Bloedplaatjes RNA als Biomarker voor Delayed Cerebral Ischemia bij Subarachnoidale Bloeding

Een subarachnoïdale bloeding (SAB) is een relatief zeldzaam subtype van de
cerebraal vasculaire aandoeningen. Ondanks het zeldzame karakter is een SAB een
ernstig ziektebeeld met een hoge morbiditeit en mortaliteit. Deze slechte
uitkomst voor SAB patiënten is voor een groot deel te wijten aan de complicatie
"delayed cerebral ischemia" (DCI). DCI heeft een niet volledig begrepen
multifactoriële pathofysiologische oorsprong, welke o.a. bestaat uit cortical
spreading depolarisations, endotheliale dysfunctie, microthrombose,
neuro-inflammatie en oxidatieve stress. Als gevolg van de niet volledig
begrepen achtergrond van DCI bestaat er zowel geen voldoende effectieve
diagnostische als therapeutische methode voor DCI.

Naast de hierbovengenoemde onderdelen van de multifactoriële pathofysiologische
achtergrond van DCI includeert de DCI-pathogenese celbeschadiging,
inflammatie, aangepaste metabolisme en vasculaire spanning en microdeeltjes.
Trombocyten zijn belangrijke mediatoren in de generatie van microtrombi, een
kenmerk van DCI pathogenese, en komen gelijk in actie na lokale of systemische
inflammatie in het menselijke lichaam. Een aantal studies hebben aangetoond dat
trombocyten mogelijk geassocieerd zijn met DCI-ontwikkeling in aneurysmatische
SAB-patiënten.

Uit baanbrekend onderzoek van prof.dr. Tom Würdinger hoofd van het
Neuro-Oncology Research Group van de afdeling Neurochirurgie van VUmc is
gebleken dat bloedplaatjes een belangrijke diagnostische en prognostische rol
spelen bij neurologische vormen van kanker. Door middel van het afnemen van één
druppel bloed kan m.b.v. SMARTer mRNA amplificatie en sequencing een
ziekte-specifiek bloedplaatjes RNA profiel gecreëerd worden. Deze "liquid
biopsies" zijn vervolgens ook onderzocht bij andere neurologische aandoeningen,
waaronder MS, dementie en epilepsie.

Naar aanleiding van deze steeds populairder wordende methode is de vraag
ontstaan of het RNA van bloedplaatjes ook een diagnostische rol kunnen spelen
bij DCI-ontwikkeling in SAB-patiënten. Het ontdekken van een DCI-specifiek
bloedplaatjes RNA-profiel zal bijdragen aan het verbeteren van de diagnostiek
en de behandeling van DCI bij SAB-patiënten en daarmee de uitkomst van deze
patiëntenpopulatie mogelijk verbeteren.

Het primaire doel van dit onderzoek is om een bloedplaatjes RNA-profiel te
vinden dat specifiek is voor SAB-patiënten met DCI-ontwikkeling. Op deze manier
kan de opsporing van DCI verbeterd worden en daarmee ook de behandeling en
uitkomst van deze patiënten.
Secundaire doelstelling: evalueren of bloedplaatjes RNA de functionele uitkomst
van de SAB patiënten met DCI-ontwikkeling kan voorspellen.
Overige doelstellingen zijn: het effect van tranexaminezuur op bloedplaatjes
RNA profielen onderzoeken, onderzoeken of SAB patiënten met DCI-ontwikkeling
chronische veranderingen in het bloedplaatjes RNA-profiel laten zien, evalueren
of SAB-subtypes (aneurysmatisch/perimesencefaal/angio-negatief) een
onderscheidend bloedplaatjes RNA-profiel hebben, evalueren of andere frequente
complicaties (hydrocefalus, meningitis, delirium, rebleed en epilepsie) een
onderscheidend bloedplaatjes RNA-profiel hebben en pogen inzicht te verkrijgen
van biologisch observationeel in de rol van bloedplaatjes in de pathofysiologie
van DCI. Daarnaast kijken wij ook naar de associatie tussen alteraties in
coagulatie (hypercoagulabiliteit) en DCI-ontwikkeling mbv ROTEM analyse.

Een monocenter, prospectief, observationeel onderzoek.

Voor het verkrijgen van een DCI-specifiek RNA-profiel van bloedplaatjes van SAB
patiënten is het verkrijgen van bloedmonsters van de patiënten noodzakelijk.
Bij SAB patiënten wordt op 5 verschillende momenten (dag 0, 4 en 10 ) bloed
afgenomen. De eerste bloedafname vindt plaats tijdens routine bloedafname op de
Spoedeisende Hulp. De tweede bloedafname, dag 4, vindt plaats tijdens routine
bloedafname op de IC/Neurochirurgie afdeling. Voor deze afnames zijn dus geen
extra procedures vereist. De bloedafname op dag 10 vindt enkel plaats als de
patiënt op dat moment nog opgenomen is in het AMC. In het geval dat de patiënt
voor de bloedafname(s) is ontslagen zal deze niet plaatsvinden. Bloedafname
brengt weinig tot geen risico met zich mee. Andere interventies zijn niet
nodig.

Bloedafnames op dag 0 en dag 4 bestaan uit: 2x2,7mL citraat buizen + 1x6mL EDTA
buis
Op dag 10: 1x6mL EDTA buis