks het frequente gebruik hiervan bestaat er geen
richtlijn voor de profylactische behandeling met antibiotica bij kinderen met
recidiverende luchtweginfecties, behalve voor kinderen met recidiverende
oorontstekingen (otitis media). Aangezien co-trimoxazol niet geregistreerd is
voor deze indicatie vanwege onbekende effectiviteit, is er noodzaak om dit
gebruik kritisch te evalueren.

Primair: evalueren of antibiotische profylaxe met co-trimoxazol meer effectief
is dan een placebo in de preventie van
luchtwegsymptomen bij kinderen met recidiverende luchtweginfecties. Secundair:
1. Onderzoeken of co-trimoxazol profylaxe zorgt voor andere positieve
neveneffecten, waaronder vermindering van gebruik van pijnstillers, extra
antibiotica kuren of afwezigheid van creche/school. 2. het identificeren van
microbiologische, immunologische en klinische patiënt karakteristieken van het
slagen danwel falen van de profylactische behandeling; 3. Onderzoeken of
stoppen met de behandeling invloed heeft op het klinische beloop,
microbiologische en immunologische karakteristieken van de proefpersoon; 4. Het
registreren van nadelige uitkomsten; 5. Het bepalen van de korte en lange
termijn effecten van co-trimoxazol op veranderingen in het microbioom,
antibiotica resistentie en het immuunsysteem.

Dubbelblind gerandomiseerde gecontroleerd trial bij 158 kinderen (6 maanden -
10 jaar) met recidiverende luchtweginfecties. Proefpersonen worden
gerandomiseerd in 2 studiearmen: co-trimoxazol 36mg/kg/dag in 2 dosis of een
placebo 2 maal daags. De behandelingsduur is 3 maanden voor beide groepen. De
klinische symptomen worden geregistreerd middels een applicatie op de
smartphone (InfectieApp) of via een link per mail waar ouders in minder dan 1
minuut per dag de klachten van hun kind kunnen registeren. Voor start van de
studiemedicatie en tijdens gebruik hiervan worden serum samples afgenomen om te
testen op mogelijke contra-indicaties of bijwerkingen van co-trimoxazol. Deze
afnames worden gecombineerd met de verzameling van bloed voor immunologische
bepalingen. Daarnaast worden voor start en resp. na 1, 3 en 6 maanden na start
van de studiemedicatie microbiologische samples afgenomen. Dit betreft een
nasopharyngeale swab, speeksel en feces sample. Daarnaast wordt op 2/4 studie
momenten een neusstripje afgenomen.

Één groep ontvangt co-trimoxazol 18mg/kg 2 maal daags (36mg/kg/dag) gedurende 3 maanden en de tweede groep ontvangt een placebo (suspensie) 2 maal daags gedurende 3 maanden.

Co-trimoxazol wordt in Nederland al regelmatig voorgeschreven aan kinderen met
recidiverende luchtweginfecties, ondanks dat hier geen studies (behalve bij
exclusief recidiverende otitis media/suppuratieve otitis) naar zijn gedaan.
Proefpersonen die meedoen hebben mogelijk baat bij de behandeling met het
studiemiddel door een vermindering van het aantal dagen met luchtwegsymptomen.
De bijwerkingen van co-trimoxazol zijn over het algemeen mild en reversibel en
zijn daarnaast goed beschreven bij kinderen. De venepunctie is nodig voor de
klinische surveillance bij co-trimoxazol gebruik. Deze afname zal waar mogelijk
worden gecombineerd met een bloedafname in het kader van de reguliere zorg.
Over het algemeen geeft een venepunctie geen tot minimale complicaties. De
microbiologische sample afnames zijn nodig voor het evalueren van de microbioom
deviatie door het gebruik van het antibioticum. De afname van de
nasopharyngeale swab kan een minimale belasting geven vanwege het (kortdurende)
prikkende gevoel; de overige afnames geven geen belasting.