Primaire doel is het vergelijken van veranderingen in depressiescores over een 12 week follow-up periode tussen depressieve patiënten met jeugdtrauma die SAMe slikken, en patiënten die placebo slikken. Een aantal secundaire doelen zal onderzocht…
ID
Bron
Verkorte titel
Aandoening
- Stemmingsstoornissen en -afwijkingen NEG
Synoniemen aandoening
Betreft onderzoek met
Ondersteuning
Onderzoeksproduct en/of interventie
Uitkomstmaten
Primaire uitkomstmaten
Het verschil in responspercentage volgens de Hamilton Depressie schaal (na de
behandeling t.o.v. baseline) tussen de SAMe groep en de placebogroep, waarbij
respons wordt uitgedrukt in minstens 50% lagere score op de Hamilton depressie
(HAM-D) schaal.
Secundaire uitkomstmaten
1. We vergelijken de SAMe groep met de placebo groep, wat betreft veranderingen
in:
1.1. Montgomery-Åsberg Depressie Schaal scores gemeten gedurende de 12 weken
behandeling en na zes maanden follow-up.
1.2. Verband tussen plasma concentratie van SAMe, genoom wijde DNA methylatie
and KITLG methylatie (gemeten voor en na de 12 weken behandeling)
1.3. 'Inventory of Depressive Symptomatology' (IDS) scores en Altman manie
scores (maandelijks tijdens 6 maanden follow-up)
1.4. Veranderde stress bestendigheid gemeten met de Alledaagse Problemen Lijst
(wekelijks tijdens 12 weken behandeling en maandelijks tijdens 6 maanden
follow-up.
2. Het meten van SAMe plasma en serum concentraties en valideren van de DNA
methylatie veranderingen in afzonderlijke cel types en volledig bloed expressie
t.b.v. beter begrip van hun biologische relevantie van geïdentificeerde
methylatie markers.
Achtergrond van het onderzoek
Depressie zorgt wereldwijd voor een hoge ziektelast en vooruitgang in het
ontwikkelen van nieuwe behandelingen is teleurstellend. Het is daarom
belangrijk om aandacht te geven aan het recente inzicht dat epigenetische
processen een rol spelen bij het verhoogde risico op depressie na jeugdtrauma.
We hebben bij mensen met bipolaire stoornis en jeugdtrauma gevonden dat de
epigenetische adaptatie (die bij gezonde mensen plaatsvindt) niet plaatsvindt.
In dit onderzoek gebruiken we dit epigenetische proces als aangrijpingspunt
voor behandeling van depressie bij patiënten met een jeugdtrauma.
Wij gaan S-Adenyl-Methionine (SAMe), dat invloed heeft op DNA methylatie,
onderzoeken. We hebben in vitro al aangetoond dat SAMe een belangrijke DNA
methylatie marker van jeugdtrauma verandert. Bovendien toonden eerdere studies
al aan dat SAMe effectief is bij behandeling van depressie en kanker.
Wij onderzoeken of de epigenetische veranderingen die gerelateerd zijn aan
jeugdtrauma een aangrijpingspunt zijn voor behandeling, namelijk behandeling
van depressie met SAMe.
Doel van het onderzoek
Primaire doel is het vergelijken van veranderingen in depressiescores over een
12 week follow-up periode tussen depressieve patiënten met jeugdtrauma die SAMe
slikken, en patiënten die placebo slikken. Een aantal secundaire doelen zal
onderzocht worden:
1. de behandelgroep zal vergeleken worden met de placebogroep m.b.t.
veranderingen in continue en lange termijn depressie scores, gemeten wekelijks
gedurende 12 weken en na 6 maanden follow-up.
2. de behandelgroep zal vergeleken worden met de placebogroep m.b.t.
veranderingen in DNA methylatie op genoomwijde schaal, inclusief het KITLG gen.
3. het onderzoeken van het verband tussen veranderingen in plasmaniveau van
SAMe en behandelrespons, alsmede DNA methylatie (m.b.t. de vraag of er een
dosis respons relatie is van SAMe met methylatie veranderingen, alsmede
behandelrepons)
Secundaire doelen zijn veranderingen in een DNA methylatie marker van
jeugdtrauma, (KITLG methylatie, genoomwijde methylatie veranderingen,
veranderde stress bestendigheid en lange termijn verbetering (6 maanden))
4. verzamelen en opslaan van RNA, serum, plasma en cellen met als doel SAMe
plasma en serum levels te meten en de DNA methylatie veranderingen te meten in
aparte cel types en heel bloed expressie, t.b.v. beter begrip van de
biologische relevantie van de geïdentificeerde methylatie markers.
5. de behandelgroep zal vergeleken worden met de placebogroep m.b.t.
veranderingen in veerkracht (veranderde symptoom respons op stressoren)
Onderzoeksopzet
dubbelblind placebo gecontroleerde add-on klinische trial met zes maanden
follow-up. SAMe of placebo wordt toegevoegd aan traumatherapie en medicatie.
Onderzoeksproduct en/of interventie
50 patiënten: 12 weken 1200 mg (1x daags 3 tabletten van 400 mg) S-adenosyl-L-methionine (SAMe) 50 patiënten: 12 weken placebo. (1x daags 3 tabletten) dit wordt toegevoegd aan 12 weken traumatherapie.
Inschatting van belasting en risico
Het gebruik van SAMe betekent dat er een risico is op zeldzame bijwerkingen
waarvan het meest voorkomend zijn maag-en darmklachten en hoofdpijn. Switchen
naar manie bij patiënten met een bipolaire stoornis is gerapporteerd in studies
waarin SAMe intraveneus werd toegediend (en percentages waren niet vergeleken
met switch percentages in niet behandelde patiënten die geen SAMe gebruikten).
in deze studie wordt SAMe oraal gebruikt en verwachten we geen verhoogd
percentage van switchen naar manie. Desalniettemin zullen we (als onderdeel van
good clinical practice) deelnemers nauwkeurig monitoren op symptomen die wijzen
op verhoogde stemming en (hypo)manie. Er zijn geen andere risico's verbonden
aan de studieprocedures. Met het pragmatische studie ontwerp proberen we de
tijdsinvestering voor deelnemers te minimaliseren. We vragen vanwege de
veiligheid van de deelnemers medicatie- en laboratorium historie op. De
mogelijke voordelen voor deelnemers zijn groot: minder depressieklachten en
betere stressbestendigheid.
Publiek
Heidelberglaan 100
Utrecht 3584 CX
NL
Wetenschappelijk
Heidelberglaan 100
Utrecht 3584 CX
NL
Landen waar het onderzoek wordt uitgevoerd
Leeftijd
Belangrijkste voorwaarden om deel te mogen nemen (Inclusiecriteria)
1. Huidige depressieve episode volgens DSM-IV-R zoals bepaald door de SCID
2. Leeftijd 18-65 jaar
3. Stabiel medicatiegebruik (in afgelopen maand en gedurende studie, dit
betekent: geen veranderingen in stemmingsstabilisator, antidepressiva en
antipsychotica; dosis veranderingen zijn toegestaan)
4. Hoog niveau van jeugdtrauma zoals gedefinieerd door bovengemiddeld tot
ernstige cutoff score op een subschaal van de Jeugdtrauma Vragenlijst (13 voor
emotioneel mishandeling, 10 voor fysieke mishandeling, 8 voor seksuele
mishandeling, 15 voor emotionele verwaarlozing en 10 voor fysieke
verwaarlozing).
5. Staat op het punt traumatherapie te krijgen
Belangrijkste redenen om niet deel te kunnen nemen (Exclusiecriteria)
1. gedwongen opname/ behandeling volgens BOPZ
2. ernstige lichamelijke aandoening die behandeling of diagnosticeren in de weg
staat
3. zwangerschap of borstvoeding geven of intentie om zwanger te worden
binnenkort
4. rapid cycling (4 of meer stemmingsepisoden in het afgelopen jaar)
Opzet
Deelname
In onderzoek gebruikte producten en hulpmiddelen
Opgevolgd door onderstaande (mogelijk meer actuele) registratie
Geen registraties gevonden.
Andere (mogelijk minder actuele) registraties in dit register
Geen registraties gevonden.
In overige registers
Register | ID |
---|---|
EudraCT | EUCTR2017-002097-38-NL |
CCMO | NL62020.041.17 |
Ander register | NTR, TC= 6302 |