Aanpassingsstoornis bij patiënten met kanker: Effectiviteit en kostenutiliteit van op maat gemaakte psychologische behandeling

Jaarlijks krijgen ruim 100.000 mensen in Nederland te horen dat zij kanker
hebben. De woorden "u heeft kanker" en de behandeling die daarop volgt zijn van
grote invloed op het verdere leven van deze mensen. Veel mensen hebben moeite
om het leven weer op de rit te krijgen en zich aan te passen aan de
veranderingen die de kanker en de behandeling teweeg brengen, dit wordt ook wel
een aanpassingsstoornis genoemd.
Sinds 2012 is behandeling van aanpassingsstoornissen uit het verzekerde pakket
van de basisverzekering gehaald. Op verzoek van het ministerie van
Volksgezondheid, Welzijn en Sport wordt er nu onderzoek gedaan naar de
effectiviteit en kostenutiliteit van op maat gemaakte psychologische
behandeling voor de behandeling van patiënten met kanker met een
aanpassingsstoornis. Op basis van deze wetenschappelijke kennis zal het
ministerie van VWS in samenwerkingen met Zorginstituut Nederland een beslissing
nemen over toekomstige vergoeding van deze zorg via de basisverzekering.

Het doel van dit project is om wetenschappelijke evidentie te krijgen over de
psychologische behandeling van kankerpatiënten met een aanpassingsstoornis. In
dit onderzoeksproject wordt de effectiviteit, kostenutiliteit en budget impact
van psychologische behandeling voor patiënten met kanker met een
aanpassingsstoornis onderzocht middels een gerandomiseerd gecontroleerd
onderzoek.

In dit gerandomiseerde gecontrolleerde onderzoek worden patiënten met kanker
met een aanpassingsstoornis gerandomiseerd in de interventie- of
wachtlijstcontrolegroep. In totaal zullen 206 patiënten worden geïncludeerd
(alpha = 0,05, power = 0,80, drop-out = 25%). In de interventiegroep zal
psychologische behandeling worden aangeboden, welke bestaat uit een continuüm
van 3 modules van respectievelijk 4, 6 en 6 sessies. Afhankelijk van het effect
van iedere module kan de behandeling worden afgerond of worden voortgezet met
de volgende module. Module 1 bestaat uit diagnostiek en psycho-educatie en
module 2 en 3 uit diverse behandelingen gericht op verwerking en heroriëntatie.
De keuze voor een behandeling binnen module 2 en 3 wordt op maat aangeboden, in
samenspraak met de patiënt. Patiënten in de wachtlijstcontrolegroep zullen na 6
maanden psychologische behandeling krijgen. Inzicht in eventueel herstel zonder
interventie alsmede het zorggebruik gedurende deze 6 maanden is nodig voor het
bepalen van de effectiviteit, kosteneffectiviteit en budget impact van
behandeling.
Patiënten in beide groepen zullen voorafgaand aan de randomisatie, na 3 en na 6
maanden gevraagd worden om verschillende vragenlijsten in te vullen.

Op maat gemaakte psychologische behandeling welke bestaat uit een continuüm van 3 modules van respectievelijk 4, 6 en 6 sessies. Afhankelijk van het effect van iedere module kan de behandeling worden afgerond of worden voortgezet met de volgende module. Module 1 bestaat uit diagnostiek en psycho-educatie en module 2 en 3 uit diverse behandelingen gericht op verwerking en heroriëntatie. De keuze voor een behandeling binnen module 2 en 3 wordt op maat aangeboden, in samenspraak met de patiënt.

De gerandomiseerde gecontrolleerde studie geeft een gering risico. De
psychologische behandeling wordt op maat aangeboden aan de patiënt en volgt de
richtlijn "Indicatiestelling Aanpassingsstoornis bij (ex)patiënten met kanker".