Geïndividualiseerde orthesezorg ter verbetering van het functioneren bij mensen met zwakke beenspieren'

Spierzwakte in de benen kan veroorzaakt worden door bijvoorbeeld spierziekten
en schade aan de zenuwen. Door zwakke beenspieren, hebben veel mensen moeite
met lopen. Het lopen is meer vermoeiend, minder stabiel en kan gepaard gaan met
verhoogd valrisico. Om veilig te kunnen lopen worden beenorthesen toegepast.
Deze hulpmiddelen worden vaak individueel op maat gemaakt en zijn relatief
kostbaar. Beenorthesen worden gemaakt door instrumentmakers, veelal op
voorschrift van een revalidatiearts. De uitvoering en effectiviteit van
orthesen laten veel variatie zien. In dit project wordt onderzocht of het
verstrekken van individueel op maat gemaakte orthesen (geïndividualiseerde
orthesezorg) door expertisecentra, waarin ervaren teams van zorgprofessionals
en instrumentmakers protocollair samenwerken, leidt tot orthesen die
effectiever zijn dan orthesen zoals die in de gebruikelijke praktijk worden
geleverd (standaard orthesezorg). Hierbij wordt primair gekeken naar het effect
op de moeite die het lopen kost in termen van energieverbruik en in hoeverre de
orthese aan de gebruiksdoelen van de patiënt voldoet.

Het evalueren van de effectiviteit en kosteneffectiviteit van
geïndividualiseerde orthesezorg op het functioneren bij mensen met spierziekten
ten opzichte van standaard orthesezorg.

Een prospectieve enkel (i.e. assessor) geblinderde, gerandomiseerde
effectstudie met 2 behandelarmen: 1) geïndividualiseerde orthesezorg en 2)
standaard orthesezorg (usual care); en metingen op baseline (T1) en op 3
maanden (T2) en 6 maanden (T3) na aflevering van de orthese.

Geïndividualiseerde orthesezorg: Patiënten in de interventiegroep krijgen geïndividualiseerde orthesezorg volgens de >Richtlijn Beenorthesen bij neuromusculaire aandoeningen> van de Vereniging voor revalidatieartsen, gegeven door multidisciplinaire teams in expertise centra die de richtlijn ontwikkeld en geïmplementeerd hebben. Dit zijn AMC Amsterdam en Klimmendaal Arnhem. In totaal zijn er minimaal 6 bezoekafspraken voor de intake + lichamelijk onderzoek en 3D gangbeeldanalyse door de revalidatiearts (bezoek 1), het maken van het gipsmodel voor de orthese door de instrumentmaker (bezoek 2), het passen van de orthese door de instrumentmaker (bezoek 3 en 4), het afleveren van de orthese inclusief instructie over gebruik, onderhoud en looptraining door respectievelijk de instrumentmaker en fysiotherapeut (bezoek 5) en controle van de orthese door de revalidatiearts en instrumentmaker en looptraining door de fysiotherapeut (bezoek 6). Standaard orthesezorg: Patiënten in de usual care groep krijgen standaard orthesezorg in het (lokale) revalidatiecentrum/ziekenhuis van waaruit zij verwezen zijn. Afhankelijk van de individuele ervaringen van de zorgverlener(s) in deze centra, houdt standaard zorg in het verstrekken van i) orthopedische schoenen; ii) prefabriceerde enkel-voet-orthesen (alle designs en materialen), iii) op maat gemaakte enkel-voet-orthesen (alle designs en materialen); iv) prefabriceerde knie-enkel-voet-orthesen (alle designs en materialen); en v) op maat gemaakte knie-enkel-voet-orthesen (alle designs en materialen). Of een revalidatiearts, fysiotherapeut of orthopedisch instrumentmaker de orthese verstrekt, hangt af van het beleid in het lokale centrum. Zowel de geïndividualiseerde orthesezorg als standaard orthesezorg vallen binnen het verzekerde pakket en worden vergoed door de zorgverzekeraar.

Tijdens het onderzoek worden 6 vragenlijsten afgenomen (over kwaliteit van
leven, fysiek functioneren, stabiliteit en pijn, ervaren vermoeidheid,
valangst, vallen, tevredenheid met de orthese en kosten). Verder wordt er
eenmalig een lichamelijk onderzoek afgenomen en worden de volgende metingen
gedaan: 6-minuten looptest; vaststellen en evalueren van gebruiksdoelen van de
orthese; gangbeeld analyse.

Elke meetbezoek duurt circa 3.5 uur en in totaal zullen er minimaal 3 bezoeken
plaatsvinden over de duur van 10 maanden. De risico's verbonden aan het
invullen van de vragenlijst en de tests die worden afgenomen zijn
verwaarloosbaar klein. Het is mogelijk dat tijdens de metingen klachten van
vermoeidheid optreden. Echter, patiënten zullen voldoende rust krijgen tussen
de metingen.