Longitudinal Aging Study Amsterdam - Nieuwe generaties van jonge ouderen in de 21e eeuw

Belangrijke culturele, economische en sociale verschuivingen in de tweede helft
van de 20e eeuw hebben de Derde Leeftijd mogelijk gemaakt, een levensfase
waarin wordt verondersteld dat mensen de drempel van de ouderdom overschrijden
met het vooruitzicht op nog een tiental jaren zonder sociale verplichtingen
maar met een goede gezondheid en goede financiele middelen. Het is de vraag in
welke mate dit vooruitzicht geldt voor alle deelgroepen in de Nederlandse
jonge-oudere bevolking.

Het doel van dit onderzoek is het vestigen van een data-infrastructuur om
onderzoek te doen naar de mate waarin huidige en vorige generaties
jonge-ouderen gekenmerkt worden door gezond en succesvol ouder worden.

Observationeel onderzoek met longitudinale vervolgmetingen steeds na drie jaar
en diepte-interviews bij een selectie van de respondenten. Bij vervolgmetingen
zullen de respondenten van deze steekproef worden gecombineerd met respondenten
van eerdere LASA cohorten. De gegevensverzameling omvat voor al deze
respondenten dan hetzelfde, zodat zij op uitkomsten met elkaar kunnen worden
vergeleken. Tussen reguliere vervolgmetingen door worden kleinschalige
vragenlijsten afgenomen die zich richten op een specifiek onderwerp.

De dataverzameling behelst een persoonlijk afgenomen hoofd-interview en een
persoonlijk afgenomen medisch interview, die beide bestaan uit gevalideerde
vragenlijsten en tests van lichamelijke en cognitieve prestatie, een
schriftelijke vragenlijst en afname van bloed. Hoofd- en medisch interview
worden apart afgenomen, ongeveer zes weken na elkaar. Het hoofdinterview duurt
ongeveer 1,5 uur, het medisch interview ongeveer 1 uur. De schriftelijke
vragenlijst wordt achtergelaten door de interviewer van het hoofdinterview, en
wordt opgehaald door de medisch interviewer, of wordt in een gefrankeerde
envelop teruggestuurd door de respondent.
Bloed wordt afgenomen nadat een medisch interview heeft plaatsgevonden. In
totaal wordt circa 35 ml bloed verzameld. Bij een selectie van de respondenten
worden diepte-interviews uitgevoerd op het onderwerp 'leefomgeving'. Dit
interview duurt ongeveer 1,5 uur. Deze respondenten wordt gevraagd om enkele
foto's te nemen van hun leefomgeving om als input bij het gesprek te dienen.

Wij schatten in dat de zwaarste belasting gevormd wordt door: a) de algemene
cognitieve test, omdat deze confronterend kan zijn voor sommige respondenten,
b) de lichamelijke performance-tests, waarbij aan de respondenten wordt
gevraagd om zo snel mogelijk een afstand van 2x3 meter te lopen, en om vijfmaal
uit een stoel op te staan, en c) de spirometriemeting, waarbij de respondenten
wordt gevraagd om enkele malen krachtig uit te blazen. De spirometriemeting en
de bloedmeting zijn geen onderdeel meer van de gegevensverzameling tijdens de
vervolgmeting van 2018/2019.

Alle dataverzameling is observationeel. Het enige invasieve element van de
gegevensverzameling is de bloedafname. In het algemeen is er geen risico
verbonden aan deelname in het onderzoek, maar voor kwetsbare ouderen kan de
dataverzameling belastender zijn. Om hen de belasting van een volledig
onderzoek te besparen, bieden wij als alternatieven aan om in een verkort
onderzoek deel te nemen of in een kort telefonisch interview, die beide minder
belastend zijn, om een vervangende respondent (proxy) aan te wijzen die
telefonisch wordt geinterviewd, of om ditmaal in het geheel niet mee te doen.
Er moet worden opgemerkt dat de huidige dataverzameling een relatief jonge
leeftijdsgroep betreft, waardoor wij verwachten dat erg weinig respondenten zo
kwetsbaar zijn dat de dataverzameling te belastend is.

Er zijn geen specifieke therapeutische voordelen verbonden aan
onderzoeksdeelname, maar deelname kan positief werken voor de respondenten
omdat zij voldoening halen uit het bijdragen aan een onderzoek dat
maatschappelijk relevant is. Bovendien zullen duidelijk afwijkende testwaarden
(bijv. hoge bloeddruk) door worden gegeven aan de huisarts van de respondent,
mits de laatste daartoe toestemming geeft.

De onderzoekspopulatie bestaat uit jongere-ouderen van 55-64 jaar. Wij streven
naar een representatieve steekproef, en daarom is het van groot belang dat
mensen van alle niveaus van functioneren deelnemen. Wij trainen onze
interviewers om gevoelig te zijn voor de behoeften en vaardigheden van de
respondenten. In de afgelopen 20 jaar hebben wij, door te werken met oudere
respondenten van alle niveaus van functioneren, een grote deskundigheid
opgebouwd in dit opzicht.