the FIT to Grow Old study - functionaliteit van het immuunsysteem en gezond ouder worden

Verouderen is geassocieerd met een verminderde werking van het immuunsysteem.
Deze verminderde werking van het immuunsysteem draagt sterk bij aan het
ontstaan van ouderdom gerelateerde aandoeningen, zoals diabetes, hart- en
vaatziekten, en kanker. Daarbij komen infecties vaker voor bij ouderen als bij
jongeren, en zijn vaccinaties bij ouderen minder effectief. De verminderde
werking van het immuunsysteem houdt enerzijds in dat er altijd een lage
activatie is van het immuunsysteem, waardoor er altijd ontsteking gaande is (in
het Engels wordt dit "inflammaging" genoemd). Anderzijds is het immuunsysteem
ook niet in staat te reageren op ziekteverwekkers, waardoor de kans op ziekte
en infectie toe neemt (in het Engels wordt dit "immunosenescence" of "immune
paralysis" genoemd). strategieën om het immuunsysteem van ouderen te verbeteren
worden vaak voorgesteld om gezond ouder worden te bevorderen.
Voedingsstrategieën worden daarbij veel genoemd, omdat sommige voedingsmiddelen
mogelijk een positief effect kunnen hebben op het immuunsysteem. Studies hebben
bijvoorbeeld aangetoond dat de inname van onverzadigde vetzuren de immuun
status kunnen verbeteren. Echter laten deze studies ook zien dat er veel
variatie is in het functioneren van het immuunsysteem van persoon tot persoon,
wat betekent dat algemene strategieën niet voor iedereen effectief zullen zijn
en dat gepersonaliseerde strategieën ontwikkeld moeten worden. Deze variatie
tussen personen is mogelijk niet alleen afkomstig van verschillen in het
functioneren van het immuunsysteem, maar ook van het metabolisme van
individuele immuuncellen. binnen dit onderzoek willen we daarom de verschillen
in de functie, maar ook in het metabolisme van immuuncellen binnen ouderen in
kaart brengen.

Het immuunsysteem van ouderen heeft in de afgelopen jaren veel aandacht
gekregen van wetenschappers met als hoofddoel het verbeteren van de immuun
functionaliteit om gezond ouder worden te bevorderen. Tot nu toe is de meeste
kennis vergaard over het verworven immuunsysteem, en minder over de aspecifieke
afweer (of terwijl de initiële immuunrespons). Daarnaast zien we dat de functie
van het immuunsysteem anders is, maar weten we nog weinig over hoe zicht dit
vertaald in de werking van individuele immuun cellen. Recente wetenschappelijke
inzichten hebben ons geleerd dat de functie van immuun cellen gedeeltelijk
bepaald wordt door het metabolisme. Meer kennis over de werking van individuele
immuun cellen en over verschillen van persoon tot persoon is van belang om toe
te werken naar gepersonaliseerde strategieën die gezond ouder worden kunnen
verbeteren. Het doel van dit onderzoek is daarom de functie en het metabolisme
van immuun cellen van ouderen gedetailleerd in kaart te brengen. Om te bepalen
wat een goede functie is, meten we ook de functie en het metabolisme van immuun
cellen van jongeren. Door middel van een follow-up onderzoeken we of de werking
van immuuncellen stabiel is over een relatief korte periode, en of er
voedingsstoffen of afgeleiden zijn die de werking van immuuncellen kunnen
veranderen.

Het onderzoek heeft een cross-sectional design waarin de immuun cel fitheid van
ouderen in kaart gebracht zal worden. Immuun cel fitheid is een maat voor het
functioneren op zowel functioneel (denk aan cytokine productie), als metabool
(denk aan rate van glycolyse) niveau. Een populatie met jonge deelnemers word
gebruikt als referentie voor een goede immuun cel fitheid. Immuun cel fitheid
word gemeten in monocyten, die worden verkregen vanuit een bloedsample. Het
bloedsampler word afgenomen na een periode van vasten (12 uur, overnacht). De
deelnemers consumeren een gestandaardiseerde maatlijd de avond vóór het
studiebezoek.

Het onderzoek bestaat uit 1 studiebezoek. Tijdens het studiebezoek word er
bloed afgenomen, lichaamssamenstelling gemeten en vullen de deelnemers
vragenlijsten in.

Voordat het bloedsample word afgenomen, wordt er een druppel bloed afgenomen
met behulp van een vingerprikje om CRP waarden te meten. Wanneer deze >= 10 mg/L
zijn, word de deelnemer verzocht een nieuwe afspraak te maken. Wanneer de CRP
waarden < 10 mg/L zijn zal het bloedsample worden afgenomen. Als de CRP waarde
herhaaldelijk boven de 10 mg/L ligt, wordt de deelnemer geëxcludeerd van
deelname op basis van medische status. De onderzoeksarts zal de deelnemer en de
huisarts van de deelnemer inlichten over de herhaaldelijk hoge CRP waarden.

De lichaamssamenstelling word gemeten door middel van lengte, gewicht, BMI,
heup- en middelomtrek, en een DEXA scan. De DEXA-scan geeft extra informatie
over de vetverdeling, wat een belangrijke invloed kan hebben op het
immuunsysteem. Na het meten van de lichaamssamenstelling krijgen deelnemers een
ontbijt aangeboden.

Als laatste onderdeel vullen deelnemers een voedseconsumptie vragenlijst in
(FFQ) en vragenlijsten met betrekking tot algemene gezondheid en
slaapkwaliteit.

Na het bepalen van de immuun cel fitheid van elke deelnemer, zullen de ouderen
deelnemers uitgenodigd worden voor een follow-up. Betreffende ouderen worden
opnieuw gescreend met behulp van de medische vragenlijst die wordt gebruikt
tijdens de initiële studie. Geschikte deelnemers tekenen opnieuw een informed
consent en worden ingeroosterd voor het follow-up bezoek. Het studie design van
het follow-up bezoek is hetzelfde als die van het studiebezoek.

De avond vóór het studiebezoek starten de deelnemers met een periode van vasten
(12 uur, overnacht). Een studiebezoek duurt ongeveer 2 uur. Risico's van
studiehandelingen is laag. De bloedafname kan voor lichte duizeligheid zorgen
en leidt soms tot een bloeduitstorting.