Een gerandomiseerd multicentrisch internationaal onderzoek naar primaire preventie van slokdarm spatader bloedingen bij cirrose patienten, behandeld met beta-blokker therapie op geleide van levervenedrukmeting of op standaardwijze op geleide van de hartfrequentie.

Ongeveer 50% van de patienten met cirrose, die niet selectieve
betablokkertherapie (NSBB) krijgen ter voorkoming van spataderbloedingen, heeft
geen hemodynamische respons; gedefinieerd als HVPG < 12 mmHg of een daling >
10% in HVPG. Mensen die geen significante daling in de levervenedrukgradient
hebben (hemodynamische nonresponders) hebben 50% meer kans om een eerste
slokdarm spataderbloeding te krijgen dan hemodynamische responders.
Hoewel de effectiviteit van levervenedrukmeting in het voorspellen van de
hemodynamische respons op NSBB bij primaire preventie van slokdarm spatader
bloedingen bewezen is, verschillen de aanbevelingen van internationale
instellingen die richtlijnen publiceren voor wat betreft de toepassing van
levervenedrukmeting voor deze indicatie. Hierdoor zijn er op dit moment in de
praktijk brede verschillen.
Wij veronderstellen dat primaire preventie met NSBB op geleide van de
hemodynamische repons gemeten dmv levervenedrukmeting, leidt tot een reductie
van eerste spatader bloedingen en op de lange termijn kosten- effectief is.

Het bepalen van de kosten-effectiviteit van primaire preventie van slokdarm
spatader bloedingen bij cirrose patienten, behandeld met beta-blokker therapie
op geleide van levervenedrukmeting in vergelijking met de standaard behandeling
op geleide van de hartfrequentie.

Een multicenter gerandomiseerd onderzoek, waarin niet selectieve beta blokker
therapie op geleide van de hemodynamische respons, gedefinieerd als het
verschil tussen HVPG voor en na start van niet selectieve beta blokkers,
vergeleken wordt met niet selectieve beta blokker therapie op standaardwijze op
geleide van de hartfrequentie bij patienten met slokdarm spataders ten gevolge
van lever cirrose.

In HVPG groep: Een uitgangs levervenedrukmeting (HVPG) wordt verricht, start daarna propranolol 20 mg. 2 x daags, verhoog de dosis stapsgewijs met een interval van 3 dagen tot de maximaal verdragen dosis, onder controle van de hartfrequentie tot de maximaal getolereerde dosis. Na 4 weken wordt een tweede levervenedrukmeting verricht. Bij hemodynamische respons (HVPG bij tweede meting < 12 mmHg of een vermindering in HVPG > 10% ten opzichte van basis HVPG) worden de beta blokkers gecontinueerd tot het einde van follow-up. Bij hemodynamische nonrespons worden de beta blokkers gecontinueerd en herhaaldelijk endoscopische bandligatie verricht met tussenpozen van 2 -4 weken tot een complete obliteratie van de grote spataders. In controle groep: Start propranolol 20 mg 2 x daags, verhoog de dosis stapsgewijs met een interval van 3 dagen tot de maximaal verdragen dosis op geleide van de hartslag tot de maximaal getolereerde dosis en continueer de therapie tot aan het einde van de studie. Er wordt geen routine follow-up gastroscopie verricht.

In de controle groep wordt standaard therapie gegeven.
In de studie groep worden twee levervenedrukmetingen verricht, die plaatsvinden
tijdens een dagopname van 3 uur. De levervenedrukmeting wordt uitgevoerd d.m.v
catheterisatie via de vena jugularis. Complicaties ten gevolge van de
levervenedrukmeting zijn uiterst zeldzaam: nabloeden uit insteekopening of
passagere hartritme stoornis tijdens passage van de catheter door hart.
Bij hemodynamische nonresponders zal endoscopische bandligatie elke 2-4 weken
plaatsvinden tijdens een dagopname totdat alle grote slokdarmspataders
verdwenen zijn. Endoscopische bandligatie is de standaard therapie ter
voorkoming van spataderbloedingen bij patienten die geen betablokkers
verdragen. Er is ongeveer 2% risico op complicaties. De meest voorkomende
complicatie is nabloeding uit de slokdarm, soms vanuit het litteken van de
bandligatie.
Patienten zullen regelmatig de polikliniek bezoeken: wekelijks totdat een
stabiele dosis van de betablokkers is bereikt en elke 3 maanden voor onder
andere lichamelijk onderzoek. Deze polikliniek bezoeken behoren tot de
standaard zorg.
Patienten zullen gevraagd worden om vragenlijsten in te vullen. Tijdens de
studie zal er 9 keer bloed afgenomen worden met een totaal van 200 ml.