Lokale steroïde productie (intracrinology) in endometriose - inter & intra patiënt variabiliteit

Endometriose wordt gekenmerkt door de aanwezigheid van endometrium buiten de
baarmoeder. Deze aandoening treft 10% van de vrouwen in de vruchtbare leeftijd
en is geassocieerd met een aantal pijnlijke symptomen zoals dysmenorroe,
dyspareunie, bekkenpijn en subvruchtbaarheid, en heeft een belangrijke
economische gevolgen voor de samenleving.
Endometriose weefsel (ectopisch) kan lokaal hogere niveaus van 17β-oestradiol
produceren dan het endometrium binnen de baarmoeder (eutopisch) omdat het enzym
17β-hydroxysteroid-dehydrogenase type 1 (17β -HSD-1) het zwakke estron in het
sterker signaliserende hormoon 17β-oestradiol omzet.

De ontwikkeling van drugs tegen het enzym 17β-HSD type 1 is bijna zover, dat de
eerste klinische phase kan beginnen.
Om de klinische studie het best te kunnen ontwerpen, is het belangrijk om de
intra- en interpatiënt variabiliteit van 17β-HSD-1 en andere enzymen die
betrokken zijn bij de lokale generatie van oestrogenen (bijvoorbeeld
intracrinologie) te karakteriseren.

1) Het intracriene metabolisme bij vrouwen met endometriose karakteriseren.
Bijvoorbeeld: bepaal Steroid concentraties in endometriose laesies en in het
serum. Beoordeel de niveaus van de intracriene enzymen in endometriose laesies
met behulp van mRNA en eiwit.
2) Het intracriene-metabolisme karakteriseren (zoals beschreven in
doelstelling 1) in laesies van verschillende locaties bij dezelfde patiënt.
3) In het normale endometrium van patiënten met endometriose en controles het
intracrine metabolisme (zoals beschreven in doelstelling 1) karakteriseren.
Als secundaire doelstellingen zullen intracrine kenmerken gecorreleerd worden
met klinische en radiologische kenmerken. Van de totaal 400 proefpersonen
zullen driehonderd (300) patiënten en 100 controlepersonen worden gerekruteerd.

Prospectief cross-sectioneel multicenter observationeel patiënten / controles
studie. Van vrouwen gediagnosticeerd met endometriose (300) zal serum en
biopsieën van het ectopisch en eutopisch endometrium worden afgenomen en van
controles (100) serum en biopsieën van eutopisch endometrium. Het verkregen
materiaal zal worden geanalyseerd op steroïde concentraties (LCMS),
enzymniveaus (mRNA, immuunhistochemie en enzymactiviteiten met behulp van HPLC)
in relatie tot de kenmerken van de patiënt. Patiënten en controles zullen ook
een vragenlijst over hun levensstijl en andere data (inclusief pijn symptomen)
invullen.

Het afnemen van endometrium en peritoneale biopten is enigszins belastend voor
de patiënt en deze procedures zullen worden uitgevoerd onder anesthesie voor
standaardzorg zodat de bijbehorende risico's laag zijn.
De belasting voor proefpersonen die voor de resterende interventie zijn
ingeschreven, is minimaal, namelijk een bloedafname (10 ml), peritoneale
vloeistof (uitgevoerd onder anesthesie voor de interventie die als
standaardbehandeling is aangegeven) en een urinemonstername. Biopsies van
ectopisch weefsel van patiënten zullen worden verkregen uit rest chirurgisch
materiaal. De verwachte voordelen zijn de verdere ontwikkeling van goed
werkende geneesmiddelen voor endometriosepatiënten. Dit zou de balans voordelen
/ lasten positief maken.