Detectie ziektemerkers (biomarkers) in celmaterialen ter opsporing van gynaecologische maligniteiten: een multicentrische studie

In toenemende mate wordt een verschuiving gezien van traditionele morfologie
naar steeds meer objectieve moleculaire biomarkers om (pre)maligne afwijkingen
te kunnen vaststellen. Uit eerdere studies is gebleken dat moleculair biomarker
onderzoek (methyleringsmarkers en miRNAs) zinvol kan zijn om onderliggende
ziekte van het endometrium of de cervix te kunnen opsporen. Daarnaast is in
kleine pilot studies aangetoond dat deze methyleringsmarkers ook gedetecteerd
kunnen worden in urines van patiënten met blaas- of cervixcarcinoom. Daarom
heeft het nieuwe screeningsprogramma (hetgeen start begin 2017) de potentie om
meer effectief te zijn als, naast (pre) maligne afwijkingen van de cervix, ook
andere gynaecologische ziekten, zoals endometriumkanker kunnen worden
opgespoord middels moleculaire technieken. Vroege opsporing van kanker zal tot
een betere uitkomst in kanker patiënten leiden. In geval van de pilotstudie bij
patiënten met een proces van de eierstok, gaat het om beter vast te kunnen
stellen of een proces benigne of maligne is, hetgeen belangrijk is voor de
monitoring van de patiënte en de uit te voeren operatie

Onderzoek naar de waarde van moleculaire biomarkers in cytologische samples
(cervix uitstrijkje, vaginaal sample en urine) om kanker te kunnen opsporen in
patiënten met gynaecologisch kanker.

Prospectieve multicentrische cross-sectionele studie

In deze studie zijn de gezondheidsrisico's die gepaard gaan met de verzameling
van cytologisch materiaal (een cervix uitstrijkje, een vaginaal sample en een
urine) verwaarloosbaar. De belasting voor de deelneemsters is beperkt aangezien
de verzameling van het cytologische materiaal zonder of met beperkte hinder
gepaard gaat. De verzameling van urine en een vaginaal sample is pijnloos. De
afname van een cervix uitstrijkje kan gepaard gaan met een gering onaangenaam
gevoel gedurende enkele seconden. Hierbij dient te worden opgemerkt dat het
uitstrijkje zal worden afgenomen tijdens een regulier gepland gynaecologisch
onderzoek welke de patiënten sowieso moeten ondergaan in verband met de
reguliere klinische zorg. Indien dit tijdens de operatie is, zal het afnemen
van het uitstrijkje pijnloos zijn. Patiënten hoeven niet speciaal voor het
onderzoek een gynaecologisch onderzoek te ondergaan. Het onderzoek zal niet
meer dan 10 minuten in beslag nemen. Door de combinatie van een geconcentreerde
behandeling van vrouwen met gynaecologische kanker in een van de
gynaecologische afdelingen van het Centrum voor Gynaecologische Oncologie
Amsterdam (CGOA), de beschikbaarheid van tumorweefsel bij de afdelingen
pathologie en de professionele bestaande samenwerkingsverbanden tussen de
academische gynaecologen, pathologen, moleculaire biologen en biostatistici
welke uitgebreide ervaring hebben in het doen van klinisch en translationeel
onderzoek bieden optimale voorwaarden om dit onderzoek succesvol uit te voeren.
Het onderzoek heeft geen invloed op de reguliere zorg, de behandeling of de
uitkomst van de kankerbehandeling. Deelneemsters dragen bij aan onderzoek dat
kan leiden tot een betere opsporing van het type kanker dat bij hen is
vastgesteld.