Het trombocyten afbraakpatroon in gezonde vrijwilligers: resultaten van de ITP lever en milt scan

Splenectomie is een tweedelijns behandeloptie voor patiënten met Immuun
Trombopenie. Verschillende studies hebben aangetoond dat de uitkomst van de ITP
lever en milt scan geassocieerd is met een succesvolle response na
splenectomie. Hoe meer bloedplaatjes in de milt worden afgebroken, hoe hoger
dan kans is dat een splenectomie een goede respons teweeg brengt.
Er is echter vrijwel niks bekend over het 'normale' sequestratiepatroon in
gezonde volwassenen zonder ITP. Tot nu is dit patroon en de rol van de milt/
lever bij de afbraak van trombocyten bij gezonde volwassenen niet beschreven in
de literatuur. Het vergaren van kennis over dit patroon is van belang om
verschillende afbraakpatronen te kunnen classificeren als normaal of afwijkend.
Dit kan ons mogelijk inzicht geven in verschillende trombocyten
karakteristieken bij ITP patiënten.

Er is naar ons weten in de literatuur tevens niet eerder beschreven of en hoe
de afbraakpatroon van trombocyten veranderd over de tijd, zowel niet in gezonde
individuen als in patienten met ITP. Het vergaren van kennis over of het
patroon kan veranderen of niet, kan ons én inzicht geven in de fysiologie van
trombocyten én kan van groot belang zijn voor de diagnostische waarde van ITP
lever/miltscan in de ITP patientenzorg.

Het hoofddoel van dit onderzoek is om kennis te vergaren over het normale
sequestratiepatroon in gezonde vrijwilligers. Daarnaast is een tweede doel om
een vergelijking te maken tussen het sequestratiepatroon in gezonde
vrijwilligers vs. het sequestratiepatroon in patiënten met ITP en hier
verschillen/ overeenkomsten in te ontdekken.
Tevens is het doel van het toevoegen van de tweede fase om (1) de techniek van
de ITP lever/miltscan valideren in gezonde volwassenen en (2) onderzoeken of
het trombocyten-afbraakpatroon statisch is of verandert in de tijd d.m.v. een
tweede meting in gezonde vrijwilligers.

Dit is een prospectieve observationele studie waarbij 10 gezonde vrijwilligers
worden geïncludeerd. De vrijwilligers ondergaan eerst een screening om te
kijken of ze voldoen aan inclusie/ exclusiecriteria. Hierbij wordt er gevraagd
naar ziektegeschiedenis en bloed afgenomen. Wanneer ze geïncludeerd worden, dan
worden ze ingepland voor ITP lever en milt scan. Deze scan wordt gedaan volgens
het protocol van het Hagaziekenhuis. Op T=0 wordt er 62 ml bloed afgenomen en
vindt trombocyten-labelling plaats met indium-tropolone. Ook wordt
trombocytenaantal bepaald. Op t=1 vindt re-infusie met gelabelde trombocyten
plaats, dan wordt er een dynamische opname gemaakt gedurende 30 minuten plus
een statische opname. Dan volgen er statische opnames op 3 uur (t=2), 24 uur
(t=3) en 48 uur (t=4), hierbij wordt steeds 10 ml bloed afgenomen voor bepaling
trombocytenaantal. Na 2 maanden vindt er een telefonische controle plaats
(t=5).

Voor de tweede fase van de studie is de opzet grotendeels hetzelfde als het
eerste fase van de studie, behalve:
1) Er zijn twee extra scan tijdstippen toegevoegd na 96 uur en 120 uur. De scan
op 120 uur duurt 20 minuten langer dan de andere scans.
2) Het gehele lichaam wordt gescand, niet alleen het abdomen.
De procedure van de tweede fase is als volgt. Eerst worden de vrijwilligers
opnieuw gescreend (t=6). Hierna volgt de eerste dag van de scan met
bloedafname, labelling, re-infusie en opnames op 30 minuten (t=7,8). Dan volgen
er statische opnames op 3 uur (t=9), 24 uur (t=10), 48 uur (t=11), 72 uur
(t=12), 96 uur (t=13), 120 uur (t=14) en 144 uur (t=15). Van de laatste twee
tijdstippen wordt na 2 studiedeelnemers geëvalueerd of deze wel of niet door
moeten gaan bij de volgende studiedeelnemers. Na 2 maanden vindt er opnieuw een
telefonische controle plaats (t=16).

In deze studie worden studie deelnemers blootgesteld aan een straling van 1.56
mSv gedurende de ITP lever en milt scan. De achtergrondsstraling per jaar is in
Nederland is 2.5 mSv per jaar. Een CT scan van het abdomen/ pelvis stelt men
bloot aan een straling van 10 mSv.1.56 mSv is dus een relatief lage dosis. De
dosis is zo laag dat enig korte of lange termijn risico niet te verwachten
valt. Daarbij is er nog nooit een adverse event gezien in patiënten met ITP die
de scan zijn ondergaan. Daarnaast bestaat de belasting voor de patiënt uit in
totaal 9 uur en 15 minuten aan bezoeken en telefonische controle, extra vena
puncties en eventueel reistijd. Vena puncties worden vaak gedaan in de
reguliere zorg, enig risico voor de proefpersoon valt hierin niet te
verwachten.

Indien de studie deelnemers deelnemen aan de tweede fase van de studie, worden
ze nogmaals blootgesteld aan een straling van 1,56 mSv. Ondanks dat het scan
protocol iets is aangepast, blijft de stralingsbelasting hetzelfde en is dit
een relatief lage dosis waarbij geen korte of lange termijn risico verwacht
wordt. De belasting van de tweede fase van de studie is 10 uur en 5 minuten,
wat neer komt op een totale belasting van 19 uur en 20 minuten aan bezoeken en
telefonische controles, vena puncties en eventueel reistijd.

Er is geen direct voordeel voor de gezonde vrijwilligers die deelnemen aan deze
studie. Echter kan de kennis die we vergaren met dit onderzoek over het normale
sekwestratiepatroon van betekenis zijn voor onze kennis over ITP en diens
pathogenese. Daarnaast kan het ons helpen om normale en afwijkende patronen
beter te detecteren en mogelijk bijdragen aan de diagnostiek of behandeling
voor ITP patienten.